دی ماه امسال، وزیر بهداشت در دانشگاه علوم پزشکی اهواز اظهار کرد میزان شیوع افسردگی در ایران ۶/١٢درصد است. برمبنای سخنان او زندگی ماشینی، محیط‌های آپارتمانی، مشکلات خانوادگی و … ازجمله عوامل زمینه‌ساز بروز بیماری‌های روانی در کشور به شمار می‌آیند. طبق نظر روانپزشکان، افسردگی نوعی بیماری است که تبعات آشکاری در زندگی روزمره مبتلایان و اطرافیان آنها دارد. این بیماری علاوه‌بر ایجاد مشکلات روانی، به‌عنوان مادر بسیاری از بیماری‌های جسمانی نیز شناخته شده و از این‌رو در منابع پزشکی بر توجه بیشتر به این اختلال و لزوم برطرف کردن آن پیش از اقدام به درمان بیماری‌های جسمی تأکید شده است. انجمن روانپزشکان ایران اعلام کرده که برخلاف تصور عموم، افسردگی فقط یک ناتوانی روحی نیست، بلکه یک بیماری مزمن است که منشأ بسیاری از بیماری‌های دیگر مانند دیابت<diabetes>، فشارخون بالا، بیماری‌های قلبی و عروقی و حتی سکته‌های مغزی و قلبی به‌شمارمی‌آید. افسردگی یکی از بیماری‌ها و اختلالات روانی شایع در حوزه سلامت روان در تمام کشورهای دنیا محسوب می‌شود که در بسیاری موارد، فرد متوجه بروز این اختلال در وجود خود نیست و ممکن است در اثر عدم مراجعه به‌موقع به روانپزشک، بیماری به‌حدی پیشرفت کند که شخص دچار افکار خودکشی شود. آماری که در پی می‌آید، اهمیت دوچندان افسردگی را نشان می‌دهد و آشکار می‌کند که تقریبا در همه نقاط دنیا درصدی از مردم با این اختلال دست به گریباند.
بیشترین و کمترین میزان افسردگی در دنیا
مشخص کردن این امر تا حدی تحت‌تأثیر عواملی نظیر جنسیت، سن، تاثیرات اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و روش‌های مختلفی است که برای گردآوری اطلاعات درباره افسردگی مورد استفاده قرار می‌گیرد. تحقیق انجام شده در سال ٢٠١١ فرانسه را با ٢١درصد و ایالات متحده آمریکا را با ٢/١٩درصد در صدر فهرست مبتلایان به افسردگی قرار داد. در همین سال، کمترین میزان ابتلا به افسردگی در مکزیک (با ٨درصد) و چین (با ۵/۶درصد) گزارش شد.
درصد افرادی که در کشورهایی با درآمد بالا افسردگی را تجربه کرده‌اند
* ژاپن: ۶/۶ درصد
* آلمان و ایتالیا: ٩/٩ درصد
* اسراییل: ٢/١٠ درصد
* اسپانیا: ۶/١٠ درصد
* بلژیک: ١/١۴ درصد
* نیوزیلند: ٨/١٧ درصد
* هلند: ٩/١٧ درصد
* ایالات متحده آمریکا: ٢/١٩ درصد
* فرانسه: ٢١ درصد
درصد افرادی که در کشورهای با درآمد پایین و متوسط افسردگی را تجربه کرده‌اند
* چین: ۵/۶ درصد
* مکزیک: ٨ درصد
* هندوستان: ٩ درصد
* آفریقای جنوبی: ٨/٩ درصد
* لبنان: ٩/١٠ درصد
* کلمبیا: ٣/١٣ درصد
* اوکراین: ۶/١۴ درصد
* برزیل: ۴/١٨ درصد
(آمار مربوط به سال ٢٠١١ است)
این پژوهش، نخستین تحقیق بین‌المللی در نوع خود بود که تقریبا ٩٠هزار نفر را در ١٨کشور با استفاده از مجموعه‌ای از سوالات استاندارد از بابت ابتلا به افسردگی مورد بررسی قرار داد.
محققان دریافتند که بدون در نظر گرفتن کشور، زنان تقریبا دوبرابر بیشتر از مردان افسردگی را تجربه می‌کنند. همچنین تاهل و تجرد بر وضع افسردگی اثر می‌گذارد. بیوه‌ها و کسانی که از همسر خود جدا شده‌اند، بیشتر از بقیه به افسردگی دچار می‌شوند. این بررسی آشکار کرد که افراد در کشورهای فقیر، نخستین افسردگی را در ٢۴سالگی تجربه می‌کنند، درحالی‌که متوسط سن مبتلایان به افسردگی در کشورهای ثروتمند ٧/٢۵سال است.
یک یافته جالب این است که در کشورهایی با درآمد بالا مانند فرانسه، آلمان، نیوزیلند و ایالات متحده آمریکا پاسخ‌دهندگان فقیر به سوالات پژوهش دو برابر بیشتر از افراد ثروتمند در معرض ابتلای به افسردگی بوده‌اند. بااین‌حال، در کشورهایی با درآمد متوسط یا کم، ارتباطی بین درآمد و افسردگی یافت نشد. در سال ٢٠١٣ یک پژوهش درباره افسردگی جهانی منتشر شد که با سنجش داده‌ها در بازه زمانی مشخص، تعداد افراد بهبودیافته از افسردگی و نیز طول درمان آنان انجام شده بود. این تحقیق آشکار کرد که افغانستان افسرده‌ترین کشور است و از هر ۵نفر، یک‌نفر از افسردگی رنج می‌برد. کمترین شیوع افسردگی در ژاپن گزارش شده است، با نرخ تشخیص کمتر از ۵/٢درصد.
افزون کشورهای خاورمیانه مشخص شد که در شمال آفریقا و جنوب صحرای آفریقا، شرق اروپا و کارائیب شیوع افسردگی بیشتر است. افسردگی در شرق آسیا در کمترین میزان قرار دارد و نیوزیلند استرالیا و جنوب‌شرق آسیا به ترتیب در مقام‌های بعدی قرار می‌گیرند. این محققان دریافتند که عوامل دیگری نیز در بروز سطوح بالای افسردگی دخیل هستند. نقش درگیری‌های تروریستی در افغانستان، هندورأس و فلسطین را نمی‌توان نادیده انگاشت، ضمن این‌که مشکلات اساسی در حوزه سلامتی از قبیل ایدز نیز در جنوب صحرای آفریقا تأثیر قابل توجهی در بروز افسردگی دارد. پژوهشگران دریافتند که از سال ١٩٩٠همزمان با طولانی‌شدن عمر مردم، شیوع افسردگی در کل به میزان یک‌سوم رشد داشته است.
طبق گزارش سازمان بهداشت جهانی بیش از ٣۵٠میلیون نفر در تمام سنین در سراسر دنیا از افسردگی رنج می‌برند. همچنین برآوردی وجود دارد که نشان می‌دهد بروز افسردگی شدید با یک‌‌میلیون مورد خودکشی که هرسال اتفاق می‌افتد، مرتبط است. همگام با رشد جمعیت و افزایش طول عمر، یافتن راه‌های کم‌هزینه درمان افسردگی که در مقیاس جهانی قابل استفاده باشند، ضروری است.
موضوعات مربوط به سلامت روانی سال‌های زیادی از عمر افراد را در آسیا و آمریکا تباه می‌سازد
برمبنای گزارش سازمان بهداشت جهانی، هندوستان، چین و ایالات متحده بیشترین تعداد مبتلایان به شیزوفرنی، اضطراب و اختلال دوقطبی را در خود جای داده‌اند و آمریکا پس از هندوستان و چین از نظر شیوع افسردگی در رتبه سوم قرار می‌گیرد.
بر اساس اعلام انجمن ملی بیماری‌های روانی، هرسال در دنیا یک نفر از هر ۵ نفر، نوعی از بیماری‌های روانی را تجربه می‌کند، اما تنها ۴١درصد از این عده، خدمات درمانی مربوطه را دریافت می‌کنند. سازمان بهداشت جهانی اعلام کرده که در سال ٢٠١۴ تقریبا ۴۵درصد از جمعیت جهان در کشورهایی زندگی می‌کردند که در آن مناطق، به‌ازای هر صدهزار نفر، فقط یک روانپزشک وجود داشت.
باوجود بیشتر بودن میزان شیوع بیماری‌های روانی Mental illnesses در آسیا، تعداد روانپزشکان در این قسمت از جهان کمتر از سایر مناطق بوده است. اروپا بیشترین میزان روانپزشکان را به خود اختصاص داده و موناکو، نروژ، بلژیک و هلند هر یک به ترتیب بین ٢٠ تا ۴٠ روانپزشک به‌ازای هر صدهزار نفر دارند. براساس آمار سازمان بهداشت جهانی ایالات متحده و کانادا به‌ازای هر صدهزار نفر ١٣روانپزشک دارند.
افسردگی و اضطراب، سالانه هزینه‌ای برابر با یک تریلیون دلار به اقتصاد جهانی تحمیل می‌کند
این دو اختلال روحی در کل دنیا رو به افزایش است. بین سال‌های ١٩٩٠ تا ٢٠١٣ تعداد کسانی که از افسردگی یا اضطراب در رنج بودند تا ۵٠درصد افزایش یافت، یعنی از ۴١۶میلیون نفر به ۶١۵میلیون نفر رسید. نزدیک به ١٠درصد از جمعیت جهان از این نوع اختلالات رنج می‌برند و این ناهنجاری‌ها ٣٠درصد بیماری‌های غیرکشنده را در جهان تشکیل می‌دهند. طبق برآورد سازمان بهداشت جهانی در موقعیت‌های اضطراری، از هر ۵ نفر، یک نفر به افسردگی دچار می‌شود.
بازگشت سرمایه برای درمان این بیماری‌ها بیشتر از هزینه‌هاست
یک پژوهش جدید، هزینه‌های درمان و درآمدهای ناشی از سلامتی افراد را در ٣۶ کشور با میزان درآمد کم، متوسط و بالا به مدت ١۵سال از‌سال ٢٠١۶ تا ٢٠٣٠ مورد بررسی قرار داده است. هزینه‌های برآوردشده برای درمان با در اولویت گذاشتن مشاوره روانپزشکی و درمان‌های ضدافسردگی ١۴٧میلیارد دلار است، درحالی‌که مبلغ حاصل از ۵درصد بهبود مشارکت نیروی کار و بهره‌وری منتج از آن ٣۶۶میلیارد دلار برآورد می‌شود و بهبود وضع کلی سلامتی ٣١٠میلیارد دلار دیگر به مبلغ یادشده می‌افزاید.
طبق یافته‌های سازمان بهداشت جهانی، دولت‌ها تنها ٣درصد از بودجه سلامت خود را برای سلامتی روانی صرف می‌کنند، این یعنی کمتر از یک‌درصد در کشورهای کم‌درآمد تا ۵درصد در کشورهایی با درآمد بالا.
یکی از مقامات بانک جهانی معتقد است: «باوجود این‌که صدها نفر از مردم در سراسر دنیا با اختلالات روانی دست‌وپنجه نرم‌می‌کنند، اما این نوع بیماری‌ها هنوز در سایه مانده‌اند. این فقط موضوعی مربوط به سلامت عمومی نیست، بلکه مقوله‌ای مربوط به توسعه است. ما باید هم اکنون در این زمینه اقدام کنیم، چراکه خسارتی که این قبیل بیماری‌ها به بهره‌وری کشورها تحمیل می‌کنند، مسأله مهمی محسوب می‌شود و ضرر آن در قلمروی اقتصاد جهانی به سادگی قابل جبران نیست.»
یکی از اعضای جامعه روانپزشکی در مرکز جهانی سلامت روان در لندن می‌گوید: «تلاش ما در تمام کشورها برای مبارزه با نادیده‌انگاشتن حجم بالایی از بیماری‌های روانی و بی‌توجهی به درمان آنها تا حد زیادی به ثمر رسید. اما به نظر من هنوز هم تعداد قابل توجه افراد تحت درمان، یک رسوایی بزرگ است و دولت‌ها باید هم تأثیر مستقیم بیماری‌های روحی و هم راه‌هایی را بشناسند که این قبیل بیماری‌ها به شکل غیرمستقیم به زندگی افراد آسیب می‌رسانند».
مسأله نگران‌کننده این است که افسردگی و اضطراب ازجمله مشکلات شایع در حوزه سلامت روان در بزرگسالان ٢٠ تا ۶٩ساله در دو کشور هندوستان و چین محسوب می‌شوند که در میان زنان بیشتر دیده می‌شود. در مقابل، اختلالات ناشی از مصرف موادمخدر در میان مردان شایع‌تر، وابستگی به موادمخدر در مردان دو برابر زنان و مصرف الکل تقریبا ٧ برابر زنان است. زوال عقل نیز در هر دو کشور یک مشکل روبه‌رشد به شمار می‌آید. برآورد می‌شود که سال‌های ازدست‌رفته زندگی افراد بر اثر ابتلا به زوال عقل، از‌سال ٢٠١۵ تا ٢٠٢۵ در هندوستان به میزان ٨٢درصد و در چین به میزان ۵۶درصد افزایش خواهد داشت.
همه این یافته‌ها زمانی به دست آمد که سازمان ملل متحد برای نخستین بار بیماری‌های روانی را به‌عنوان اولویت جهانی در نظر گرفت. آنها در اهداف توسعه پایدار خود بیماری‌های روانی را به‌عنوان یکی از اهداف کلیدی در نظر گرفتند و درحال حاضر تصمیمات خود را پیرامون تعدادی از شاخص‌های اندازه‌گیری سلامت روانی، نهایی می‌کنند تا سلامت روانی را در همه دنیا اندازه‌گیری کرده و به بررسی این نکته بپردازند که چگونه می‌توان آن را ظرف ١۵سال آینده بهبود بخشید.
شفا آنلاین
