با عوارض شایع داروها آشنا شوید

ضد سرطان ها

یکی از این دارو ها که معمولا برای درمان سرطان پستان تجویز می شود، بیش از بقیه، عامل ریزش موست و گاهی به همین دلیل باعث آزار بیماران می شود. داروی دیگری به نام بی سولفان که در درمان برخی تومورهای مغزی و نخاعی عمدتا در کودکان مورد استفاده قرار می گیرد، در 1 تا 2 درصد موارد می تواند باعث ریزش و عدم رویش مجدد مو شود.

بسیاری از دیگر داروهای شیمی درمانی نیز می توانند عامل ریزش موی محدود شوند اما بعد از اتمام دوره درمان معمولا موها مجددا رشد خواهند کرد. دلیل این ریزش مو، تشابه تکثیر سلول های مو و سلول های سرطانی است. یعنی داروهای ضدسرطان روی هر دوی این سلول ها اثر مشابهی می گذارند.

برخی از داروها مانند شیمی درمانی می توانند برای پوست و مو و ناخن عوارض دیگری نیز داشته باشند و باعث بروز تغییراتی در ناخن شوند که با درد، قرمزی و جدا شدن ناخن از بسرت همراه است. بخری از پزشکان توصیه می کنند از دستکش های سرد در طول مصرف این دارو ها استفاده کنید. استفاده از دستکش هنگام انجام کارهای روزانه و استفاده نکردن از ناخن مصنوعی می تواند تا حد زیادی موثر باشد. بعد از اتمام درمان نیز معمولا ناخن ها به حالت قبل بر می گردند.

اینترفرون

این دارو عمدتا برای معالجه بیماران مبتلا به هپاتیت C تجویز می شود و نه تنها می تواند عامل تغییر رنگ مو و بافت آن باشد و موها را مجعد کند، بلکه گاهی عامل ریزش مو نیز می شود. البته شدت ریزش موی آن به حد آسیبی نیست که در پی مصرف داروهای شیمی درمانی، مو و ناخن دچار آن می شوند.

داروهای هورمونی

داروهای پیشگیری از بارداری، تستوسترون و استروژن آنابولیک به دلیل اینکه حاوی هورمون هستند، می توانند به موها آسیب بزنند. قرص های نسل 1 و 2 که حاوی هورمون پروژسترون هستند نیز می توانند عامل ریزش مو باشند. قرص های نسل سوم عوارض کمتری بر مو می گذارند. تستوسترون و استروییدهای آنابولیک از طرفی می توانند عامل افزایش رشد موهای زائد دست و پا باشند. اثر این دارو ها با قطع مصرف از بین می رود و موها مجددا رشد خواهند کرد. کورتیکوییدها هم در برخی افراد می تواند زمینه ساز ریزش موی سکه ای یا سراسری باشد.

برخی از داروهای پرمصرف

داروهای ضدافسردگی، ضدانعقاد خونها، داروهای ضدفشار خون، ضدالتهاب ها، داروهای ضدتشنج، ضدالتهاب های غیراستروئیدی، داروهای درمان کننده تیرویید و مهارکننده های بتا، داروهای کاهنده کلسترول و داروهای ضدمالاریا و برخی دیگر از داروهای شایع هم می توانند باعث ریزش مو یا تغییر رنگ و بافت و ساختار مو شوند. در صورتی که بعد از چند هفته یا ماه مصرف این داروها دچار تغییراتی در مو شدید با متخصص مشورت کنید. تتراسایکلین یکی از این دارو ها است که برای درمان آکنه و برخی عفونت ها تجویز می شود اما می تواند باعث افزایش حساسیت پوست به نور آفتاب و سفید شدن ناخن ها و به ندرت جدا شدن ناخن از بستر ناخن شود.

بهترین کار این است که هنگام مصرف این دارو ها تا جای ممکن از مواجهه مستقیم با نور خورشید خودداری کنید و از کرم ضدآفتاب برای پوست و لاک های تیره برای ناخن یا از دستکش استفاده کنید تا اشعه ماورای بنفش خورشید تاثیر کمتری بر پوست بگذارد. این دارو ها همچنین می توانند عامل ریزش مو و تغییر رنگ یا ساختار مو باشند.

داروهای افت فشار خون و آرتریت

گروهی از داروهای فشار خون می توانند باعث تشدید بیماری پسوریازیس شوند و عامل بدشکلی های ناخن و تغییر رنگ و ضخیم شدن ناخن و جدا شدن آن از بستر باشند.

داروهای مهارکننده های پروتئاز که برای مبتلایان به ایدز یا در طول شیمی درمانی تجویز می شوند نیز می توانند عامل تغییر رنگ ناخن و پدیدار شدن خطوط قهوه ای روی آن شوند. داروهای ضدمالاریا که برای درمان برخی عفونت های التهابی پوست و التهاب مفاصل در لوپوس یا آرتریت روماتویید تجویز می شوند نیز می توانند همین عارضه را دنبال داشته باشند.

ایزوترتینوئین

ایزوترتینوئین یکی از موثرترین دارو ها ضدآکنه است که گاهی در درمان آکنه های مقاوم به آنتی بیوتیک مورد استفاده قرار می گیرد و مصرف این دارو ها باعث نازک شدن و قرمز شدن پوست سر انگشتان می شود و احتمال فرو رفتن ناخن در گوشت و بروز التهاب را بیشتر می کند. در چنین شرایطی گاهی پزشک دوز مصرفی دارو را کاهش می دهد.

بی عارضه نبودن داروهای گیاهی

دکتر محمد فصیحی دستجردی، متخصص عفونی و محقق طب سنتی: در طب سنتی معمولا طبیب ابتدا مزاج بیمار را شناسایی می کند. مزاج افراد به 4 گروه سرد و خشک، گرم و خشک، سرد و تر و گرم و تر دسته بندی می شود. داروهای گیاهی معمولا با توجه به نوع مزاج فرد تجویز می شود و در این شرایط معمولا بدون عارضه هستند اما در صورتی که دارویی بدون توجه به مزاج تجویز شود، می تواند به شدت عارضه دار باشد.

یکی از شایع ترین عوارضی که در طب سنتی در صورت بی توجهی به مزاج و دوز مصرف ایجاد می شود، عوارض پوستی و از جمله جوش ها و لک های پوستی است. از آنجا که اغلب افراد به اشتباه فکر می کنند داروهای گیاهی، بی عارضه هستند و به هر میزان می توان از آنها استفاده کرد و مصرف شان به مشورت با متخصص نیاز ندارد، بی رویه و بدون مشورت از آنها استفاده می کنند و به همین دلیل دچار عوارض بسیاری می شوند، بنابراین همیشه توصیه می شود برای مصرف دارو با متخصص مشورت کنید و هرگز دارویی را که باعث بهبود حال یک فرد شده، برای بهبود بیماری خود مصرف نکنید.