سیدحسین شامخی اظهار کرد: عوامل درونی و برونی یک فرد باعث میشود تا رفتارهای متفاوتی از خود نشان دهد بر همین اساس دانشمندان برای شناخت ابعاد شخصیت انسان و ارائه راهکار برای رشد و خودآگاهی بیشتر قادر به تقسیم این رفتارها شده و از آن به نام تیپهای شخصیتی یاد میکنند.
وی به بیان تیپهای شخصیتی پرداخت و عنوان کرد: اختلال شخصیت ضداجتماعی نوعی اختلال شخصیت است که در آن فرد نمیتواند با موازین اجتماعی سازگار شود و در قبال رفتارهایش احساس گناه و اضطراب ندارد، مشخصه این اختلال، اعمال مداوم ضداجتماعی یا خلاف قانون است، این افراد دارای شخصیتی بیمارگونه بوده که گاهی به عنوان مجرمان شناخته میشوند و متأسفانه دیده میشود به مواد الکلی و مخدر روی میآورند.
وی دومین تیپ را وسواس اعلام کرد و افزود: این افراد در ارتباط و معاشرت دچار مشکل هستند و نسبت به رفتارشان بیش از حد دقت دارند؛ به عنوان مثال نسبت به انجام درست یک کار به صورت افراطی و وقتگیر تردید و شک دارند و همواره میترسند دچار حادثه ناگواری شوند، در امور دینی یا اخلاقی شک میکنند و به صورت مفرط دقت و تردید دارند، اغلب در فکر برنامهریزی برای امور آینده هستند تا مبادا چیزی از کنترل آنها خارج شود. در تصمیمگیـری سرعت عمـل نـداشته و به طور مرتب در شک و تردید انتخاب روش صحیح در رسیدن بـه اهداف بـه سر میبرند، گروهـی از وسواسـیهـا، «کندی رفتار» دارند یعنـی ساعتها وقت خـود را صرف خـوردن غـذا، اصلاح صورت، مسواک زدن و یا مرتب کردن لباسها و کمدها میکنند.
این روانشناس تیپ شخصیتی سوم را درونگرا و برونگرا اعلام کرد و گفت: افراد درونگرا علاقهای به حضور در جمع نداشته و اغلب با مطالعه و فعالیتهای ذهنی انفرادی خود را مشغول میکنند و عواطف و احساسات کمی دارند، گاهی افراد درونگرا را میتوان در غالب کودکان اوتیسم مشاهده کرد اما افراد برونگرا بر خلاف درونگراها دوست و معاشران زیادی دارند.شامخی تصریح کرد: تیپهای شخصیتی چهارم افراد وابسته هستند آنها خود را ضعیف، تهی و حقیر میپندارند و اعتماد به نفسشان بسیار پایین است، خود را صاحبرأی نمیدانند، برای کسب محبت و حمایت دیگران به اقدامهای افراطی دست میزنند، اینگونه افراد چون از قطع حمایت یا تأیید میترسند، اغلب در ابراز مخالفت با سایر افراد، به ویژه کسانیکه به آنها وابسته هستند، مشکل دارند.
وی در رابطه با تیپ وابسته خاطرنشان کرد: این افراد نیاز فراگیر و مفرط به حمایت شدن داشته و نیاز دارند دیگران مسئولیت بیشتری در زمینههای مهم زندگی او بپذیرند، برای کسب محبت و حمایت دیگران افراط میکنند، تا جاییکه داوطلب انجام کارهایی میشوند که ناخوشایند هستند. در مواقع تنهایی به علت ترس زیاد از ناتوانی برای مراقبت از خود احساس ناراحتی یا درماندگی میکنند. در زمانیکه یک رابطه صمیمانه قطع میشود مصرانه برای ایجاد رابطه دیگران به عنوان منبع مراقبت و حمایت به جستجو میپردازند.
این روانشناس بالینی تیپ پنجم را هیستیریک یا نمایشی عنوان کرد و ادامه داد: خصوصیات عمده این تیپ شخصیتی، توجهطلبی افراطی و آرایش ظاهری برای جلب توجه و همچنین داشتن رفتارهای هیجانی و نمایشی است، این قبیل افراد بسیار تلقینپذیر بوده و در روابط بین فردی، بیش از حد متعارف از خود صمیمیت نشان میدهند، در زمانهای گذشته باور بر این بود که این تیپ را دختران نوبلوغ از خود به صورت طبیعی نشان میدهند.
شامخی افزود: تیپ ششم بوردرلاین یا مرزی است، این افراد اغلب از احساس مزمن پوچی و بیحوصلگی و نداشتن هویتی یکپارچه و هماهنگ شکایت دارند و دچار ابهام در هویت هستند.وی با بیان اینکه این تیپهای شخصیتی اگر درمان نشود به سوی مزمن شدن کشیده میشود، عنوان کرد: بهتر است افراد با شناخت تیپ شخصیتی خود برای جلوگیری از حاد شدن این وضعیت برای درمان آن به کلینیکهای روانشناسی مراجعه کنند.