غذای گران با کیفیت خوب یا غذای ارزان با کیفیت بد؟

«زاویه دوم»؛ قصد دارید پس از یک هفته کار و تلاش مضاعف با خانواده آخر هفته را در کنار هم خوش بگذرانید. تصور کنید این برنامه را برای روز پنج‌شنبه پی‌ریزی کرده‌اید. وقتی که از منزل به بیرون می‌روید هر یک از اعضای چهارنفری خانواده نظر خاصی را دارید. یکی از اعضای خانواده‌ حواس پیتزا کرده و دیگری جوجه کباب، غذای مورد علاقه‌اش را به خانواده دیکته می‌کند. همسرتان و خودتان هم، هم‌نظر هستید که هر چه بچه‌ها دوست دارند بگیرید و از آن لذت ببرید.

بنابراین تصمیم می‌گیرید یک شام مناسب، ارزان قیمت و فوری تهیه کنید. باتوجه به این که تنوع سفارش‌ها متفاوت است. همسرتان پیشنهاد می‌دهد برای این که غذاها سرد نشود. غذاها را سفارش داده و همگی شام را در کنار هم در منزل صرف کنید.

با این وجود ابتدا از آشپزخانه تازه تأسیس محله که قیمتش هم بسیار ارزان قیمت است. یک پرس چلو کباب و یک پرس هم چلو جوجه سفارش می‌دهید و دوباره در مسیر راه هم 2 پیتزا در کمتر از 10 دفیقه با دستگاه‌ها رولی که این روزها در مقابل شما به پیتزا حرارت داده می‌شود سفارش می‌دهید. همه خانواده از خرید شگفت‌زده هستید. چون هم نیم‌گشتی در پایتخت داشته‌اید و هم در تهیه سفارش مطلعی نداشته‌اید. سفارش‌ها فوری، ساده و راحت در دسترس بودند و از این که هزینه زیادی را برای شام شب متحمل نشده‌اید با خوشحالی به خانه برمی‌گردید. ولی خبر ندارید چه کیفیت غذایی را سفارش داده اید.

البته بدون این که به این موضوع مهم توجه کنید. این رویه را هر چندبار یک بار تکرار می‌کنید. به عبارتی مشتری دائمی این غذاهای ارزان قیمت می‌شوید و حتی دیگر حاضر نیستید برای تهیه غذاهای هفتگی یا ماهیانه کلی مسافت را در این ترافیک سرسام آور شهری طی کنید. کافیست با یک تماس سفارش‌ها بدهید و این سفارش‌ها در کمتر از 30 دقیقه با پیک رایگان برایتان ارسال می‌شود.

«زاویه سوم»؛ ممکن است در همین شب‌ها، یک مهمان سرزده از راه دور برای کارهای شخصی به طور اتفاقی به همواره خانواده به تهران سفر کرده باشند. شما هم با آن‌ها سال‌ها رفت و آمد خانودگی دارید و از دوستان قدیمی و صمیمی شما به حساب می‌ایند. مسیر هم طولانی بوده و دیر به تهران رسیده‌اند و نتوانستند هتلی مناسبی را رزور کنند. آن‌ها تصمیم می‌گیرند یک شب مهمان شما شوند و این موضوع را دیر به شما اطلاع می‌دهند. چون تصور نمی‌کردند در این موقع از سال هتل‌ها اکثریت رزور شده‌اند.

وقتی ماجرا را برای همسرتان تعریف می‌کنید. از یک سو خوشحال می‌شویم که پس از مدتی دوباره دوستان خانوادگی را از نزدیک ملاقات می‌کنید و از طرف دیگر هم همسرتان نگران است چون زمان لازم برای پخت و پز و تهیه مواد اولیه مهیا نیست. در این حال به همسرتان دلداری می‌دهید که نگران نباشد. بلافاصله با یک تماس برای ساعت 9 شب چند پرس غذا سفارش می‌دهید که در این مدت مشتری تراز اول آنجا شده‌اید. همسرتان هم شجاعت و تصمیم شما تحسین می‌کند و به علامت رضایت به دنبال کارهای دیگر منزل می‌رود.

«زاویه چهارم»؛ روزهای پایانی سال است. عجله دارید تا خانه تکانی هر چه زودتر انجام شود تا با آسایش بتوانید بدنبال خریدهای شب عید بروید.

بنابراین از محل کارتان دو روزی مرخصی گرفته‌اید تا بتوانید در خانه تکانی کمک همسرتان باشید. همه جا به ویژه آشپزخانه بهم ریخته است و همسرتان هم نمی‌تواند پخت و پز انجام دهد. خسته شده‌اید تصمیم می‌گیرد نهار را از آشپزخانه محله که غذاهای ایرانی ارزان قیمت دارد سفارش دهید چون مقرون به صرفه است و دوباره شب هم با ساندویچ و فلافل سر می‌کنید.

این داستان به اینجا هم ختم نمی‌شود. باید پس از اتمام خانه تکانی به همراه اعضای خانواده به خرید شب عید بروید. حتی زمان هم در برابر شما کم می‌اورد. چون شما در خرید آدم حساس و بد خرید هستید. از سوی دیگر باید برای بچه‌ها و همسرتان هم خرید کنید.

بنابراین مجبور هستید در این شب‌ها و روزهای باقی مانده به سال نو، بیشترین ساعت را در کوچه و خیابان‌های شهر برای خرید صرف کنید. همسرتان هم که آشپزخانه منزلتان را هم تعطیل کرده است. باید در این روزها و شب‌های پایانی از فست‌فودها، ساندویچ‌هی سرد و گرم، مرغ بریان و غذاهای ایرانی استفاده کنید. این روزها بازار Store تنوع غذایی و سفارشات هم داغ داغ است. فرصتی هم برای بازرسی از این مکان‌ها وجود ندارد.

با این وجود دانشجویان، افراد مجرد، همسران شاغل و مسافران هم از این قاعده مستثنا نیست. آن‌ها بدلیل مشکلات و دغذغه‌های تحصیلی، کاری و… مجبور هستند از فست‌فودها، ساندویچ های سرد و گرم، فلافل و غذاهای ایرانی که در آشپزخانه‌ها تهیه می‌شوند استفاده کنند. در نتیجه این قشر از جامعه بیشترین آمار مصرف کنندگان غذاهای بیرون را در اختیار دارند

سونامی غذاهای ارزان قیمت و بی‌کیفیت

حجم گسترده ای از فست فودها، فلافلی‌ها و آشپزخانه‌های تهیه غذا ایرانی، این روزها پایتخت را به تسخیر خود در آورده اند. این هجمه از تنوع غذایی آنقدر در این سال‌های اخیر رشد کاذب و بی‌رویه داشته است که اعداد و ارقام هم در برابر آن‌ها گنگ و نامفهوم هستند.

سونامی تنوع غذایی با سبک و سلیقه‌های گوناگون با نرخ‌های ارزان قیمت، پایتخت را به ویترین بزرگ تبلیغاتی و فستیوال‌های غذایی مبدل ساخته که کیفیت و کمیت آن برای مردم و مشتریان به عنوان یک راز مجهول و نامعلوم باقی مانده است.

هرچند در این روزها از شمال پایتخت تا جنوب و از شرق به غرب خطوط نامعلومی، مملو از ویترین‌های بزرگ با دکورهای مدرن، شیک، حرفه‌ای و گاهی هم دارای شعبه‌های متعددی در سطح شهر در حال افزایش است.

با این وجود برخی از مناطق پایتخت به ویژه در مراکز پرتردد و پرتراکم جنوب و جنوبی غربی شهر تهران با حروف ها و نام و نشان‌های بزرگ، نمای برچسب های تبلیغی به رنگ‌های قرمز، آبی و فسفری، انواع غذاهای گوناگون و با نرخ‌های عجیب و غریب، تهران را پرآوازه کرده است.

به عبارتی تنها در یک مسیر و در راستای یک خیابان 900 متری بیش از شانزده؛ فست‌فوی، فلافلی، پیتزایی، ساندویچ‌های گرم و سرد، مرغ گران‌ها و اشپزخانه‌های کوچک تهیه غذاهای ایرانی به پایتخت حمله کرده است و هر روز هم در حال افزایش است. متأسفانه اکثریت بدون پروانه کسب و کار و تنها در برخی از موارد دارای تأییدیه بهداشت محیط و گاهی هم کارت بهداشت کارگران از نمای دور نمایان است و هیچ نظارت و آزمایشی بر مواد اولیه؛ از جمله روغن، کالباس، سوسیس، گوشت، گوشت چرخکرده برای کوبیده، برنج‌های هندی که این روزها بازار برنج را اشباع کرده‌اند و قطعاً هم برای سلامتی خطرناک و خطرساز هستند و هزار و یک مورد دیگر وجود ندارد.

این طیف از غذاهای بیرونی هر 300 متر چهار تا پنج غذایی، گاهی لب به لب یکدیگر و گاهی هم هر متر با یکدیگر فاصله دارند. یعنی در یک مسیر و سه تقاطع در یک جهت بیش از پانزده و شانزده فست فودی، غذاهای ایرانی با قیمت‌های باور نکردنی چشم و ذهن هر رهگذری را میخکوب می‌کند.

جلوجوجه 4000 تومان و…

وقتی قصد خرید هم ندارید. شاید بارها و بارها از کنارشان عبور کنید و یک بار هم که شده تسلیم آن شوید. غذاهای بی‌کیفیت بانرخ‌های فریب دهنده که نمی‌دانید چه می‌خورید. اما نوشته‌ها و واژه‌هایی که هر رهگذری را وسوسه می‌‌کند که برای یکبارهم که شده بخرید.

واژه و عنوان‌های این روزها در خیابان‌های فرعی و اصلی پایتخت؛ «پر کن دو کپی بخور»، «غذاهای ایرانی»، «ارزان قیمت»، «چلو جوجه و چلو کباب…»، «چلو خورشت…»، «ماکارانی و میرزاقاسمی 3500 تومان»، «رستوران ارزان قیمت»، «رستوران حاج…»، «جکرکی سیار، سیخی…»، «غذاهای خانگی»، «پیتزای 6000 تومانی با نوشابه رایگان»، «هر نوع ساندویچ 5000 تومان» و «مرغ بریان شکم پر 8800»، «مرغ بریان با سالاد رایگان» و…

دیدگاه‌ اتحادیه‌ها…

رئیس اتحادیه چلوکباب و چلوخورش تهران می‌گوید: چلوکباب یکی از غذاهای اصیل ایرانی است که از سال‌های دور در ضیافت‌های ایرانی مرسوم بوده است. کباب کوبیده، کباب چنجه، کباب برگ، کباب سلطانی، کباب شیشلیک و کباب بختیاری هنوز هم یکی از بهترین و لذیزترین غذاهای ایرانی به شمار می‌آید.

با افزایش جمعیت در پایتخت، استقبال از این غذاهای اصیل هم بیشتر شد. اغلب مردم دوست دارند آخر هفته و حتی ایام پایانی سال از خوردن چلوکباب لذت ببرند. با این وجود غیرممکن است در مناسبت‌ها و مراسم‌ها این غذای اصیل ایرانی بر روی میز چشم‌نوازی نکند. به همین دلیل است این روزها در هر گوشه و کنار شهر بزرگ تهران شاهد افتتاح یک چلوکبابی و کبابی هستیم.

متأسفانه در این سال‌های اخیر افراد سوجو و منفعت طلب از این موقعیت سوءاستفاده کرده و بدون مجوز و پروانه در حالت فعالیت هستند. این چلوکبابی‌ها غیرمجاز که قالباً در مساحت کوچک و یا ایجاد آشپزخانه‌ به نام‌های مختلف در گوشه و کنار شهر به ویژه در زیرزمین‌ها، زیرزمین‌های حسینیه‌ها و… اقدام به پخت و پز جلوکباب، جوجه‌کباب و چلوخورش کرده‌اند.

این اماکن‌ها معمولاً غیرمجاز و فاقد مجوز و پروانه از سوی اتحادیه چلوکباب و چلوخورش در حال کار هستند که معلوم نیست با چه کیفیت و کمیتی به مردم سرویس دهی می‌کنند. این غذاها با نرخ‌های بسیار پایین و غیرقابل قبولی را ارائه می‌دهند.

او ادامه داد: فعالیت های واحدهای بدون مجوز و تداخل صنفی با فعالیت این صنف را از جمله مشکلات جدی این اتحادیه اعلام کرد و از مردم خواست تا این واحد‌های غیرمجاز را به اتحادیه گزارش دهند تا اتحادیه بتوانند با متخلفین برخورد قانونی کند.

ناصر حسینی تبریزی رئیس اتحادیه چلوکباب و چلوخورش تهران خاطرنشان کرد: مردم اطلاع ندارند این غذاها با چه کیفیت خطرناک و غیربهداشت ارائه می‌شود. این روزها سونامی سرطان ریه و معده مردم را تهدید می‌کند و هر روز آمار و ارقام این‌گونه سرطان‌ها در حال افزایش است. دلیلش هم همین غذاهای غیراستاندارد و ارزان قیمت است.

مردم در مرحله نخست باید به مجوز و پروانه واحد صنفی توجه کنند و اگر واحدهای فوق دارای مجوز و پروانه قانونی نیستد از خرید غذا جداً خودداری کنند. با این حال به مردم توصیه می‌شود از چلوکبابی‌ها و تهیه غذاهای معتبر و شناخته شده غذاهای سالم بخرند. با این حال پیشنهاد می‌شود مردم چلوکباب زیر 14 هزار تومان و خورشت زیر 10 هزار تومان نخورند.

ما با یک تیم بهداشتی و کارشناسی پس از چندین جلسه، مطالعه و تحقیقات میدانی و با در نظر گرفتن معیارهای سالم‌ترین مواد اولیه پخت و پز یک پرس چلوکباب و چلوخورش به نتایج قابل قبولی رسیدیم و این نرخ ها را به تثبیت رساندیم . مردم یقین داشته باشند که غذاهای زیر نرخ اتحادیه برای سلامتی بدن مضرر و خطرناک است.

این رئیس اتحادیه به تشریح غذاهای غیرسالم پرداخت و گفت: وقتی مردم مرغ می‌خرند. پوست‌ها و چربی‌های زائد از گوشت مرغ جدا می‌شوند. متأسفانه افراد نا آگاه و سودجو این پوست‌ها و چربی‌ها را با مقداری گوشت نامرغوب، پیاز و… مخطوط کرده و به عنوان کباب به مردم می‌فروشند.

بنابراین به بدلیل همین است که یک سیخ کباب 2 تا 3 هزار تومان در برخی از کبابی‌ها و آشپزخانه‌ها به مردم داده می‌شود. متأسفانه این کباب‌ها با برنج هندی گاهی با نرخ 4 تا 6 هزار تومان به مردم ارائه می‌شود. مردم هم تصور می‌کنند غذای سالم گرفته‌اند. اما این طور نیست مردم از بی‌ آگاهی این چلوها را می‌خرند.

در این سال‌ها اماکن، شهرداری و مردم با اتحادیه، همکاری خوبی داشته‌اند. اما متأسفانه در ایام نوروز و تعطیلات اماکن حضور جدی رای رسیدگی به تخلفات و پلمپ واحدهای غیرمجاز ندارد. این یکی دیگر از جدی‌ترین مشکلات اتحادیه است.

او خاطر نشان کرد: ما 850 واحد چلوکبابی مجاز دارای پروانه در سطح شهر تهران تاکنون داریم و در حال حاضر هم حدود 650 پروانه دیگر در حال صدور است. با این حال یک چلوکبابی مجاز و دارای پروانه می‌تواند در مساحت 150 متر مربع با میز و صندلی فعالیت کند و تهیه غذاها یا به عبارتی آشپزخانه ها هم می‌تواند در مساحت 50 متر مربع با پروانه قانونی صادر شده از سوی اتحادیه به فعالیت ادامه دهند.

حسینی تبریزی در خصوص نظارت و سرکشی بازرسان اتحادیه به واحدهای صنفی مجاز و غیرمجاز پرداخت و گفت: بازرسان اتحادیه به طور مرتب مشغول بررسی واحدهای صنفی و کنترل و نظارت بر روی مواد اولیه چلوکبابی‌ها و آشپزخانه‌های تهیه غذا هستند.

با این حال اگر مردم، وزارت بهداشت، اماکن، شهرداری، رسانه های گروهی با اتحادیه چلوکباب و چلوخورش همبستگی داشته باشند، می‌توان برخورد جدی با واحدهای فاقد مجوز و غیربهداشتی داشته باشیم.

رئیس اتحادیه صنف دارندگان رستوران و سلف سرویس‌های تهران می‌گوید: ما جدی‌ترین مشکلی که داریم تداخل صنوفی است. مردم اغلب تخلفات را به اشتباه به صنوف یا اتحادیه دیگر اطلاع می‌دهند. باید رسانه‌ها بیشتر به این معقوله بپردازند.

با این حال مردم وقتی با غذاهای ارزان قیمت و باور نکردنی دسترسی دارند. باید بدانند حتماً مواد اولیه باکیفیت نیست و این نوع غذاها برای سلامتی آن‌ها جداً خطرساز است.

او ادامه داد: مردم خودشان شعور دارند و بهترین قاصی خود مردم هستند. هیچ ارزانی بی‌دلیل نیست. این را مردم خوب می‌دانند ولی باید مردم آگاه شوند.

سید علی اصغر ابراهیمی رئیس اتحادیه صنف دارندگان رستوران و سلف سرویس‌های تهران خاطر نشان کرد: ما با بهداشت یک تفاهمنامه داریم و هر 2 ماه یک بار گزارش عملکرد و بازرسی ها به آن ها ارسال می‌شود. همین طور هم وزارت امور بهداشت نیز هر 2 ماه یک بار نظارت مستقیم بر مواد غذایی و رستوران‌ها دارند.

ما همواره بر نحوه نگهداری مواد اولیه، تهیه مواد خام و حتی حمل و نقل نظارت داریم و اگر تخلفی سر بزند فوراً برخورد می‌کنم و یک توبیخی در پرونده آن ها ثبت و درج می‌شود که قطعاً اگر دوباره تکرار شود مجوز و پروانه کار باطل و به امکان ارجاع می‌دهیم.

وی افزود: ما یک هزار مجوز و پروانه رستوران در سطح شهر تهران بزرگ صادر کرده‌ایم و حدود 450 مجوز و پروانه دیگر هم در دست اقدام است و اگر موردی بدون مجوز و پروانه از سوی مردم، شهرداری و… اعلام شود فوراً مراتب را به اماکن گزارش کرده و قطعاً اقدام به پلمپ و تعطیل کردن واحد غیرمجاز تا تغییر کاربری را پیگیری خواهیم کرد.

اسدا… احمدی شهریور، رئیس اتحادیه اغذیه فروشان و مواد غذایی تهران می‌گوید: ما تا به امروز تنها 2 هزار و پانصد مجوز و پروانه کسب در تهران صادر کرده‌ایم. وزارت بهداشت هم برای آن‌ها کارت بهداشت محیط و کارت بهداشت سلامت کارگران را صادر کرده است.

با این حال اتحادیه نمی‌تواند نظارت مستقیم بر روی مواد اولیه و کیفیت ساندویچ‌های گرم و سرد، پیتزایی‌ها، فلافلی‌ها و مرغ‌گردان‌ها داشته باشد. این وظیفه بر عهده وزارت بهداشت و سازمان‌های ذیربطش است که بر روی مواد اولیه و کیفیت رسیدگی کنند. ولی اگر شکایت و گزارش‌های تخلفی در پیرامون کیفیت، گران فروشی و غیرمجاز واحد مذکور به اتحادیه مطرح شود. بلافاصله اتحادیه وارد عمل شده و صورت محرز شدن تخلف، اتحادیه برخورد جدی و قانونی را با صنف متخلف در برنامه‌‌ها قرار خواهد داد.

او ادامه داد: ما به شدت با کسانی که مجوز و پروانه کار نداشته باشند برخورد قانونی خواهیم کرد. بنابراین آن کسانی که براساس ماده 27 نظام صنفی، بدون مجوز و پروانه وارد فعالیت شوند واحد مذکور پملپ خواهد شد. از سوی دیگر اتحادیه دارای شرایط و مقررات خاص خود را در سرلوح و برنامه‌ها دارد. بنابراین براساس کارشناسی‌های صورت گرفته نباید متراژهای پیتزا فروشی‌ها کمتر از 24 متر و اغذیه‌ فروشی‌های گرم و سرد هم اجازه فعالیت کمتر از 18 متر را ندارند.

احمدی شهریور خاطر نشان کرد: چندی پیش براساس اطلاعیه مرکز بهداشت پیرامون طرح ملی آموزش همگان، کاش مصرف قند، نمک و چربی که در آذر و دی ماه سال جاری به اجرا در آمد. این طرح مورد استقبال و آموزش اعضای صنف و اتحادیه در جهت سلامت شهروندان قرار گرفت.

او افزود: موضوع سلامت شهروندان به طور جدی در دستور کار اتحادیه است. مردم باید از مکان‌های معتبر و سالم غذای خود را تهیه کنند. متأسفانه برخی موارد گزارش شده است که واحد صنفی از روغن‌های غیراستاندارد و غیربهداشتی به طور مکرر استفاده کرده‌اند که بلافاصله با هماهنگی مأموران، بازرسان بهداشت و اتحادیه به واحد صنفی، تخلف محرز و برابر مقررات توسط اماکن واحد صنفی پلمپ و تعطیل شد.

این رئیس اتحادیه اغذیه فروشان و مواد غذایی متذکر شد: شهروندان در هنگام خرید اغذیه به ویژه در روزهای پایانی سال که حجم استقبال از انواع ساندویچ‌ها، کنتاکی‌ها و… بیشتر از روزهای عادی است به روغن‌ها سرخ کردنی توجه کنند و اگر روغنی بیش از حد استاندارد به رنگ تیره و قهوه‌ای تبدیل شده باشد. مراتب را به اتحادیه گزارش دهند و یا در صورت مشاهده تخلف و یا واحد صنفی بدون مجوز و پروانه در حال فعالیت هستند موضوع را به واحد شکایات مطرح کنند.

مردم چه می‌گویند…

میترا علیخانی در خصوص کمیت، کیفیت فست‌فودها و غذاهای ایرانی می‌گوید: این روزها تنوع غذایی در سطح شهر در حال افزایش است و روز به روز هم مثل قارچ در هر مکان و زمان در حال رشد و تکثیر است. رقابت میان آن‌ها آنقدر زیاد است که کمیت و کیفیت قربانی رقابت‌های کاذب شده است.

البته به عقیده من فرقی هم ندارد. گاهی کیفیت غذاها در یک پیتزایی یا یک رستوران با دکور و نور شیک در بالای شهر با پیتزایی‌ها و رستوران‌های سطح پایین شهر تهران برابر دارد. تنها فرق آن تفاوت قیمت‌ها است. به طور مثال یک پیتزا در شمال میدان محسنی یک نفره 19 هزار تومان و دو نفره 44 هزار تومان است ولی واقعاً به لحاظ کیفیت با یک پیتزای 6 هزار تومانی در جنوب شهر برابری می‌کند. متأسفانه هیچ نظارتی بر روی آن‌ها وجود ندارد.

او ادامه داد: تنها کسانی که متضرر می‌شوند همین مردم هستند. آن‌ها هم سلامت شان را به خطر می‌اندازد و هم پولشان را دور می‌ریزند. به هرحال بارها شده به یک رستوران و یا یک فست فودی رفته‌اید ولی از کیفیت غذا ناراضی هستیم ولی خیلی زود این موضوع را فراموش می‌کنیم. باید اطلاع رسانی شود تا مردم بدانند چه غذاهایی را می‌خورند.

نازنین مرادی، دانشجوی سال آخر آی تی می‌گوید: مردم تنها دلخوشی که دارند این است که پس از یک تحصیل و کار تاقت فرسا به همراه دوستان و یا خانواده آخر هفته را در یک فست‌فودی و یا رستوران در کنار هم خوش بگذرانند. بارها و بارها برای خود من هم تکرار شده است که به یک فست‌فودی رفته‌ایم از کمیت و کیفیت آن ناراضی خارج شده‌ایم. ولی دوباره پس از چند روز این موضوع تکرار شده است.

حقیتش را بخواهید دیگر صدافتی برای برخی از کسبه‌ها وجود ندارد. آن‌ها تنها چیزی که برایشان اهمیت دارد پول است. به ویژه ایام پایانی سال که بیشتر مردم به دنبال خرید شب عید هستند. مردم بیشتر از غذاهای ارزان قیمت و گاهی هم به سراغ غذاهای گرانقیمت در سطح بالا می‌روند. ولی اغلب از کیفیت غذا ناراضی هستند. باید نظارت کافی بر روی این فست‌فودی‌ها و غذاهای ایرانی باشد.

بهمن محمدی‌فر 47 ساله در رابطه با کیفیت فست‌فودی‌ها، فلافلی‌ها و غذاهای ایرانی ارزان قیمت می‌گوید: ما اغلب برای شام بیرون نمی‌رویم یا فست‌فود نمی‌خوریم. من و خانواده‌ام به غذاهای خانگی علاقه‌مند هستیم. چون نمی‌دانیم این غذاها از چه مواد اولیه تهیه می‌شود. قیمت ها بسیار پایین و باور نکردنی است. قطعاً این غذا شک برانگیز هستند. نباید به این غذاها اطمینان کرد.

او ادامه داد: البته یکبار چند پرس چلوکباب از یک آشپزخانه تازه افتتاح شده گرفتیم. متأسفانه کیفیتش بسیار پایین بود نه کبابش کباب بود و نه برنج ایرانی بود. با این حال باید مردم این غذاها را تحریم کنند و نخرند. چون واقعاً سلامتی را به خطر می‌اندازند.

حسن ثانی در خصوص کیفیت غذاها بیرونی می‌گوید: خیلی کم به بیرون می‌رویم. چون اعتقادی به سالم بودن غذاهای بیرون نداریم. چیپس، پوفک و نوشابه در خانواده ما ممنوع است. ما حتی روغن را در خانه دوبار حرارت نمی‌دهیم. سوسیس، کالباس و همبرگر هم در برنامه غذایی ما جایی ندارد. ما فقط مرغ گریل شده که تقریباً سالم هستند استفاده می‌کنیم. معمولاً غذا از بیرون نمی‌گیریم. از بوی سرخ کردن سیب زمینی حالم بد می‌شود. سطح کیفیت غذاهای بیرون وحشتناک است.

علی مهررادی دانشجوی دانشکده تهران می‌گوید: من اهل آذربایجان شرقی هستم. سه سال است که در تهران زندگی می‌کنم و در حال تحصیل هستم. به نظرم قیمت غذاها در این منطقه از سطح شهر بسیار مناسب است. استقبال مردم هم ار فست‌فودها، فلافلی‌ها و غذاهای ایرانی هر روز در حال افزایش است. می‌دانم که کیفیت غذاها پایین است. اما مجبور هستم از غذاهای بیرون استفاده کنم. چون بیشتر ساعت در دانشگاه هستم و بعضی از روزها هم مشغول کار هستم. با این حال همیشه فرصت پخت و پز غذا را ندارم. بیشتر اوقات از یک آشپزخانه تهیه غذاهای ایرانی استفاده می‌کنم. یک روز قیمه، یک روز جوجه، کنسرو غذا، ساندویچ و غیره… غذای روزانه و شب ما است. از طرفی هم این غذاها فوری و آماده هستند. وقت زیادی از ما را نمی‌گیرد.

علی علی‌پور می‌گوید: منطقه 10 یک منطقه پرتراکم و پر جمعیت است. اکثریت اجاره نشین، دانشجو و افراد مجرد هستند. بنابراین آن‌ها مجبور هستند از این فست‌فودها، فلافلی‌ها و غذاهای ایرانی استفاده کنند.

برخی از مردم این منطقه نمی‌توانند غذاهای گران قیمت از شمال شهر تهیه کنند. یعنی دخل با خرج یکی نیست. بنابراین مشغله‌کاری فرصت وقت اضافی را به مردم نمی‌دهد. آن‌ها مجبور هستند از غذاهای ارزان قیمت استفاده کنند. آن‌ها می‌دانند کیفیت این غذاها مطلوب نیست. به خاطر همین است که این روزها هر چند متر یک فست‌فودی، فلافلی، مرغ‌ بریانی، آشپزخانه غذاهای ایرانی بی‌کیفیت با قیمت‌های عجیب و غریب در این منطقه افتتاح می‌شود. چون بازار خوبی دارد.

او ادامه داد: من ترجیح می‌دهم این غذاها را نخرم و نخورم. چون می‌دانم این غذاها با بدترین و بی‌کیفیت‌ترین مواد اولیه پخت و پز می‌شود. همین روغن‌های فلافلی‌ها را ببینید. فکر می‌کنم چندین بار و ساعت‌های متوالی این روغن را حرارت داده می‌شود. اصلاً رنگ روغن‌ها تغییر کرده ولی باز هم مورد استفاده قرار می‌گیرند. این برای سلامتی بدن خطرناک است. بهداشت، اماکن و اتحادیه‌ها باید قاطعانه نظارت کافی داشته باشند و مصرف این گونه غذاها را برای مردم ممنوع کنند.

آزمایشگاه کنترل غذا و دارو…

عطاءاله شکوری، مدیر آزمایشگاه کنترل کیفیت مواد غذایی، آشامیدنی و آرایشی بهداشتی معاونت غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در خصوص حجم وسیع و گسترده فست‌فودها و آشپزخانه‌های تهیه غذاهای ایرانی با نرخ ارزان و رقابتی می‌گوید: چند موضوع جدی در این موضوع مطرح است.

نکته نخست، این غذاها اغلب در مراکزی تهیه می‌شوند که قابل دید و بازرسی نیستند. محیط این مراکز معمولاً نامناسب، غیربهداشتی و زیرزمین‌ها هستند. چون قابل مشاهده نیستند ممکن است ترکیبات موادغذایی استانداردهای لازم را نداشته باشند. برخی از این مراکز از مواد اولیه تاریخ انقضاء گذشته استفاده می‌کنند که با کمترین نرخ ممکن از انبارهای ذخیره شده مواد اولیه خریداری و به صورت کاملاً غیرقانونی استفاده می‌شوند.

نکته دوم، برخی از آن‌ها از روغن‌های مانده استفاده کنند که مردم اطلاعی از آن ندارند. این روغن‌ها در اکسیداسیون مکرر قرار می‌گیرند و ترکیبات غیراشتباهی در واکنش با اکسیژن محیط، تولید ترکیبات خطرناک و ترکیبات پراکسیدی می‌کنند. پراکسیدی می‌توانند بر پروتئین بدن متصل شود و «دی ان آی» بدن به آن واکنش دهند و با تغییر روند و تقسیم سلولی در یک پروسه طولانی باعث سرطان خواهد شد.

ترکیبات اکسیداسیون می‌توانند واکنش الهتابی در بدن را راه‌اندازی کنند و از این طریق واکنش حساسیت‌ها شدید می‌شوند و همچنین در افرادی را که مستعد بیماری هستند این علام را شدیدتر خواهد کرد.

نکته سوم، از طرف دیگر ورود مواد اولیه نامطلوب و غیرقانونی هستند که به شکل قاچاق Contraband و دور از نظارت، تأییدیه‌ها و مجوزهای بهداشتی وارد کشور شده‌اند. به طور مثال ورود گوشت‌های غیرحلال و قاچاق که متأسفانه گاهی در بازار توزیع گوشت مشاهده می‌شود.

نکته آخر، مصرف انواع فلافل‌ها، کالباس‌ها، سوسیس‌های بندری و… به مدت طولانی می‌تواند سلامت انسان را به خطر اندازد. همچنین مصرف این نوع از غذاها به طور متعدد باعث به وجود آمدن باکترها و باکتری اشریشیاکلی می‌شود که منجر به ناراحتی گوارشی و باکتری عفونی خواهند شد.

از سوی دیگر، انگل‌ها از طریق غیربهداشتی بودن دست وارد بدن می‌شوند و حتی ویروس‌های هپاتیک A هم از طریق مواد غذایی به فرد دیگر قابل انتقال هستند.

او ادامه داد: عوامل دیگری هم در تشدید به خطر انداختن سلامت شهروندان وجود دارد که یکی از وحشتناک ترین آن استفاده از ترکیبات رنگی به نام رنگ‌های نارنجی و آجری هستند که به سوسیس‌ها و کالباس‌های بی‌کیفیت که به صورت قاچاق وارد کشور شده‌اند افزوده می‌شوند. این ترکیبات رنگی غیرمجاز باعث بیماری‌های کبدی خواهند شد. گاهی هم استفاده از تخم‌مرغ‌های فاسد باعث مسمومیت‌های شدید می‌شوند.

با این حال موضوع قاچاق وارداتی منجمله گوشت، کالباس، سوسیس، روغن و حتی میوه‌های‌ آلوده در هفته‌ها و روزهای پایانی سال که مردم بیشتر از این غذاهای فوری و آماده استقبال می‌کنند بیشتر است.

این مدیر آزمایشگاه کنترل غذا و دارو می‌گوید: ما بر روی مواد اولیه غذاها نظارت داریم. وزارت بهداشت این روزها نظارت سختگیرانه‌ای را نسبت به سال‌های گذشته در دستور کار و برنامه‌ها دارد. این نظارت‌ها از تولید تا مصرف شهروندان زیر ذره‌بین است. ما از سوپر مارکت‌ها،‌ اغذیه فروشی‌ها، فست‌فودی‌ها و… نمونه برداری کرده و با تجهیزات مدرن و کارآمد این نمونه‌ها را در آزمایشگاه، آنالیزم می‌کنیم.

همچنین در معقوله واردات، معاونت غذا و دارو نظارت مستقیم، هدفمند و جامع دارد. کالاهای وارداتی پس از آزمایش و در صورت سلامت، مجوز خروج از گمرک را دریافت می‌کنند. از سوی دیگر هم سازمان دامپزشکی نظارت‌های دقیق و جامع در برنامه‌هایش تدوین کرده است‌.

دکتر شکوری افزود: معاونت غذا و دارو نظارت کاملی بر روی تولید سوسیس و کالباس در کارخانجات دارد و اگر هم تخلفی محرز شود بلافاصله موارد تخلفی به مراجع قضایی ارجاع می‌شود.

او تأکید کرد: بازرسی‌ها مستمر و مدام هستند. ما مدام بر تولیدات کارنجات نظارت دارید. هرچند این کارخانه‌های تولید موادغذایی دارای مجوز و پروانه بهداشت هستند. با این حال هر مواد غذایی بخواهد بسته بندی شود باید مجوز معاونت غذا و دارو را هم داشته باشد.

با این وجود وزارت بهداشت، معاونت غذا و دارو امکانات نظارت و بررسی همه فست‌فودها و آشپزخانه‌های غیرقانونی و پنهان را ندارد و مردم باید همکاری کنند و اگر مورد خاص و تخلفی را مشاهده کردند بلافاصله موضوع را به وزارت بهداشت و معاونت غذا و دارو اطلاع دهند.

مدیر آزمایشگاه کنترل کیفیت مواد غذایی، آشامیدنی و آرایشی بهداشتی معاونت غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی می‌گوید: توصیه می‌شود مردم کمتر از فست‌فودها، فلافل‌ها، سوسیس‌ها و کالباس‌ها استفاده کنند. مردم سعی کنند این ترکیب از فست‌فودها را به شکل موردی و سالی یک یا دو بار استفاده کنند تا سلامتی آن‌ها به خطر نیفتد.

این فست‌فودها، انرژی، کالری، نمک و چربی‌های زیادی دارند که مصرف مکرر قطعاً در آینده سلامتی انسان را به خطر می‌اندازند و اغلب کسانی که از این گونه غذاها مصرف کرده‌اند دچار بیماری قلبی و عروقی و نابسامانی افزایش فشار خون شده‌اند.

او خاطر نشان کرد: روغن‌های جامد خیلی سال پیش از سبد غذایی مردم دنیا حذف شده است. روغن جامد موجب سکته‌های قلبی می‌شود. متأسفانه در اکثریت این آشپزخانه‌های غذاهای ایرانی و فلافلی‌ها و… از روغن جامد استفاده می‌کنند.

با این حال روغن‌ها مایع و سرخ کردنی هم نباید بیش از حد مجاز حرارت داده شوند. اگر روغنی به طور مداوم و مستمر در فست‌فودی‌ها و فلافلی‌ها حرارت داده شوند. توصیه می‌شود هر 2 ساعت حتماً روغن حرارت داده شده را عوض کنند.

روغن‌ها نباید تیره، کدر و قهوه‌ای باشند. بدترین شکل و خطرناک ترین حالت، زمانی است که روغن‌ها در برخی از فست‌فودی‌ها و فلافلی‌ها در حال جوشیدن هستند. این نوع از جوشیدن روغن‌ها، واقعاً برای سلامتی مردم مضر و خطرناک است.

با این وجود توصیه می‌شود: مردم کمتر از این نوع غذاها استفاده کنند. مردم باید به سلامتی بدنشان اهمیت بدهند، هشدارهای پزشکان را جدی بگیرند. بیش از آن که به سراغ درمان بروند به نکات بهداشتی و توصیه‌ها توجه کنند. کم اهمیت نباشند. مردم باید آگاهی داشته باشند و خودشان را کنترل کنند. همچنین تکید می‌شود مردم از مواد غذایی سالم، سبزیجات و میوه تازه استفاده کنند.

داود آجورلو

منبع : رکنا