چاقی مسئله ای است که در سنین مختلف بروز می دهد اما از خطرناک ترین دوران می توان به چاقی در دوران کودکی اشاره داشت. اگر از این موضوع جلوگیری نشود در طول زندگی فرد مشکلات بسیاری برای او رخ خواهد داد.
چاقی یک شبه به سراغ هیچ کس نمی آید! پرخوری، یک جا نشستن و نداشتن تحرک و ورزش، در کنار عادت بچه ها به مصرف تنقلات یا بهتر بگوییم هله هوله های پرکالری و بی ارزش، دست به دست هم داده و روز به روز به وزن آن ها اضافه می کند. اگرچه والدین ابتدا این موضوع را می پسندند و تپل بودن بچه را نشانه سلامت و زیبایی او می دانند اما کمی که وضع بدتر شد و چاقی کودک از «تپلی» فراتر رفت، خودشان هم لب به اعتراض باز می کنند و حتی ممکن است کودک را برای چاقی و اضافه وزنی که خودشان مسبب و مشوقش بوده اند، سرزنش کنند. متاسفانه عادت های غلطی که نام بردیم، اندک اندک در زندگی روزمره بچه ها جا باز می کند و همین عادات نادرست موجب چاقی روزافزون آن ها می شود. بعضی از والدین فکر می کنند که این عادت ها با بزرگ شدن کودک از بین می روند اما متاسفانه این طور نیست. کودکان این عادت ها را با خود به نوجوانی برده و تا بزرگسالی یدک می کشند. بنابر این اگر به سلامت جسمی فرزندتان چه در حال و چه در آینده او اهمیت می دهید، باید خشت اول را درست بگذارید.
چاقی از چه زمانی آغاز می شود؟
عادت های نادرست پرخوری و ورزش نکردن از سنین کودکی شکل می گیرند. خوشبختانه داشتن یک محیط سالم در منزل می تواند بچه ها را به سمت ایجاد و حفظ عادت های صحیح پیش ببرد. والدین تاثیر بسیار عمیقی روی بچه ها دارند و می توانند با ایجاد ارزش ها و دیدگاه های مثبت، تشویق عادات صحیح و ایفای نقش به عنوان الگو کودکان را در داشتن یک زندگی سالم و حفظ تناسب اندام در آینده، حمایت کنند. والدین گردانندگان اصلی خانه هستند و از راه های متعددی می توانند بر سلامت کودکان تاثیر بگذارند، مثلا با انتخاب غذاها و خوراکی هایی که در دسترس کودک است، با تفریحاتی که برای بچه ها فراهم می کنند، با میزان پول تو جیبی که برای فرزندان شان درنظر می گیرند و… خلاصه راه های بی شماری وجود دارد که والدین از طریق آن ها می توانند بر فعالیت ها و عادت های غذایی کودکان تاثیر بگذارند اما متاسفانه زندگی ماشینی امروز و کار کردن والدین در بیرون از منزل موجب می شود این اتفاقات به سادگی در هر خانواده ای رخ ندهد.
برای کودکان نوپا چه کار کنیم؟
کودکان نوپا ممکن است بعضی از غذاها را دوست نداشته باشند. بچه ها در ۲، ۳ سالگی عادت دارند به بهانه های مختلف انواع غذا را از هم جدا کنند یا گوشت و سبزی نمی خورند. در این سن بهترین کاری که می توانید بکنید تا کودک به خوردن غذاهای مختلف عادت کرده و آن ها را بپسندد این است که در موقعیت های متفاوت غذاها را در دسترس کودک قرار بدهید. مثلا می توانید هر بار یک سبزی جدید را به او معرفی کنید یا غذایی را که دوست دارد با یک ماده جدید بپزید. البته یادتان باشد شما باید فقط موقعیتی را فراهم کنید که کودک با این غذاهای جدید و سالم روبه رو شود و نباید برای خوردن آن ها به کودک بیش از حد اصرار کرده یا او را مجبور کنید. ممکن است کودک چند بار از خوردن غذا امتناع کند ولی بالاخره آن را امتحان خواهد کرد.
کودکان را به پرخوری تشویق نکنید
کار دیگری که باید برای بچه ها در این سن انجام دهید آن است که خوردن به اندازه را به آن ها آموزش دهید. مقدار غذایی که برای آن ها می ریزید، باید منطقی و به اندازه باشد. آن ها را به پرخوری تشویق نکنید و برعکس به کودک آموزش دهید که وقتی احساس سیری کرد از ادامه خوردن دست بکشد. کودکان در این سن به طور طبیعی فقط تا جایی غذا می خورند که احساس سیری کنند و اگر سیر باشند تمایلی به غذا خوردن ندارند اما بعد از ۵ سالگی کودکان تحت تاثیر تحریکات محیطی مانند استرس و هیجان هم غذا می خورند و کم کم عادت می کنند هر چیزی که در دسترس آن ها قرار دارد را بدون آنکه واقعا گرسنه باشند امتحان کنند. آن ها از این سن به بعد می توانند به رغم احساس سیری به خوردن ادامه دهند. یکی دیگر از مهم ترین وظایف والدین برای کودکان نوپا و پیش دبستانی آن است که تا حد امکان آن ها را از هله هوله های بی ارزشی که تبلیغ می شوند دور نگه دارند. کودکانی که در این سن کمتر هله هوله را در اطراف خود دیده باشند، در آینده هم کمتر از این نوع خوردنی ها استقبال خواهند کرد.
برای کودکان دبستانی چه کار کنیم؟
وقتی بچه ها به این سن می رسند، دیگر خودشان در موقعیت انتخاب غذاهایی که می خورند قرار می گیرند. مثلا در مدرسه و بیرون از خانه خودشان خوراکی های مورد علاقه شان را تهیه می کنند. به علاوه آن ها در این سن سعی می کنند با اصرار والدین را به خرید غذاهای خاص مجبور کنند. در این زمان باید ترتیبی دهید تا اعضای خانواده در موقع غذا خوردن دور هم جمع شوند و با همدیگر غذا بخورند. مطالعات نشان می دهد، هر چه خانواده ها بیشتر دور هم غذا می خورند، احتمال مصرف میوه، سبزی ها، غلات و غذاهای غنی از کلسیم در بین بچه ها بیشتر می شود.
همچنین در دسترس بودن غذاهای سالم و مورد علاقه کودکان موجب می شود تا آن ها از خرید هله هوله و روی آوردن به خوراکی های ناسالم بپرهیزند.
نوشیدنی های شیرین تاثیری در چاقی کودکان دارند؟
نوشیدنی های شیرینی که کودکان مصرف می کنند، مانند نوشابه و آبمیوه های مصنوعی نه تنها مواد مغذی را که کودکان در سن رشد نیاز دارند برای بدن آن ها تامین نمی کنند بلکه حاوی مقدار زیادی شکر هستند که کالری بسیاری را به بدن کودک وارد می کنند. متاسفانه سن مصرف نوشابه و آبمیوه های مصنوعی به زیر یک سال رسیده و این باید زنگ خطری برای والدین باشد. نوشیدنی های مصنوعی که ادعا شده حاوی صددرصد آبمیوه خالص هستند، تنها اندکی میوه طبیعی دارند و بیشتر با اسانس و شکر تهیه شده اند. اگر مصرف نوشابه و آبمیوه های مصنوعی را برای فرزندتان محدود کنید کمک بزرگی به پیشگیری از افزایش وزن او کرده اید.
برای کم تحرکی کودکان چه کار کنیم؟
با وجود آنچه همه مردم درباره کودکان و دوران پرجنب و جوش کودکی فکر می کنند، کودکان امروزی به اندازه کافی تحرک و فعالیت ندارند. علاوه بر گام هایی که پیش از این گفته شد، گام دیگری هم هست که برای سلامت کودک تان و پیشگیری او از چاقی باید بردارید ؛ تماشای تلویزیون و بازی های ویدئویی را به کمتر از ۲ ساعت در روز برسانید و ترتیبی دهید تا بچه ها دست کم روزی یک ساعت تحرک و جنب و جوش داشته باشند. آن ها را به پارک ببرید و در بازی های آن ها شرکت کنید. کمی که فرزندتان بزرگ تر شد، او را در یک باشگاه ورزشی ثبت نام کنید تا به ورزش مورد علاقه اش بپردازد.
