چاقی کودک یکی از مسائلی است که باعث نگرانی بسیاری از خانواده ها شده است. باید در نظر داشته باشید که کودکان چاق نسبت به دیگر افراد اشتهای بیشتری نیز دارند و همین مسئله باعث می شود که وزن آنها روز به روز بیشتر از قبل شود.
حرف زدن درباره چاقی با بچه ها واقعا موضوع حساسی است. برچسب زدن به بچه ها و گفتن این که آن ها چاق هستند، گاهی آن ها را به حدی مضطرب می کند که ممکن است سلامت جسمی شان به بهای سلامت روحی آن ها تمام شود؛ آن ها در مدرسه و دربین دوستان اعتماد به نفس شان را از دست می دهند، نسبت به والدین ناراحت و خشمگین می شوند و حتی ممکن است به دلیل همین استرس و اضطراب بیشتر به غذا خوردن روی بیاورند و کار شما دقیقا نتیجه عکس بدهد. به همین دلیل برخی از والدین ترجیح می دهند، کودک چاق خودشان را به حال خودش رها کنند و از کاهش وزن و تناسب اندام اصلا حرفی به میان نیاورند. اما لازم نیست زیاد نگران باشید. خواندن این مطلب کمک بزرگی به شما می کند.
با فرزندتان در یک جبهه باشید
حتی اگر شما به کودک تان نگویید «چاق» باز هم ممکن است هم کلاسی ها یا دوستان او را با اسم هایی صدا کنند که همین معنی را بدهد. بالاخره روزی فرا می رسد که فرزندتان از شما درباره ظاهر خودش سوال می کند. در جواب سوال او صادق باشید. به او بگویید که وزنش از مقدار طبیعی بیشتر است ولی دقت کنید که شما باید با فرزندتان در یک جبهه باشید. فرزندتان نباید فکر کند، گناهی مرتکب شده و شما در مقابل او ایستاده اید تا او را سرزنش کنید. به او بگویید شما در کنارش هستید و به او کمک می کنید تا با چاقی مبارزه کند. بعد باید به حرف تان عمل کنید. به کودک تان کمک کنید تا علائق خود را تغییر دهد و از غذاهای سالم تر استفاده کند. مثلا می توانید او را با خود برای خرید میوه و سبزی با خودتان ببرید و هر بار از او بخواهید یک میوه یا سبزی جدید را برای خودش انتخاب کند.
برای کوچولوها الگو باشید
وقتی پای اضافه وزن کودکان به میان می آید، کاری که می کنید، مهم تر از حرفی است که می زنید. والدین نخستین و مهم ترین الگوها برای کودک خود هستند و کودکان علائق و رفتارهای خود درباره تغذیه و وزن را از والدین شان اقتباس می کنند. اگر شما مدام به فست فود فروشی ها سر بزنید و خانه تان پر از هله هوله باشد و بچه ها به آسانی بتوانند به این غذاها دسترسی پیدا کنند، واضح است که آن ها هم همین عادت ها را کسب خواهند کرد؛ عاداتی که اصلاح آن ها به این زودی ها ممکن نیست. برای این که الگوی عملی خوبی برای فرزندتان باشید بهتر است، تعداد دفعاتی که به فست فود فروشی ها می روید را محدود کنید. اما اگر دوست داشتید گاهی هم در یک مناسبت خانوادگی جشن بگیرید و شام را بیرون صرف کنید، می توانید کودک تان را راهنمایی کنید که به جای پیتزا یا همبرگر و یک پاکت بزرگ سیب زمینی سرخ شده، فیله مرغ کبابی به همراه سالاد سفارش دهد. خودتان هم همین کار را بکنید!
آشپزخانه تکانی کنید!
برای این که عادات غذایی و وزن خود و کودک تان را اصلاح کنید، نباید مدام به گذشته برگردید و خود و او را سرزنش کنید. به جای این کار از همین امروز و از گام های کوچک شروع کنید. باید کاری کنید که غذاهای سالم تر در دسترس همه اعضای خانواده باشد. یخچال و کابینت های آشپزخانه را از وجود همه جور هله هوله پاک کنید و به جای آن انواع میوه ها، سبزی ها، سالادها، لبنیات کم چرب و میان وعده های سالم را جایگزین کنید. در کنار همه این غذاهای سالم، نان های پخته شده با آرد کامل و پاستای کامل را فراموش نکنید. وجود مواد سالم در منزل به شما کمک می کند هر وقت عجله داشتید به جای فست فودها، خودتان غذایی سالم را آماده کنید.
ایرادگیری ممنوع!
یادتان باشد برای تشویق فرزندتان به برگشتن به وزن عادی هرگز سراغ ایرادگیری و سرکوفت زدن به کودک نروید. ایراد گرفتن از وزن و ظاهر کودک تان و آنچه او می خورد، بدترین کاری است که می توانید انجام دهید. این کار کودک را دچار استرس می کند و در بدترین حالت ممکن است حتی کودک با شما لجبازی کند و قضیه بدتر شود! برای تشویق فرزندتان می توانید از مزایای لاغری و کاهش وزن با او صحبت کنید. مثلا به او بگویید که اگر لاغر شود می تواند به سرعت هم سالانش بدود و در بازی با آن ها به اندازه دوستان دیگرش تیز و چابک باشد.
دلیل اصلی چیست؟
اضافه وزن و چاقی در کودکان گاه می تواند نشانه ای از وجود یک مشکل دیگر باشد. مثلا کودکانی که در مدرسه تنها هستند، بیشتر به غذا خوردن روی می آورند. آن ها تنهایی خود را با غذا خوردن پر می کنند. از طرف دیگر بچه هایی که به دلیل چاقی نمی توانند به خوبی دیگر هم سالان شان بازی کنند، معمولا از بازی ها و گروه های دوستی آن ها بیرون می افتند.
به عبارتی چاقی و تنهایی هر ۲یکدیگر را تشدید می کنند. در موارد دیگر نیز ممکن است علت چاقی کودکان به ویژه در سن بلوغ، بیماری های داخلی و اختلالات هورمونی باشد. بنابراین بد نیست قبل از اقدام برای کاهش وزن فرزندتان یک بار او را برای چک آپ به نزد پزشک ببرید و از سلامت او مطمئن شوید.
رژیم سنگین نگیرند
رژیم گرفتن برای بزرگسالان کاری سخت و طاقت فرساست، چه برسد به کودکان! بنابراین ممنوع کردن غذا برای کودکان اشتباه است. شما فقط باید غذا را برای آن ها «محدود» کنید. حتی کودکی که اضافه وزن دارد هم می تواند در تولد دوستش کیک بخورد یا وقتی با شما برای خوردن شام بیرون آمده می تواند یک لیوان معمولی نوشابه داشته باشد. ضمنا به جای آنکه از کودک بخواهید چیزی نخورد، به او غذای سالم و سبزی بدهید.
برنامه غذایی داشته باشید
وقت غذا در منزل باید مشخص باشد. شما سعی کنید تا سر وقت معینی صبحانه، ناهار و شام را سرو کنید. این کار نه تنها فرزندان بلکه والدین را هم از چاقی محافظت می کند. حتی اگر نمی توانید هر ۳ وعده را با هم صرف کنید، دست کم شام را به فرصتی خانوادگی تبدیل کنید. از تک تک اعضای خانواده بخواهید تا اتفاقاتی که در آن روز برای شان افتاده را تعریف کنند و در این میان به صحبت های فرزندتان هم توجه کنید. این کار ضمن آن که خطر بروز چاقی را در کودکان کم می کند، استرس آن ها را نیر کاهش می دهد و همین موضوع هم به حفظ وزن سالم تر در آن ها کمک می کند.
علاقه خود را به اونشان دهید!
شاید خواندن این نکته به عنوان یکی از نکاتی که می تواند به شما در مبارزه با چاقی فرزندتان کمک کند، عجیب باشد. ولی شما به عنوان والدین هیچ وقت نباید فراموش کنید که چه سایز کودک شما small باشد و چه large باز هم هدف اصلی شما این است که فرزندی با اعتماد به نفس باربیاورید. بنابراین روان شناسان کودک توصیه می کنند، مراقب پیامی که با رفتارتان به کودک می دهید باشید. فرزند شما نباید فکر کند او را به دلیل لاغری یا چاقی یا به دلیل غذایی که می خورد، دوست دارید. اگر فرزند شما بداند که شما او را دوست دارید، خودش یاد می گیرد، بیشتر به خود اهمیت بدهد و این شامل مراقبت از وزن و ظاهر بدنش نیز هست.
چقدر صبور باشیم؟
در کنار همه نکاتی که گفتیم آخرین و مهم ترین نکته آن است که برای داشتن فرزندی سالم و با وزن متناسب باید صبور باشید. رژیم غذایی و ورزش هیچ کدام یک شبه نمی توانند فرزند شما را از اضافه وزن نجات دهند. بنابراین بهتر است کاملا با صبر و حوصله برای این کار قدم بردارید. برای فرزندتان هدف های بلندمدت تعیین کنید و مثلا به او بگویید تا روزی که مدرسه ها باز شود، باید بتوانی پیراهن قرمز قشنگ پارسال را دوباره بپوشی. در ضمن فراموش نکنید که طی این مدت شما باید روند کاهش وزن و تناسب اندام فرزندتان را دنبال کنید و به او روحیه و انرژی ادامه کار را انتقال دهید. در نهایت اگر حس می کنید فرزندتان با رژیم غذایی یا ورزش دچار مشکل شده و عصبی یا مضطرب به نظر می رسد، بد نیست با یک مشاور یا روان شناس کودک مشورت کنید. همچنین برای اطمینان از نتیجه گیری بهتر و داشتن برنامه ای سالم تر برای کاهش وزن فرزندتان مشورت با یک متخصص تغذیه یا پزشک کودکان را درنظر داشته باشید.
