ناطقان:دقت به معنی توجه غیرارادی از طریق حواس پنجگانه است. برای اینکه بتوانید معنی و مفهوم دقت را بهتر لمس کنید به اطراف خود نگاه کنید. سعی کنید تمام اجسام و وسایلی را که به طور نمونه به رنگ آبی هستند، به خاطر بسپارید.

اکنون چشم های خود را ببندید و سعی کنید اجسام و وسایلی را که به رنگ دیگری (به طور نمونه سفید) هستند، یادآوری کنید! این کار، بسیار دشوار خواهد بود. توانائی حفظ توجه ارادی ٜ به موضوعی بدون اینکه موضوع های دیگر توجه ما را از بین ببرد، به معنی تمرکز است. اما دقت به معنی توجه غیر ارادی است.

در مثالی که زده شد، رنگی که آگاهانه به خاطر سپرده می شد(رنگ آبی)، نمادی از مطلب های مهم و یا قسمت هایی از سوال است که ما می دانیم باید به آن توجه کنیم و رنگ دیگر (رنگ سفید)، نماد مطلب ها و قسمت هایی است که ما فکر می کنیم مهم نیستند و به همین دلیل به آن بی توجهی می کنیم.

اگر در هنگام حل سوال یا مطالعه، اهمیت مطلبی را بدانیم؛ به طور قطع به آن توجه خواهیم کرد و بی دقتی زمانی رخ می دهد که ما از کنار مطلبی می گذریم (به صورت ناآگاهانه). پس برای تقویت دقت باید توجه غیرارادی ٜ خود را تقویت نماییم.

دقت یعنی دیدن، شنیدن، لمس کردن و .. همه آن چیزهایی که با حس ما در ارتباط هستند نه فقط آن چیزهایی که ما فکر می کنیم مهم هستند. یعنی به طور نمونه اگر در حال خواندن مطلبی هستیم، دقت یعنی دیدن کامل همهٔ مطلب.

با توجه به اینکه بیشترین حجم ورودی اطلاعات از طریق حس بینایی (۷۵ درصد) رخ می دهد، تقویت حس بینایی، امری بسیار مهم است، برای تقویت حس بینایی ۲ راهکار زیر پیشنهاد می گردد:

1. شستن چشم ها در آب زلال:

برای تقویت حس بینایی، هر روز چشم های خود را داخل یک کاسه آب سرد باز کنید و چند دقیقه  این کار را ادامه دهید. این کار، علاوه بر افزایش قدرت حس بینایی، به زلال و شفاف تر شدن چشم ها (زیبایی) کمک می کند.

2. خوردن موادی که دارای ویتامین A یا C هستند:

مصرف روزانه یک لیوان آب هویج و یک عدد گوجه فرنگی در درازمدت، تأثیر بسیار زیادی در افزایش قدرت بینایی و در نتیجه افزایش دقت خواهد داشت.

برای تقویت حس شنوایی (دقت در شنیدن)، سعی کنید زمانی که موسیقی گوش می دهید انواع سازها را تشخیص دهید و تعداد آنها را معین کنید و برای تقویت حس بویایی ٜ، سعی کنید با چشم های بسته، میوه ها و غذاهای مختلف را با استفاده از حس بویائی خود تشخیص دهید. برای تقویت حس لامسه ٜ نیز سعی کنید با لمس انواع پارچه با نوک انگشت ها، حس آنها را تشخیص دهید.

دقت به معنی توجه غیرارادی از طریق حواس پنجگانه است

تقویت حس بینائی، باید زمانی که تلویزیون در حال پخش یک برنامهٔ گفتاری – تصویری (اخبار، سریال و … است، صدای تلویزیون را قطع کرده و تلاش کنید تا با استفاده از لب خوانی کلمه ها را دریابید. البته این کار، بسیار دشوار است ولی یادتان باشد که این یک تمرین است و هدف تنها افزایش توانائی حفظ توجه است.

3. در این تمرین که شباهت بسیار زیادی با تمرین قبل دارد، باید صدای رادیو را بسیار کم کنید تا جایی که صدای بسیار کمی شنیده شود، سپس سعی کنید (تأکید می کنم: سعی کنید) صدای گوینده را بشنوید؛ لازم به ذکر است که این تمرین نیز بسیار دشوار است. یعنی ممکن است از هر ۱۰ کلمه فقط یک کلمه بشنوید ولی هیچ اشکالی ندارد، هدف فقط تمرین است.

تذکر مهم:  تمامی تمرین های ارائه شده، فقط در صورت داشتن تکرار، نتیجه بخش خواهد بود و باید در این مورد صبور باشید.

انواع بی دقتی :

دانش آموزها بیشتر در سه زمان (مطالعه، کلاس و آزمون) بی دقتی می کنند. در زیر به دلیل بی دقتی در این سه مورد و نیز راهبردهای ذهنی برای افزایش دقت می پردازیم، ولی قبل از آن می خواهیم ببینیم که چرا بی دقتی می کنیم. روانشناس ها و متخصص های مطالعه و یادگیری بر این باور هستند که بی دقتی در هنگام مطالعه و آزمون، به سه دلیل رخ می دهد:

1.  داشتن عجله:

دانش آموزانی که در حل سوال ها یا خواندن سوال عجله می کنند، از ضریب دقت بسیار پائینی برخوردار هستند.

2. سرگردانی چشم بین خط ها و برگشت های غیرارادی چشم به عقب:

 به طور حتم در هنگام مطالعه و یا آزمون، برای شما اتفاق افتاده است که خط ها را گم کرده اید و حتی گاهی چشم های شما چند کلمه عقب تر را نگاه کرده است.

3. کاهش غیرارادی توجه:

تحقیق ها نشان می دهد بیشترین بی دقتی ها در جلسه آزمون مربوط به سوال های ساده است. اکنون می خواهیم روش های ذهنی افزایش دقت و کاهش بی دقتی را بررسی کنیم.

راهبردهای ذهنی:

1. افزایش هوشیاری، هنگام روبرویی با سوال های ساده:

مؤثرترین راه حل مقابله با این مورد، افزایش هوشیاری در هنگام روبه رو شدن با سوال های ساده است. بسیار ساده است. کافی است هر وقت که سوال ساده دیدید، حالت جسمانی تان تغییر کند، گویی موضوع بسیار مهم و خطرناکی را دیده اید چرا که در این لحظه ها، احتمال بی دقتی، بسیار زیاد وجود دارد و شما در خطر آن قرار دارید.

۲) خواندن کامل همهٔ جزئیات:

یکی دیگر از دلیل های بی دقتی در مطالعه و آزمون، توجه نکردن به جزئیات و هماهنگ نبودن سرعت چشم با ذهن است. برای رفع این مشکل باید از روش خط بر، استفاده کنید. در این روش مداد یا انگشت اشارهٔ خود را زیر خطاهایی که مطالعه می کنید، حرکت دهید و هماهنگ با آن، چشم های خود را حرکت دهید.

نکات مهم:

اگر چشم های شما با حرکت انگشت خط بر هماهنگ نیست، تمرین زیر را انجام دهید:

کتاب درسی خود را وارونه بگیرید و از اولین کلمهٔ بالای صفحه، سمت راست شروع کنید و انگشت خط بر خود را از زیر خط ها حرکت دهید و سعی کنید چشم های خود را با آن هماهنگ کنید. هدف از این تمرین، فقط هماهنگ کردن چشم شما با انگشت خط بر است و نیاز به فهمیدن مطالب نیست.

در آزمون ها و امتحان ها خواندن کامل صورت سوال، موضوع بسیار مهمی است که ما به طور معمول به آن توجهی نمی کنیم.

در امتحان ها سعی کنید زیر کلمه های مهم مانند (نیست، ندارد و …) در صورت سوال، خط بکشید.

فعال بودن:

برای افزایش دقت از طریق فعال بودن ٜ، کافی است از تکنیک یادداشت برداری استفاده کنیم. یعنی در آزمون با یادداشت کردن محاسبه ها و در هنگام مطالعه، با یادداشت کردن کلمه ها و نکته های کلیدی.