استانداردها می گویند براساس نمایه توده بدنی (BMI) که از تقسیم وزن به کیلوگرم بر مجذور قد به متر به دست می آید، باید فرد را ارزیابی کرد. اگر عددی که به دست می آید، 27.5 و بالاتر باشد و همزمان فرد با دو عامل خطر که بشدت سلامتش را تهدید می کند، مثل فشارخون بالا و دیابت مواجه باشد و به شرط این که تمام مراحل قبلی درمان چاقی را طی کرده و از آنها نتیجه نگرفته باشد، می تواند از داروهای استاندارد که مورد تائید مراجع رسمی است، آن هم با دوز و مقدار مشخص که متخصص تغذیه تعیین می کند، استفاده کند. اینها را دکتر وفا می گوید و ادامه می دهد: شرط دوم تجویز داروهای لاغری، BMI یا نمایه توده بدنی بالای 30 است. در این صورت حتی اگر فرد با عوامل خطر مواجه نباشد و قبلا رژیم درمانی، فعالیت فیزیکی، رفتاردرمانی و سایر مراحل دیگر را برای درمان های استاندارد چاقی طی کرده و به دلایلی جواب نگرفته و قبلا دارو مصرف نکرده باشد، این داروها برایش تجویز خواهدشد.
داروهایی که مانع جذب چربی می شود
دکتر وفا توضیح می دهد: داروهایی که هم اکنون وجود دارند و مورد تائید مراجع رسمی مثل سازمان غذا و داروی آمریکا و سازمان غذا و داروی وزارت بهداشت کشور خودمان هستند، معمولا عملکرد «آنتی لیپاز» دارند یعنی روی جذب چربی ها تاثیر می گذارند. این متخصص تغذیه ادامه می دهد: مصرف این داروها مثل ونوستات، اورلیستات، زنیکال یا داروهای مشابه باعث می شود، اگر کسی در وعده های غذایی بیش از حد چربی مصرف کرد، این چربی اجازه هضم و جذب در بدن پیدا نکند و دفع شود. به این ترتیب حتی اگر غذایی که فرد مصرف کرده حاوی چربی زیادی باشد که در صورت جذب، کالری زیادی به بدن برساند، مصرف این داروها مانع جذب و دریافت این کالری می شود.
مصرف برخی داروها عوارض جدی دارد
دکتر وفا با بیان این که برخی داروهای لاغری روی مراکز عصبی کنترل اشتها اثر می گذارد و با مهار احساس گرسنگی باعث می شود تمایل فرد به غذاخوردن از بین برود، هشدار می دهد: این داروها عوارض جانبی متعددی دارند؛ مثلا مصرف طولانی مدتشان می تواند مشکلات جدی در مصرف غذا و مشکلات روانی و عصبی در مصرف کننده ایجاد کند.
لاغری بدون رژیم و ورزش نمی شود
دکتر وفا بهترین راهکار خلاصی از چاقی را داشتن رژیم غذایی مناسب و متعادل زیرنظر متخصص تغذیه می داند و ادامه می دهد: علاوه بر این، فعالیت فیزیکی براساس سن و موقعیت زیستی و رفتاردرمانی هم لازم است. به گفته دکتر وفا، حتی بعد از کاهش وزن باید آن را با همین راهکارها حفظ کرد چون اگر کسی به فرض بتواند با مصرف دارو هم وزن کم کند، اگر رژیم غذایی و فعالیت فیزیکی نداشته باشد و رفتارهای غلطش را کنترل نکند، نخواهد توانست در وزن ایده آل بماند و حتی اگر برای کاهش وزن جراحی هم انجام داده باشد، بی فایده خواهدبود.
چربی ها بیش از همه مقصرند
این متخصص تغذیه با اشاره به این که در غذایی که روزانه مصرف می کنیم، بالاترین تراکم کالری، مربوط به چربی هاست، می گوید: هر یک گرم چربی 9 کیلوکالری انرژی دارد در حالی که هر گرم کربوهیدرات خالص چه به شکل نشاسته و چه به شکل قند و شکر، حاوی 4 کیلوکالری انرژی است. یک گرم پروتئین خالص هم 4 کیلوکالری انرژی دارد. بنابراین چربی ها در مقادیر وزنی مساوی با کربوهیدرات ها و پروتئین ها، بیش از دو برابر کالری دارند. بر این اساس، در رژیم های کنترل وزن هدف اصلی، کنترل مقدار دریافت چربی هاست.
کربوهیدرات ها هم چاق می کنند
اگر کسی بین وعده های غذایی اش و زمانی که گرسنه است، شیرینی بخورد، مدت زمان کوتاهی، مثلا 30دقیقه، ممکن است احساس سیری مطلوب داشته باشد. وقتی قندخون بالا می رود، پاسخ طبیعی بدن انسان سالم ترشح مقادیر زیادی انسولین است پس از آن قندخون دوباره بشدت پایین می آید و احساس گرسنگی خیلی زود سراغ فرد خواهدآمد. دکتر وفا با بیان این جمله ها ادامه می دهد: کسانی که قندهای ساده و مخصوصا زمان گرسنگی خوراکی های حاوی قند ساده مصرف می کنند، تناوب و دفعات گرسنه شدنشان زیاد خواهد شد و از آنجا که کسی که گرسنه می شود به هر حال غذا می خورد، کالری دریافتی اش در روز زیاد می شود و این مساله به چاقی و افزایش وزن منجر خواهدشد.
دارویی برای مسدودکردن جذب کربوهیدرات
داروهایی به عنوان کربوبلوکر در بازار وجود دارد که دکتر وفا درباره آنها این گونه توضیح می دهد: این داروها حاوی ترکیب هایی است که مقادیر فیبر در آنها زیاد است. این فیبر حرکت های دودی روده را افزایش می دهد و باعث می شود حالت اسهال به فرد دست دهد. در این صورت فرصت جذب کربوهیدرات ها در بدن کاهش می یابد. به گفته این استاد دانشگاه، همه ترکیب های فیبردار چنین خاصیتی دارند و با مصرف آنها مثلا اگر وعده غذایی 100 واحد کالری داشته باشد و در حالت عادی قرار باشد 60 واحد آن جذب شود، با مصرف این ترکیب ها 20 کالری آن جذب خواهدشد.
چربی سوز نداریم
عبارت «چربی سوز» به طور کلی غلط، ولی بشدت مصطلح است به طوری که حتی گاهی متخصصان تغذیه هم آن را به کار می برند. دکتر وفا با بیان این جمله توضیح می دهد: به کاربردن لغت چربی سوز، این تصور غلط را در مخاطب ایجاد می کند که اگر داروی خاصی را مصرف کند، چربی های بدنش هم می سوزد در حالی که خیلی از این داروها فقط مانع جذب چربی می شوند و هیچ اثری روی چربی هایی که در بدن از قبل وجود داشته، ندارند. این متخصص تغذیه می افزاید: چنین انتظاری از قرص های لاغری مثل این است که توقع معجزه داشته باشیم و اگر واقعا چنین خاصیتی داشتند، دیگر فرد چاقی باقی نمی ماند.
مصرف خودسرانه دارو ممنوع!
دکتر وفا تاکید می کند: همه داروهایی که برای کمک به لاغرشدن وجود دارند باید با نظر متخصص تغذیه مصرف شود چون ممکن است گاه عوارضی ایجاد کنند یا حتی منع مصرف داشته باشند. وی می افزاید: مصرف داروی ونوستات که اتفاقا رایج هم است، برای کسانی که لووتیروکسین یا داروهای کنترل کننده ترشح هورمون های تیروئیدی مصرف می کنند، ممنوع است و به هیچ وجه نباید سراغ آن بروند. این متخصص تغذیه توضیح می دهد: متخصص با تاریخچه و شرح حالی که از بیمار می گیرد، مقدار، دوز، نوع و زمان مصرف دارو را تنظیم می کند و مصرف خودسرانه این داروها می تواند فوق العاده خطرناک باشد.
منبع : جام جم آنلاین
