هنگامی که نوزاد بهانه می گیرد یا می خواهید یک ساعت بعد از غذا خوردن به او شیر بدهید نگران تولید کم شیر هستید. این نگرانی کاملا طبیعی است. برخی مادرها به مقدار کافی شیر تولید نمی کنند تا نوزاد سیر شود. کمک گرفتن از کارشناس شیردهی یا استفاده از روش های مختلف باعث افزایش تولید شیر می شود.

دلایل تولید کم شیر و روش های افزایش شیر

بافت های نامناسب غده ای

سینه های برخی خانم ها به درستی برای تولید شیر آماده نمی شود و کانال های کافی شیر برای سیر کردن نوزاد ندارند. کانال ها در هر بارداری تشکیل می شوند و شیردهی رشد کانال ها و بافت ها را تحریک کرده و در نوزاد دوم و سوم مشکل کم بودن شیر کاهش می یابد. برای افزایش تولید شیر می توانید از روش های مختلف استفاده کنید اما باید از شیر خشک نیز استفاده کنید. مقدار کم شیر نیز باعث افزایش سیستم ایمنی بدن جنین و رشد مغز و مواد مغذی می شود.

مشکلات هورمونی

مشکلاتی مانند سندرم پلی کیستیک تخمدان , دیابت,تیروئید بالا یا پایین, فشار خون بالا یا مشکلات هورمونی باعث سخت باردار شدن می شود. هر یک از ابن عوامل باعث تولید کم شیر می شود زیرا تولید شیر به سیگنال های هورمونی فرستاده شده به سینه وابسته است. در برخی موارد با درمان مشکل می توان تولید شیر را افزایش داد اما مصرف شیر خشک نیز لازم است. مشاور شیردهی نیز به شما کمک می کند.

عمل جراحی سینه

عمل جراحی سینه ممکن است به خاطر بیماری یا برای زیبایی انجام شود. بزرگ کردن یا کوچک کردن سینه ها امری رایج است. سوراخ کردن نوک سینه نوعی عمل جراحی است که به کانال های شیر در نوک سینه آسیب می رساند. تاثیر عمل جراحی بر شیردهی بستگی به مدت زمان عمل، نوع عمل، فاصله بین عمل و زایمان و آسیب وارده بر سینه دارد. برخی خانم ها که عمل بزرگ کردن سینه انجام داده اند شیردهی را بدون مشکل انجام می دهند. سایرین به مکمل و شیر خشک نیاز دارند.

مصرف قرص های هورمونی ضد بارداری

بیشتر خانم ها همزمان با مصرف قرص های ضدبارداری به نوزاد شیر می دهند و تغییری در تولید شیرشان ایجاد نمی شود اما در بعضی افراد کاهش شیر اتفاق می افتد. این کاهش در بیشتر موارد زمانی اتفاق می افتد که مصرف قرص پیش از چهار ماهگی نوزاد شروع شود. اولین راه افزایش شیر قطع مصرف قرص است اما حتما با پزشک خود مشورت کنید. بعضی مادرها به مکمل های گیاهی یا شیردوش برای افزایش شیر نیاز دارند.

مصرف قرص یا داروی گیاهی خاص

پسودوافدرین و بروموکریپتین و مریم گلی، جعفری و نعناع بر تولید شیر تاثیر می گذارند. اگر با مصرف یکی از این موادغذایی تولید شیر کاهش یافت با پزشک صحبت کنید تا جایگزینی برای این مواد به شما ارائه کند. افزایش شیردهی و استفاده از شیردوش باعث افزایش تولید شیر می شود.

مشکلات مک زدن یا بافت های تشریحی

ممکن است نوزاد نتواند به درستی مک بزند. ممکن است غشای نازک انتهای دهان زبان را سفت گرفته باشد بنابراین نوزاد نمی تواند به درستی مک بزند. در بیشتر موارد این غشا را می توان دید اما در برخی موارد غشا انتهای زبان است و به سختی دیده می شود. برای بررسی آن به ملاحظه زبان نوزاد بپردازید. ببینید می تواند زبان را خارج کند یا هنگام گریه زبان با سقف دهان تماس دارد یا خیر. اگر نوزاد مشکل داشته باشد پزشک غشا را جدا می کند و شیر خوردن نوزاد به سرعت بهبود می یابد. مشکلات دیگر نیز باعث سخت شیر خوردن می شوند بنابراین اگر فکر می کنید نوزاد مشکل دارد با پزشک صحبت کنید.

در طول شب شیر ندهید

کتاب های زیادی در خصوص شیر ندادن به نوزاد در خواب و کمتر بیدار کردن او در طول شب وجود دارد. اما این مسئله در برخی نوزادان باعث کاهش وزن می شود. خانم ها درباره مقدار شیر ذخیره شده در سینه ها بین وعده های شیردهی متفاوت هستند. بدون شیردهی در طول شب سینه ها شروه به چکه کردن می کنند. مقدار پرولاکتین در طول شیردهی شب بیشتر است بنابرابن کاهش پرولاکتین باعث چکه کردن شیر می شود. در برخی مادرها شیردهی شب باعث افزایش تولید شیر می شود بنابراین لازم است. اگر با قطع شیردهی در شب، شیر شما کم شده است بهتر است از دو بار شیردهی در شب استفاده کنید.

برنامه ریزی برای شیردهی و استفاده از پستانک بین وعده های شیردهی

سینه شما شیر را به طور مرتب تولید می کند اما سرعت تولید شیر به خالی بودن سینه بستگی دارد. تولید شیر زمانی انجام می شود که سینه در حال خالی شدن است. هنگامی که به طور مرتب و با فاصله های منظم به نوزاد شیر نمی دهید، سینه مدتی طولانی پر خواهد بود. بنابراین تولید شیر کاهش می یابد. در ابن حالت نوزاد نیز کمتر شیر می خورد و تولید شیر به طور پیوسته کاهش می یابد.

قرص های زردی یا هنگام زایمان

مادر هیچگاه به این نکته توجه نمی کند که قرص های استفاده شده در هنگام درد زایمان بر توانایی نوزاد در شیر خوردن تاثیر می گذارد. مطالعات نشان می دهد تاثیر قرص ها تا یک ماه باقی می ماند. زردی نوزاد باعث خوابالو بودن نوزاد می شود بنابراین برای شیر خوردن بیدار نمی شود. در این حالت باید شیر را بدوشید. هنگامی که زردی برطرف شد و قرص ها از سیستم بدن نوزاد خارج شد می توانید به خوبی به او شیر بدهید و به شیر دوشیدن نیز نیازی نیست.

مکمل ها

در دو هفته اول بارداری استفاده از شیر خشک در کنار شیر مادر باعث کاهش تولید شیر می شود. در واقع مقدار شیر تولیدی و ظرفیت سینه به مقدار شیر خروجی در ابتدای زایمان بستگی دارد. اگر شیر کمتری در ابتدا خارج شود سینه ظرفیت خود را پایین می آورد و شیر کمتری تولید می کند. هنگامی که به نوزاد شیر خشک می دهید شیر کمتری از سینه می خورد بنابراین سینه شیر کمتری تولید می کند. اگر استفاده از شیر خشک ضروری است شیردوشی باعث افزایش شیر می شود.

چه زمانی نیاز به مکمل دارید

اگر به مقدار کافی شیر تولید نمی کنید باید به نوزاد شیر خشک بدهید. معمولا این مسئله تا زمان تولید شیر کافی یا خوردن غذای جامد توسط نوزاد موقتی است. اما با خوردن شیر خشک ، شیر مادر کاهش می یابد. راه هایی برای شیردهی و مصرف شیرخشک به صورت همزمان وجود دارد. از روش های زیر ایتفاده کنید:
شیر خشک را با استفاده از لوله ای که در ظرف قرار دارد و انتهای آن در دهان نوزاد است به نوزاد بدهید. بیشتر مادرها لوله را به سینه خود می چسبانند و سایرین در هنگام شیردهی نوزاد، لوله را به کنار دهان نوزاد می چسبانند. در این روش، نوزاد شیر خشک و شیر مادر همزمان می خورد و این کار باعث تشویق نوزاد به شیر خوردن می شود.
اگر به نوزاد شیر خشک می دهید اول شیشه شیر سپس سینه را به نوزاد بدهید. مقدار کمتری شیر داخل شیشه بریزید. هنگامی که ابتدا به نوزاد شیشه میدهید نوزاد گرسنه نیست بنابراین سعی می کند شیر خوردن از سینه را بیاموزد. همچنین دید مثبت او باعث می شود به راحتی شیر بخورد.
در هنگام شیر خوردن نوزاد با شیشه، به او زمان بدهید شیر بخورد. نوزاد را به صورت نیمه دراز کشیده قرار دهید و  شیشه را به صورت افقی قرار دهید تا بتواند به آرامی شیر بخورد. اگر از خوردن دست کشید، شیشه را از دهانش خارج کنید تا استراحت کند. در این حالت نوزاد برای شیر خوردن اشتیاق بیشتری نشان می دهد.
اگر نوزاد یک یا دو ساعت بعد از شیر خشک بهانه میگیرد به او سینه بدهید. ممکن است نوزاد زیاد شیر نخورد اما این مقدار کم به صورت پیوسته باعث افزایش تولید شیر می شود.

منبع: .