گیاه شناسی و پرورش گیاهان از قدیم مورد توجه انسان ها قرار گرفته بود و هر گروه برای تامین مواد مورد نیاز خود اقدام به کاشت این نوع گیاهان می کرد اما جالب است بدانید که کهن ترین و قدیمی ترین پارک گیاه شناسی در جهان در کشور آلمان قرار دارد.پارک گیاه شناسی برلین در سال 1897 تا 1910 میلادی ساخته شده و آدلف انگلر طراحی و ساخت آن را بر عهده داشته است. در این پارک گیاهان و گل های گوناگونی بالغ بر 22 هزار نوع وجود دارد که در زمینی به گستره 43 هکتار برای بازدید کنندگان، گردشگران و نیز دوستداران گل و گیاه به نمایش گذاشته شده اند. جالب است بدانید که نخستین گردآوری و کاشت گیاهان گوناگون برای گسترش بخشیدن گیاهان خانگی و گلخانه ای در برلین در سال 1573 میلادی، انجام شد. این کار با تلاش یک باغبان در باغ میوه و آشپزخانه کاخ شهر برلین انجام گرفت و به این صورت نخستین باغ گیاهی یا گیاه شناسی “Botanical Garden” در برلین به وجود آمد که البته این باغ هنوز هم وجود داشته و گسترش نیز پیدا کرده است.
نخستین گردآوری و کاشت گیاهان گوناگون برای گسترش بخشیدن گیاهان خانگی و گلخانه ای در برلین در سال 1573 میلادی، انجام شد. این کار با تلاش یک باغبان در باغ میوه و آشپزخانه کاخ شهر برلین انجام گرفت و به این صورت نخستین باغ گیاهی یا گیاه شناسی “Botanical Garden” در برلین به وجود آمد که البته این باغ هنوز هم وجود داشته و گسترش نیز پیدا کرده است. در سال 1679 در خیابان پتسدامر در محل امروزی پارک هانریش فون کلیست ، باغی به نام باغ هپ وجود داشت که با هدف ساخت آب میوه های گوناگون، باغی از میوه های مختلف ایجاد شد از میوه های آن جهت این کار استفاده شود. سر انجام کارل لودویگ ویلدنو به هدف خود که همانا داشتن یک باغ گیاهی با مشخصه های علمی و با قابلیت های منحصر به فرد و قابل عرضه در سطح جهانی بود، رسید و این باغ در سال 1809 میلادی از سوی دانشگاه برلین به عنوان یک باغ رسمی حیات گیاهی شناخته شد. پس از آن بخش هایی همچون موزه گیاه شناسی به همراه مجموعه گسترده ای از گیاهان خشک و کتابخانه بزرگ علمی- تخصصی به این پارک اضافه شد. قابل توجه است که امروزه این پارک بخشی از دانشگاه آزاد برلین به حساب می آید. لازم به توضیح است که در این پارک 262 حوضچه آب و بخش هایی برای تخیله آب و انتقال آب های سرریز شده، با سیمان ساخته اند. بخشی نیز به صورت مرداب دیده می شود تا گیاهان مردابی نیز بخشی از پارک را تشکیل دهد. قابل توجه است که حوضچه بزرگی برای این بخش وجود دارد که با دمای مشابه با دمای آب مرداب ساخته شده و محیط مورد نظر را گرم و هم دما با منطقه های گرمسیری می کند تا گیاهان مردابی بر اساس همان نوع آب و هوا رشد کرده و زندگی کنند.
یکی از برنامه هایی که در این پارک اجرا می شود، کاشت گیاهان و گل هایی است که در جهان کمیاب بوده و یا در خطر نابودی قرار دارند. در این باغ گونه های مختلف از قبیل گیاهان سردسیری، گل و گیاه نواحی خشک و منطقه های استوایی و مرطوب به طور جداگانه نگهداری می شود. باید اشاره کرد که این گیاهان را به دو دسته گونه های سالیانه و همیشگی و گونه های یک ساله دسته بندی کرده اند.
نخستین انگیزه های جابه جایی باغ گیاهی در سال 1888 میلادی به وجود آمد زیرا برای گسترش دادن به گیاهان و کاشت آنها و نیز محدود کردن کشاورزی و محصولات آن نیاز به این جابه جایی وجود داشت. گذشته از این بسیاری از گلخانه های قدیمی نیاز به بازسازی داشتند. علاوه بر آن، قرار گرفتن این باغ در محیط شهری بزرگ و در حال توسعه و همراه با آلودگی هوا و نیز آلودگی های صنعتی، اثرات نا مطلوب و بدی بر گیاهان آن می گذاشتند که با جا به جایی این آسیب های رسیده به گیاهان به کم ترین حد ممکن می رسید. لازم ذکر است که هزینه های مالی نیز نقش مهمی در این موضوع داشت.
سرانجام معماری به نام آدلف انگلر طرح بندی و ساخت بخش های مختلف باغ را بر عهده گرفت و ساختار و چشم انداز باغ را مشخص کرد و آن را به عنوان یک باغ تزئینی یا یک پارک گیاهی به همگان معرفی کرد.
مجموعه های گیاهی گوناگون پارک گیاهی برلین شامل چندین ساختمان و گلخانه است که می توان به گلخانه های ویژه کاکتوس ها، گلخانه هایی ویژه ارکیده ها، گیاهان گوشخوار، زنبق های آبی و سفید بزرگ و … اشاره کرد. در مجموع گسترده زمین های گلخانه ای به شش هزار متر مربع می رسد و بخش ها و زمین های رو باز باغ 13 هکتار و 14 هکتار نیز ویژه کشاورزی و گیاهان خاص کشاورزی است که در بخش های جنوبی و غربی پارک قرار دارند و در کنار آن نیز مجموعه گیاهان محلی و بومی نگهداری می شود. در این میان بسیاری از گیاهان گرمسیری مانند بامبوهای ( گیاه خیزران) غول پیکر نیز دیده می شود.
در بخش شمال غربی باغ گیاهانی وجود دارند که هم خانواده هستند که البته در جنگ جهانی دوم در سال 1945 به وسیله توپ و آتش آسیب های فراوانی دیده و در سال های پس از جنگ این بخش از باغ با مشخصه های دیگر از نو باز سازی شده است. یکی دیگر از بخش هایی که در این پارک دیده می شود، بخش گیاهان بومی کنار دریا ست.
گلخانه بزرگ یکی از بخش های شناخته شده در پارک گیاهی برلین است که بزرگ ترین گلخانه موجود در جهان نیز محسوب می شود. این گلخانه از بدنه فلزی با پوشش شیشه ای ساخته شده که دارای 25 متر بلندا بوده و ابعاد زیر بنای آن 30 در 60 متر است. دمای درونی گلخانه همواره در 30 درجه سانتیگراد و رطوبت هوا بالا نگه داشته می شود.
از آن جهت که این پارک یک باغ گیاه شناسی است، هر ساله دانش آموزان، دانشجویان و پژوهشگران مختلفی برای آموزش، پژوهش، مطالعه و بررسی به آن مراجعه می کنند.
منبع/آخرین خبر
