برای درمان و کنترل بیماری نقش بیمار و خود مراقبتی آن بسیار مهم و حائز اهمیت است و اگر بیمار در خصوص خود مراقبتی آشنایی نداشته باشد دوره درمان سخت و طولانی مدتی را سپری می کند.بدین خاطر آگاه سازی و آموزش این موضوع برای بیماران بسیار مهم است.حمیدرضا دالوندی عضو هیات علمی دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی در گفت و گو با خبرنگار حوزه بهداشت و درمان گروه علمی پزشکی باشگاه خبرنگاران جوان؛ گفت: دیابت بیماری پرهزینه ای است و در جمعیت بزرگسال بسیاری از کشورها، علت اصلی بیماری های قلبی و عروقی، نابینایی، نارسایی پیشرفته کلیه و قطع اندام میباشدوتخمین زده میشود که در سال 2025 بیش از 75درصد کل جمعیت دیابتی ها در کشورهای در حال توسعه باشد. وی افزود: بررسی های انجام شده بیانگر آن است که رعایت فعالیت های خودمراقبتی علاوه بر بهبود کیفیت زندگی فرد و خانواده مبتلا به بیماری مزمن، نقش بسیار مهمی در کاهش هزینه های درمانی ناشی از بستری های مکرر دارد با توجه به تاثیر فعالیت های خود مراقبتی در تعیین سطوح قندخون و نتایج بیماری دیابت، مهمترین عامل زمینه ساز مرگ و میر این بیماران را می توان عدم انجام فعالیت های خود مراقبتی دانست. وی گفت: سطح پایین خود مراقبتی، کنترل ضعیف و مشکلات روانی حل نشده و رو به افزایش در این بیماران می باشد و تعدادی از مطالعات میزان اتخاذ رفتارهای خودمراقبتی از جمله استفاده از دارو، تزریق انسولین، آزمایش ادرار و خون در بین افراد دیابتی را مورد بررسی قرار داده اند و نتایج این مطالعات نشان داد که پایبندی به بیشتر این رفتارها در بین بیماران دیابتی در سطح پایین میباشد و عدم پذیرش برنامه های درمانی یک مشکل عمده در درمان بیماران دیابتی است که میزان آن بین 30 تا60 درصد متغییر می باشد.
دالوندی تصریح کرد: شیوع، مرگ و عوارض دیابت، هزینه های اقتصادی و در نتیجه بار فردی و اجتماعی ناشی از آن، نیاز فوری برای کمک به بیماران دیابتی به منظور کنترل بهتر بیماری را نشان می دهکه نباید از آنغافل بود.
وی با اشاره به هزینه های بالای درمان دیابت در کشور افزود: در درمان دیابت، سازگاری بیمار و مراقبت وی از خویش نقش کلیدی در نتایج درمان داردو این بیماری مستلزم رفتارهای خود مراقبتی در تمام عمر میباشد که با پیگیری مداوم آن می توان از عوارض حاد ومزمن بیماری جلوگیری کرد یا بروز آن را به تعویق انداخت.
دالوندی بیان کرد: خودمراقبتی به عنوان رفتارهای بهداشتی، که هدف آن بهبودی رفاه جسمی یا حفظ سلامت، از طریق اقداماتی چون رعایت رژیم غذایی، ورزش، پایش قندخون و جستجوی خدمات بهداشتی پیشگیری کننده یا درمان پزشکی و بکارگیری درمان های تجویز شده است، تعریف میشود.
عضو هیات علمی گروه آموزی پرستاری دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی اظهار داشت: تخمین زده می شود که نزدیک به 50% از مبتلایان به دیابت در مهارت های مربوط به مراقبت از خود ممکن است اشتباه کنند.، دبیمار ممکن است به سادگی برخی از اطلاعات را فراموش کند یا نتواند آنها را یاد بگیرد.،عوامل عاطفی و هیجانی از قبیل انکار، تشخیص و افسردگی نیز ممکن است توانایی های بیمار را برای انجام اقدامات مراقبتی روزمره کاهش دهد.
وی گفت: تنها یک سوم از مبتلایان به دیابت نوع دو به قند خون هدف دست پیدا می کننن و طبق برخی مطالعات 8/51% از بیماران دیابتی مورد مطالعه برنامه منظمی را جهت مراقبت از خود نداشته، 4/61% پیگیری هیچ گونه برنامه ورزشی را در زندگی روزانه ذکر نکردند، به علاوه 2/42% از افراد در میهمانی و مسافرت و 7/30% آنها در هنگام بهتر شدن حال عمومی، رژیم غذایی خود را ترک می کردند و تنها 27% به مراقبت از پاهای خود می پرداختند.
عضو هیات علمی دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی اظهار داشت: آموزش بیمار جهت توانمندسازی و خود مراقبتی و کنترل مطلوب قند خون و در نهایت ارتقاء سطح کیفیت زندگی به عنوان یکی از شاخص های مهم سلامتی و از بخش های مهم درمان دیابت محسوب می شود.
وی یادآور شد: بخش مهمی از آموزش خودمراقبتی در بیماران دیابتی، و ارتقاء کیفیت زندگی این قشر توسط پرستاران انجام میگیردو پرستاران قادرند به این بیماران و خانواده هایشان بطور جامع بنگرند، از درک آنان نسبت به دیابت مطمئن شوند و سازگاری افراد را نسبت به درمان افزایش دهند.
منبع/باشگاه خبرنگاران