طبیعت هموراه محیطی برای آرامش روح و جان انسان ها بوده است که با زیبایی درون خود نگاه ها و نظرات را به خود جلب کرده است،در یک بررسی جدید که درباره فواید حضور در طبیعت مورد مطالعه قرار گرفت مشخص شد حضور در این محیط به کنترل خشم و کاهش استرس در میان افراد کمک می کند.خشم یک هیجان گرم و احساسی مانند دیگر احساسات طبیعی انسان است که به هنگام بروز، سبب برانگیختگی انسان و خروج بدن از حالت آرامش و سکون می شود.
گرچه همه انسان ها خشمگین می شوند و خشم به خودی خود بد نبوده و مجاز است، اما آنچه اهمیت دارد شیوه ابراز آن است؛ این که چگونه خشم خود را ابراز کنیم که به خودمان یا به دیگری صدمه ای وارد نشود.
برخی افراد خشم خود را بروز نمی دهند که این کار سبب آسیب جسمی و روانی به خود آنها می شود و بعضی نیز خشم خود را نثار دیگران می کنند که به آن ‘ پرخاشگری ‘ می گویند و به رابطه فرد با دیگران آسیب می زند. احساس خشم یک فرد ممکن است برای دیگران قابل مشاهده نباشد، اما رفتار پرخاشگرانه برای دیگران قابل مشاهده است.
بروز خشم و پرخاشگری در بین زنان و مردان متفاوت و معمولا بر اساس خصوصیات خانواده و فرد، افراد برای کنترل خشم خود یا دست به پرخاشگری زده و یا آن را مخفی کرده و خشم خود را فرو می خورند.
در حقیقت دو مدل ابراز خشم وجود دارد؛ می تواند به صورت گرم یعنی همان رفتارهای پرخاشگرانه، کتک زدن و … یا سرد مانند کینه جویی، غیبت و … ابراز شود.
فریبا خسروی نژاد که دارای دکترای تخصصی زیست شناسی گیاهی است،در گفت وگو با خبرنگار علمی درباره خشم و راهکار اساسی برای کنترل آن این گونه توضیح داد: خشم‌‌ حالتی از خُلق است که بسته به منبع ایجاد کننده، می تواند از یک ناراحتی ساده تا حتی عصبانیت و واکنش شدید ما را شامل شود. یکی از مهمترین دلایل نارضایتی و خشم در زندگی امروزی، برآورده نشدن نیازهای عاطفی و ارتباطی افراد است.
وی ادامه داد: رکن پررنگ و اساسی در مبحث مدیریت خشم، آموزش و فرهنگ سازی در اقشار و سنین مختلف است؛ افراد باید با مراقبت از افکار، هیجانات و البته رفتار خود، از آسیب های احتمالی ناشی از خشم محافظت شوند چرا که دارا بودن احساس خوب و افکار مثبت یکی دیگر از مواردی است که در خودمراقبتی روحی-روانی همگان موثر است.
خسروی نژاد افزود: برای بهتر زندگی کردن باید تدبیر داشت و آموخت که همواره شرایط و اوضاع مطابق میل ما نبوده و دیگران الزاما نمی توانند همانند ما فکر کنند.
این بازرس انجمن علمی کشت سلول و بافت گیاهی ایران با اشاره به سخن سقراط در باره خشم که می گوید ‘ داروی خشم، خاموشی است’ گفت: اما تا رسیدن به نقطه ای که فرد بتواند خودش را به طور کامل مدیریت کرده و زمان ایجاد خشم، با سکوت خودش را آرام کند، راهی طولانی در پیش است.
وی تصریح کرد: ‌البته ناگفته پیداست تا زمانی که عوامل ایجاد کننده خشم، مثل کمبودها، برآورده نشدن نیازها و باورهای افراد، محکم سرجایشان ایستاده اند، نمی شود چندان توقع داشت که آنها در عین ناکامی، با خونسردی به موقعیت های ناخوشایند خود لبخند بزنند.
خسروی نژاد تصریح کرد: در سالیان اخیر از طرف دانشمندان علوم طبیعی و اجتماعی تئوری های مختلفی مبنی بر چگونگی افزایش رفاه و کیفیت زندگی انسان ها با حضور یافتن در طبیعت، ارائه شده است. همچنین بسیاری از مطالعات در حوزه روان شناختی، تاثیر شهرنشینی روی سلامتی روحی انسان ها را مورد بررسی قرار داده است.
عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی ادامه داد: از جمله نتایج مطالعات اخیر نشان می دهند که بهره مند شدن و گذراندن زمان هفتگی در طبیعت می تواند تا ۶٩ درصد احتمال بروز بیماری‌های روانی را کاهش دهد و موجب تعادل بیشتر بین ناقل‌های شیمیایی‌ مانند دوپامین و سروتونین در مغز و در نتیجه دستییابی به احساس لذت و شادمانی شود‌.

****قابل اعتماد مانند طبیعت
خسروی نژاد گفت: در واقع در این تحقیقات نشان داده شد که ارتباط نزدیک تر با طبیعت از جهت سلامت روانی در راستای رسیدن به آرامش بسیار موثر بوده و همزمان با شروع دوره شهرنشینی، ایده کاهش فشارهای روحی ناشی از آن با ایجاد این ارتباط بیش از پیش خود نمایانی می کند.
وی با بیان این که اساس ‘جنبش باغچه های شهری’ نیز به برقراری رابطه مثبت دوباره بین انسان و طبیعت استوار شد، افزود: درمانگران بیمارستان ها و مراکز درمانی نیز جهت بهبود پیشرفت در سیر بیماری و مداوای مراجعین خود از روش هایی مانند مشغول کردن آنها به فعالیت در باغچه ها و ایجاد برقراری ارتباط بین آنان و گیاهان، به طور گسترده ای استفاده کرده و نتیجه طبیعت درمانی را راهکار مناسبی در جهت پیشگری و کنترل اضطراب، استرس و البته وسواس فکری معرفی کرده اند.
این متخصص زیست شناسی گیاهی تاکید کرد:‌ امروزه با بهره گیری از موسیقی طبیعت‌، همانند صدای آتش یا سوختن چوب و آوای باران در راستای صیقل دادن روح و سلامت روان استفاده می شود،به نوعی که امروزه از تاثیر فوق‌العاده ‌هارمونی و نظم صدای باران برای کنترل و بهبود بیماری‌هایی‌ مانند اضطراب و یا افسردگی بهره گرفته می شود.
خسروی نژاد ادامه داد: همچنین مشاهده شد که خیره شدن به منظره طبیعی چه به صورت عکس و چه یک منظره واقعی به مدت حداقل 40 ثانیه، می‌تواند عملکرد مغزی مراجعین را افزایش دهد.
وی ادامه داد: بر اساس تحقیقات پژوهشگران دانشگاه ملبورن استرالیا که روی 150 دانش‌آموز صورت گرفت، نگاه به مناظر طبیعی سبب افزایش بازده و بهره وری مغزی آنها در به خاطر سپردن کارها و انجام محاسبات ریاضی بهتر شده است.
خسروی نژاد با بیان این که خو گرفتن و احترام به طبیعت، آرامش درون را در آدمی برمی انگیزد و در پی آن، هورمون های شادی و لذت را در بدن تنظیم می کند، گفت: پیشنهاد می‌کنم در محیط کار و یا در محل زندگی خود از عوامل طبیعی مانند گیاه و گلدان جهت بهبود سطح سلامتی جسمی و روانی بهره مند شوید.

منبع/ایرنا