بالارفتن سن ازدواج در سال های اخیر شرایط سنی بارداری را تحت تاثیر قرار داده است به طوری که سن اولین بارداری در بسیاری از مادران نزدیک به 30 سالگی یا بعد از آن است که نیازمند مراقبت های بسیاری است و احتمال این که مشکلاتی را برای مادران بعد از زایمان ایجاد کند افزایش می یابد.
«حسینی» یکی از مادرانی است که اولین فرزند خود را در 31 سالگی به دنیا آورده است. او در این باره می گوید: در 29 سالگی برای اولین بار باردار شدم که متاسفانه به دلیل ابتلا به دیابت بارداری در 7 ماهگی دچار سقط جنین شدم این در حالی بود که قبل از بارداری سابقه دیابت نداشتم. وی ادامه می دهد: در طول این مدت برای کنترل دیابت تحت نظر پزشک بودم که بعد از گذشت 2 سال در 31سالگی برای بارداری دوم اقدام کردم و با مراقبت های ویژه توانستم زایمان موفقی داشته باشم. وی تصریح می کند: با این سابقه احتمال موفقیت بارداری در دفعات بعدی با در نظر گرفتن افزایش سن بسیار کم است در حالی که علاقه شخصی من داشتن بیش از یک فرزند است.یکی دیگر از مادران نیز عنوان می کند: برای اولین بار در 35 سالگی باردار شدم که از آن زمان تاکنون فشار خون برایم باقی مانده است و به گفته پزشک دلیل ابتلا به فشار خون بارداری در سن بالاست. «ملاشاهی» نیز یکی از خانم هایی است که در 35 سالگی برای اولین بار باردار شده اما به دلیل تشخیص ناهنجاری های کروموزومی در جنین با دستور پزشک برای سقط جنین اقدام کرده است.
وی در این باره می گوید: 30 ساله بودم که ازدواج و از همان زمان برای بچه دارشدن اقدام کردم که تا 35 سالگی بی نتیجه بود. با انجام اقدامات درمانی توانستم در این سن باردار شوم که بعد از گذشت 14 هفته با انجام سونوگرافی «ان تی» پزشک وجود اختلالات کروموزومی را در جنین تشخیص داد و پس از انجام آزمایش آمینیوسنتز وجود سندروم دان قطعی و دستور سقط جنین صادر شد.با این حال شرایط بارداری در سن بالا در همه افراد یکسان نیست و برخی افراد نیز توانسته اند دوران بارداری و زایمان موفق را در این شرایط سنی تجربه کنند. «غیاثی» یکی از همین مادران است که می گوید: از آنجایی که در 32 سالگی قصد باردار شدن داشتم و از خطرات بارداری در سن بالا نیز مطلع بودم یک سال قبل از بارداری تحت نظر پزشک متخصص زنان قرار گرفتم و از همان زمان برای انجام ورزش منظم اقدام کردم. بنابراین با آمادگی جسمانی کافی در 33 سالگی باردار شدم و با رعایت رژیم غذایی توانستم دوران بارداری را بدون عوارض احتمالی پشت سر بگذارم.
عوارض بارداری بعد از ۳۵ سال بیشتر است
یک متخصص زنان و زایمان در این باره می گوید: باورهای زیادی درباره بارداری خانم ها بعد از ۳۵ سالگی وجود دارد با این حال خانم های زیادی بعد از ۳۵ سالگی باردار شده اند. در واقع از هر ۱۰ کودک یک کودک از مادری با سن بالای ۳۵ سال متولد شده است و هیچ مشکلی ندارد و البته مادر نیز در سلامت کامل است. با این حال پزشکان و ماماها به خانم های باردار بالای ۳۵ سال، توصیه هایی دارند تا با وجود همه حساسیت ها و مشکلات سلامتی بعد از این سن مانند احتمال بروز دیابت بارداری، سقط جنین یا حتی بروز ناهنجاری در نوزادان مانند سندروم دان، بتوانند به سلامتی بارداری خود را پشت سر بگذارند و فرزند سالمی به دنیا بیاورند. دکتر «لیلا کلانتری» ادامه می دهد: خانم هایی که بعد از ۳۵ سالگی باردار می شوند، معمولا بیشتر با برخی عوارض بارداری مواجه می شوند. دیابت و فشار خون بارداری از بیشترین عوارض ایجاد شده در این سن است. بنابراین لازم است برای کنترل چنین مشکلاتی به طور مرتب به پزشک مراجعه و توصیه ها با دقت اجرا شود.وی داشتن تغذیه سالم و متعادل برای همه خانم های باردار جدای از سن و سال آن ها را لازم و ضروری می داند و تصریح می کند: خانم هایی که در سن بالا باردار می شوند، بیشتر در معرض اضافه وزن مربوط به بارداری قرار می گیرند که به خودی خود نیز در بروز عوارض جانبی و از دست دادن انرژی در حین بارداری نقش دارد. اما داشتن یک برنامه غذایی سالم و متعادل به همراه مصرف مکمل های غذایی تجویز شده توسط پزشک که تاکید بیشتری در مصرف مواد غذایی طبیعی و پروتئین باکیفیت دارد، نقش مهمی در پیشگیری از اضافه وزن دارد و سبب می شود مادر و جنین تغذیه خوبی داشته باشند.
خطر بروز ناهنجاری های کروموزومی
این متخصص، عنوان می کند: خانم هایی که بعد از ۳۵ سالگی باردار می شوند لازم است تحت نظر پزشک متخصص، یک سری آزمایش های ژنتیکی مربوط به بررسی ناهنجاری های کروموزومی را انجام دهند. متاسفانه احتمال بروز این ناهنجاری ها با افزایش سن بیشتر می شود. به عنوان مثال با انجام نمونه برداری از پرزهای جفتی که در بین هفته های ۹ و ۱۱ بارداری انجام می شود، وجود سندروم دان و سندروم ترنر با دقت ۹۹ درصدی مشخص می شود.وی درباره افزایش احتمال سقط جنین در سن بالا می گوید: سقط جنین در هر سن و سالی اتفاق می افتد، اما خطر بروز آن در بارداری های بالای ۳۵ سال بیشتر است. به عقیده متخصصان احتمال سقط جنین در خانم های بالای ۳۵ سال، به میزان ۲۰ درصد و در خانم های بالای ۴۵ سال به میزان ۳۵ درصد بیشتر است.وی خاطر نشان میکند: خانم هایی که در ۳۵ سالگی یا بالاتر باردار میشوند، بیشتر در معرض زایمان سزارین ناخواسته قرار می گیرند. این موضوع از بالا بودن عوارض حین زایمان در این سنین مانند خونریزی زیاد و طولانی شدن مدت زایمان و غیره ناشی می شود.
احتمال بروز مشکلات روحی
وی عنوان می کند: تغییرات هورمونی، اصلی ترین دلیل بروز اختلالات روحی است که در خانم های باردار به وفور دیده می شود. با این حال هر چه سن خانم ها برای بارداری بالا باشد، استرس آن ها نیز بیشتر خواهد بود و احتمال بروز مشکلات روحی افزایش می یابد. بنابراین مادران و مخصوصا اطرافیان مادر باید مراقب باشند از بروز افکار منفی در این دوران خودداری کنند.وی تصریح می کند: افت کیفیت تخمک ها یکی دیگر از مشکلاتی است که در سنین بالا اتفاق می افتد چرا که هر چه سن خانم ها بالا می رود، میزان باروری آن ها نیز کاهش پیدا می کند. این بدین معنی است که تخمک گذاری به طور منظم انجام نمی شود. در حالت کلی، کیفیت تخمک نیز در سنین بین ۳۰ تا ۴۰ سال افت می کند و در نتیجه خطر بروز عوارض ژنتیکی افزایش می یابد به همین دلیل مدت زمان بیشتری برای باروری نیاز است. وی ادامه می دهد: علاوه بر این که قدرت باروری بعد از سنین ۳۵ سالگی کاهش می یابد، خانم ها در این سنین با مشکلات بیشتری برای باروری مواجه می شوند. به طوری که یک زوج در سنین بالا مجبور می شوند در مقایسه با یک زوج بیست ساله سال های بیشتری در انتظار بچه دار شدن بمانند. معمولا زوج های کم سن و سال طی چند ماه بچه دار می شوند، اما با افزایش سن این اتفاق به تاخیر می افتد.
همه دچار مشکل نمی شوند
دکتر کلانتری، معتقد است: با وجود همه این احتمالات درباره بارداری در سن بالا، هیچ چیز مطلق نیست. خانم های بسیاری هستند که به خوبی مراقب سلامت و بهداشت خود هستند و به این ترتیب جوان تر و شاداب تر از سن واقعی میمانند. در خصوص سن باروری نیز نمی توان گفت بعد از ۳۵ سالگی همه خانم ها الزاما دچار مشکلات ذکر شده می شوند.وی ادامه می دهد: امروزه سن بیولوژیکی مهم تر از سن شناسنامه ای است. برخی خانم ها به طور ژنتیکی به راحتی حتی در چهل سالگی نیز باردار می شوند و برخی دیگر به دلیل سابقه خانوادگی با مشکلات بیشتری برای باروری مواجه هستند. به گفته وی، عوامل متعددی نیز از تغذیه سالم تا فعالیت بدنی متعادل و منظم در این مسئله نقش دارد. بنابراین هر خانمی که قصد دارد در سنین بالاتر بارور شود کافی است بیشتر از بقیه مراقب سلامتی خود باشد و خود را برای داشتن فرزندی سالم آماده کند.
روزنامه خراسان