مزمن شدن التهاب مجاری هوایی، شما را به بیماری آزاردهنده و در برخی موارد مهلکی مبتلا می‌کند که پزشکان به آن آسم می‌گویند. بیماری که رایج‌ترین علائم آن خس‌خس مجاری تنفسی، سرفه‌های مداوم، احساس درد و فشار در قفسه سینه و احساس تنگی نفس است.
متخصصان می‌گویند تعداد مبتلایان به این بیماری هرروز بیشتر می‌شود و برخی معتقدند در سال‌های اخیر، نوزادان بیشتری علائم ابتلا به آلرژی را تجربه می‌کنند. آسم در سنین مختلف و با دلایل متفاوتی ممکن است افراد را درگیر خود کند و اگر تا امروز به این بیماری دچار نبوده‌اید، نمی‌توانید خود را در برابر آن ایمن بدانید.
چرا آسمی می‌شوید؟
هنوز متخصصان به نتیجه نرسیده‌اند که تاثیر عوامل ژنتیکی بر ابتلا به این بیماری قوی‌تر است یا معیارهای محیطی در این مورد موثرتر است. اما آنچه تاکنون اثبات شده این است که در اغلب موارد بیماری آسم حاصل هردو این عوامل است. از یک سو کسانی که آمادگی ژنتیکی دارند با ظهور کوچک‌ترین عوامل خطر محیطی به این بیماری دچار می‌شوند و از سوی دیگر مجاری تنفسی ضعیف افرادی که این بیماری را به ارث برده‌اند، پس از ابتلا به آن از پس تحمل محیط‌های آلرژی‌زا و آلوده برنمی‌آید. با این حال، چه افرادی که در معرض عوامل محیطی خطرساز قرار می‌گیرند و چه کسانی که قربانی ژن‌هایشان می‌شوند، به یک میزان از این بیماری رنج نمی‌برند. درواقع مبتلایان به آسم در طیف وسیعی قرار می‌گیرند و از بیمارانی که به آسم خفیف و در مواردی بی‌نیاز از درمان دچار هستند، تا کسانی که آسم شدید و مختل‌کننده زندگی‌شان را دشوار کرده را شامل می‌شوند. از سوی دیگر، محققان نقش ابتلا به عفونت‌های گوارشی باکتریایی و درمان به‌موقع یا ناموفق آنها را نیز در ابتلا به آسم انکار نمی‌کنند.
این بیماری همه‌گیر شده؟
صحبت از آسم به‌عنوان یک بیماری همه‌گیر منطقی به نظر نمی‌رسد، اما اگر نگاهی به آمارها بیندازیم، شیوع روزافزون آن را مشاهده می‌کنیم. برخی از آمارهای اعلام‌شده توسط متخصصان و مسئولان، از شیوع نزدیک به 50 درصدی این بیماری حکایت می‌کند و به گفته این افراد ساکنان کلان‌شهرها اصلی‌ترین قربانیان این بیماری هستند.
نفستان هرروز نمی‌گیرد؟
برخلاف تصور بسیاری از افراد، برای اینکه برچسب آسمی بودن را بر خود بزنید، نیازی به تنگ شدن هرروزه نفستان نیست. این بیماری حتی در مواردی پنهان است و با وجود ریشه دواندن، خود را به فرد نشان نمی‌دهد. برخی افراد هم تنها در برخی فصل‌ها علائم گفته‌شده را مشاهده می‌کنند و برخی دیگر نشانه‌های بیماری آسم را در مقاطع مختلف و گاهی حتی با فاصله زیاد شاهد هستند. اگر هنوز متخصصان عنوان «بیمار آسمی» را در مورد شما به کار نبرده‌اند، نباید خودتان را در برابر این بیماری ایمن بدانید. گرچه نشانه‌هایی که در ادامه می‌آوریم، نمی‌تواند قاطعانه از دچار بودنتان به آسم صحبت کنند، اما بدون تردید می‌توانند انگیزه شما را برای مراجعه به متخصصان آسم و مجاری تنفسی بالا ببرند. این علائم در برخی موارد پیش‌نشانه‌هایی هستند که از آمادگی شما برای ابتلا به آسم مزمن خبر می‌دهند.
• سرفه مکرر، به‌خصوص در شب
• از دست دادن نفس یا تنگی نفس و احساس ناراحتی در زمان کشیدن نفس کامل
• احساس خستگی یا ضعف هنگام ورزش
• خس‌خس سینه یا سرفه پس از ورزش
• احساس خستگی و بدخلقی
• طولانی شدن علائم سرماخوردگی یا آلرژی (عطسه، آبریزش بینی، سرفه، گرفتگی بینی، گلودرد و سردرد)
• مشکلات خواب
• ناتوانی در تمرکز
• اضطراب
گرچه نشانه‌های گفته‌شده از احتمال دچار بودنتان به آسم خبر می‌دهند، اما این علائم می‌توانند حاکی از بیماری‌های دیگری هم باشند و تنها باید به‌عنوان هشدار به آنها توجه کنید. در کنار توجه به این نشانه‌ها، بهتر است با تیزبینی بیشتری به علائمی که در ادامه می‌آوریم توجه کنید. این علائم ممکن است از شروع یک حمله آسم و نیازتان به مراجعه سریع به متخصصان خبر بدهد:
• تنفس همراه با خس‌خس شدید، چه در زمان دم، چه در زمان بازدم
• سرفه‌های توقف‌ناپذیر
• تنفس بسیار سریع
• درد یا فشار شدید قفسه سینه
• احساس انقباض در گردن و قفسه سینه در زمان نفس کشیدن
• ناتوانی در صحبت کردن
• احساس اضطراب یا هراس
• رنگ‌پریدگی و تعریق در صورت
• آبی شدن لب‌ها یا ناخن‌ها
چه خطراتی را با خود می‌آورد؟
اگر از کنار این نشانه‌ها بگذرید و بپذیرید که این بیماری آزاردهنده است، مشکلاتتان تنها به این موارد محدود نمی‌ماند. بیماری آسم در درازمدت می‌تواند زمینه ابتلا به بیماری‌های دیگر را هم فراهم کند. بیماری‌های قلبی، چاقی و حتی زوال عقل ازجمله مشکلاتی هستند که از نظر محققان، احتمال دچار شدن به آنها در افراد مبتلا به آسم بالاتر است. البته محققان برای کاهش احتمال ابتلا به این بیماری، راه‌های عجیبی را هم پیشنهاد می‌کنند. برای مثال می‌گویند افرادی که در دوران کودکی ماست و دیگر فراورده‌های حاوی باکتری‌های پروبیوتیک را مصرف کرده‌اند، کمتر آسم می‌گیرند یا کسانی که انگور می‌خورند، کمتر با نشانه‌های آزاردهنده این بیماری مواجه می‌شوند. محققان مصرف ویتامین D و حتی قهوه را هم در بهبود حال این بیماران موثر می‌دانند.
صاحبان کدام مشاغل در خطرند؟
حتی اگر ژن‌هایتان دخالت زیادی در این زمینه نکنند و در شهری آلوده هم زندگی نکنید، ممکن است به خاطر شغلی که انتخاب کرده‌اید به آسم و نشانه‌های آزاردهنده‌اش دچار شوید. از نظر محققان حدود 10 درصد از مبتلایان به این بیماری را افرادی تشکیل می‌دهند که به خاطر شغلشان به آن دچار شده‌اند. کارگران کارخانه‌های نساجی، قالی‌باف‌ها، کسانی که هرروز با شوینده‌های شیمیایی سروکار دارند، کارگران ساختمانی، کارگران کارخانه‌های لبنی، دامپزشک‌ها، کارمندان آزمایشگاه‌های مواد شیمیایی و حتی نانواها ازجمله افرادی هستند که پیش از دیگران قربانی بیماری آسم می‌شوند.
منبع: هفته نامه آتیه نو
