تمام افراد از سن 50 سالگی به بعد به دلیل تغییرات ناشی از افزایش سن در بدنشان باید بیش از گذشته در مورد تنوع مواد غذایی مصرفی و انواع ریز مغذی های مورد نیاز بدنشان مطلع باشند. در سال های اخیر مطالعات گسترده ای برای بررسی اهمیت مصرف ویتامین D به ویژه برای افراد مسن انجام شده اما همچنان اکثریت زنان به میزان کافی از آن مصرف نمی کنند. نتایج یک مطالعه اخیر نشان می دهد افراد بزرگسالی که سطح ویتامین D خونشان در پایین ترین میزان است، دو برابر بیشتر از سایر مردم در معرض مرگ و میر زودرس به هر دلیلی هستند. همچنین این ماده مغذی مهم در افزایش ایمنی، بهبود عملکرد ماهیچه ها و پیشگیری از آسیب دیدگی ها نقش دارد.
در این میان مصرف برخی از املاح و مواد مغذی برای این گروه سنی بیشتر توصیه می شود که مهمترین آنها عبارتند از:
ویتامین D
در سال های اخیر مطالعات گسترده ای برای بررسی اهمیت مصرف این ویتامین به ویژه برای افراد مسن انجام شده اما همچنان اکثریت زنان به میزان کافی از آن مصرف نمی کنند. نتایج یک مطالعه اخیر نشان می دهد افراد بزرگسالی که سطح ویتامین D خونشان در پایین ترین میزان است، دو برابر بیشتر از سایر مردم در معرض مرگ و میر زودرس به هر دلیلی هستند. همچنین این ماده مغذی مهم در افزایش ایمنی، بهبود عملکرد ماهیچه ها و پیشگیری از آسیب دیدگی ها نقش دارد.
لبنیات
لبنیات و نقش فوق العاده آن ها در جلوگیری از پوکی استخوان
کلسیم
پس از سن 50 سالگی تراکم استخوان های بدن با سرعت بیشتری کاهش می یابد به گونه ای که از هر سه زن یک نفر شکستگی استخوان را تجربه می کند. بررسی ها نشان می دهد پس از یائسگی زنان سه تا پنج درصد تراکم استخوانشان را سالانه از دست می دهند. کلسیم برای انقباض ماهیچه ای ضروری است. علاوه بر این مصرف کلسیم برای عملکرد مناسب اعصاب و حفظ تعادل اسیدی بدن ضرورت دارد.
پروبیوتیک ها
پروبیوتیک ها به افزایش سطح ایمنی بدن، بهبود عملکرد سیستم گوارشی، سلامت پوست، کاهش کلسترول بد خون، مبارزه با بیماری های لثه و کنترل وزن بدن کمک می کند.
اسیدهای چرب امگا 3
این اسیدها نیز در حفظ سلامت مغز، بهبود قدرت بینایی و سلامت مو و پوست، بهبود گردش خون، کاهش درد ماهیچه ای، کاهش بیماری های قلبی، افسردگی و التهاب ها تاثیر مفید دارند.
منیزیم
مصرف این ماده معدنی در حفظ انرژی بدن و احساس شادابی موثر است. منیزیم به عملکرد طبیعی ماهیچه ها و سیستم عصبی کمک می کند و موجب می شود ضربان قلب ریتم مناسبی داشته باشد. همچنین این ماده معدنی برای حفظ استخوان ها، سیستم ایمنی و کاهش خطر ابتلا به سکته مغزی و قلبی توصیه می شود. علاوه بر این مصرف منیزیم در تنظیم قندخون و فشارخون نقش موثر دارد.
فیبر
مواد غذایی حاوی فیبر خوراکی به ثابت نگه داشتن قندخون و کاهش واکنش انسولین و همچنین کاهش میزان هضم و جذب مواد غذایی کمک می کند و در نتیجه باعث می شود احساس گرسنگی به تاخیر بیافتد. به گفته پزشکان مصرف رژیم غذایی حاصل فیبر کافی، روشی مناسب برای کنترل وزن به حساب می آید.
در این باره بیشتر بخوانید: ۱۰ماده ضروری در تغذیه سالمندان
توصیه های غذایی برای سالمندان:
1 ـ رژیم غذایی سالمندان باید حاوی موادغذایی غنی از ویتامین ها و املاح و به ویژه کلسیم باشد.
2 ـ با توجه به مشکل یبوست در اکثر سالمندان، مصرف کافی مایعات و مواد پرفیبر نظیر نان کامل گندم و میوه هایی مثل گلابی رسیده، آلو و زردآلو اهمیت دارد.
3 ـ در سالمندانی که جویدن غذا برای آنها مشکل است، مصرف غذاهای نرم مثل انواع پوره، گوشت های نرم، سوپها، آش هایی که حبوبات زیاد ندارند و آب میوه توصیه می شود.
4 ـ برخی از سالمندان ممکن است مبتلا به فشارخون باشند در این گونه مواد رژیم غذایی کم سدیم و در صورت نیاز کاهش وزن پیشنهاد می شود.
5 ـ به مسئله تداخل داروها با غذا توجه شود.
6 ـ برای جلوگیری از مشکلات عاطفی ـ احساسی سالمندان بهتر است به عادت غذایی آنها احترام گذراده شود و هر گونه تغییری با ملایمت و ایجاد روابط دوستانه بوجود آید.
7 ـ توجه شود که نحوه سرو غذا برای سالمندان جالب و مورد پسند باشد. غذا به صورت رنگی و جذاب چیده شود و از دوستان و آشنایان آنها برای غذا خوردن در کنار یکدیگر دعوت شود.
8 ـ تعداد وعده های غذا باید زیاد (حداقل روزی 5 وعده) و مقدار غذا در هر وعده کم باشد.
9 ـ چای و قهوه غلیظ نباید مصرف شود و استفاده از آنها نیز باید پس از ساعت 6 بعداز ظهر محدود شود. پس از صرف شام و شب ها نباید از چای و قهوه استفاده شود زیرا موجب بیداری فرد خواهد شد. البته در صورت کم خوابی، خوردن یک لیوان شیر قبل از خواب توصیه می شود.
10 ـ قد، وزن، محدودیت های رژیم، تمایلات فردی و موجود بودن غذا در محل باید در نظر باشد. برای هر فرد، یک رژیم غذایی صبحانه، نهار و شام توصیه می شود.
11 ـ از مصرف الکل و کشیدن سیگار باید اجتناب کرد.
12_ از مصرف ادویه، غذاهای چرب و سرخ شده، سس مایونز، سبزی های نفاخ مثل کلم و گل کلم باید پرهیز نمود.
13 ـ در تجویز رژیم های غذایی باید موجود بودن مواد غذایی در محل مورد توجه قرار گیرد و در صورت موجود نبودن مواد غذایی مورد نیاز از جانشین های آن استفاده شود.
تهیه و تنظیم: ساناز مطلبی خامنه کارشناس تغذیه و رژیم درمانی
منبع: دکتر سلام
