کمترشخصی پیدا میشود که در طول عمر خود از انواع ضد دردها بطور خودسرانه مثل آسپرین، ایبوپروفن و استامینوفن برای معالجه سردرد یا دردهای مفصلی استفاده نکرده باشد. اگر از جمله افرادی هستید که هر روز از این نوع داروها مصرف میکنید باید بدانید با این عادت در بلندمدت آسیبهای جدی و جبرانناپذیری به سلامت خود وارد خواهید کرد.
پزشکان معتقدند مهمترین باور اشتباهی که افراد در مورد مصرف داروهای مسکن دارند این است که تصور میکنند این داروها بیضرر هستند. در حال حاضر داروهای غیرنسخهای یا به اصطلاح OTC بدون نیاز به نسخه پزشک در داروخانهها به فروش میرسند.
به گفته پزشکان، مصرف دوز پایین آسپرین برای افرادی با فاکتورهای خطرزای سکته مغزی، بیماری قلبی و برخی از انواع سرطان سودمند است اما مصرف دوز بالای آن نه تنها مفید نیست بلکه زیان هم دارد. داروهای مسکنی که در دسته داروهای ضدالتهابیِ غیراستروئیدی قرار میگیرند مانع از آن میشوند که هورمون «پروستاگلاندین» درد و التهاب را در پاسخ به عفونت یا آسیبدیدگی که البته یک واکنش طبیعی و حیاتی است، ایجاد کند.
در مورد خطرات احتمالی و البته جدیِ مصرف بیش از اندازهی مسکنهای غیرنسخهای برای سلامت بدن میتوان به نکات زیر اشاره کرد:
زخم معده
مصرف بیرویه داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی به خصوص ایبوپروفن و آسپرین باعث ایجاد زخم و التهاب در جداره داخلی معده شده و موجب بروز عارضه «ترک معده» میشود. بر اثر این عارضه معده نمیتواند مواد مغذی را جذب کند. همچنین موجب میشود تا پروتئینها و مواد آلرژیزای مشکلساز همچون گلوتن از این ترک عبور کرده و حساسیت غذایی ایجاد کنند. علاوه بر این داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی بر عملکرد باکتری معده که کنترل کننده سیستم ایمنی است، تاثیر میگذارد و در نتیجه فرد بیشتر بیمار میشود.
آسیبدیدگی کبد
استامینوفن مانند ایبوبروفن و آسپرین باعث بروز زخمهای معده نمیشود اما در عوض آسیب کبدی را به همراه دارد. همچنین موادی چون الکل میتوانند در عملکرد طبیعی بدن برای تجزیه استامینوفن حتی اگر با دوز مجاز مصرف شود، اختلال ایجاد کرده و موجب آسیبدیدگی کبد شوند.
آسیب دیدن کلیهها
کلیهها یکی دیگر از اعضای بدن هستند که تولیدکننده اصلی هورمون پروستاگلاندین به حساب میآیند. هورمون پروستاگلاندین علاوه بر کنترل ترشحهای اسیدی در معده به کلیهها کمک میکند تا عملکرد خود را در خارج ساختن مواد زائد از خون بهتر انجام دهند. بسیاری از داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی در انجام این فرایند خلل ایجاد میکند و موجب آسیب دیدن کلیهها میشوند.
بیماری قلبی
داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی میتوانند خطر بروز بیماریهای قلبی را افزایش دهند. این داروها آنزیم COX-2 را که همراه با پروستاگلاندین از رگها حفاظت میکنند متوقف میسازد و موجب میشود خطر ابتلا به بیماریهای قلبی افزایش یابد.
حساسیت بیشتر به درد
مطالعات نشان میدهد مصرف بیرویه استامینوفن و داروهای غیرالتهابی ضداستروئیدی موجب میشود حساسیت به درد را تشدید میکند. از سوی دیگر پس از مدتی مصرف دارو تاثیر آن در کاهش درد کمتر میشود و به همین دلیل فرد باید داروهای بیشتری برای تسکین درد مصرف کند.
منبع- ایسنا