وقتی از روغن زیتون صحبت می‌کنیم منظور روغنی است که از میوه درخت زیتون به دست می‌آید به نظر ساده و سر راست می‌آید اما انواع متعددی از روغن زیتون وجود دارد و تفاوت به خاطر زیتونی که از آن روغن می‌گیرند، نیست. بلکه روش استخراج روغن، نوع مواد افزودنی و سطح اولئیک اسید آزاد در این روغن‌ها اهمیت دارد.
روغن زیتون بر اساس اسیدیته و اولئیک اسید آزاد درجه‌بندی می‌شود. بر این اساس چند نوع روغن زیتون وجود دارد: روغن زیتون فرابکر، روغن زیتون بکر، روغن زیتون تصفیه شده، روغن زیتون تصفیه نشده، روغن زیتون معمولی.
از میان تمام انواع روغن‌های زیتون، روغن زیتون فرابکر دارای بیشترین خواص برای سلامتی می‌باشد.
- معرفی سه نوع روغن زیتون
1. روغن زیتون فرابکر:
روغن زیتون فرابکر یا فوق بکر، روغن زیتونی تصفیه نشده است و با کیفیت‌ترین نوع روغن زیتون می‌باشد. روش استخراج روغن زیتون فرا بکر به گونه‌ای است که طعم واقعی زیتون احساس می‌شود، و ویتامین‌ها و مواد معدنی موجود در زیتون در این روغن به فراوانی موجود است. روغن زیتون فرابکر از سایر انواع روغن‌های زیتون، اولئیک اسید کمتری دارد (اولئیک اسید آن بیشتر از 1 درصد نیست) این روغن با مواد شیمیایی و فرآیندهای حرارتی تغییر نیافته است. رنگ آن سبز طلایی است و عطر و طعم متفاوتی دارد. پایان طعم آن به تندی ملایمی ختم می‌شود. این نوع روغن برای تهیه سس‌ها و غذاهای سرد پیشنهاد خوبی است.
2. روغن زیتون بکر
فرآیند تولید این نوع روغن نیز مانند روغن زیتون فوق بکر به گونه‌ای است که از مواد شیمیایی و گرما برای استخراج روغن از میوه زیتون استفاده نمی‌شود. این روغن نیز تصفیه نشده است. روغن زیتون بکر هم خلوص و طعم واقعی زیتون را دارا می‌باشد. تفاوت روغن زیتون بکر و روغن زیتون فرا بکر در میزان اولئیک اسید است. به گونه‌ای که روغن زیتون بکر میزان اولئیک اسید بیشتری دارد. از نظر طعم نیز روغن زیتون بکر طعم ملایم‌تری از روغن زیتون فرابکر دارد. لازم به ذکر است که روغن زیتون بکر به سختی یافت می‌شود.
3. روغن زیتون خالص یا روغن زیتون معمولی:
برای تهیه این روغن از مواد شیمیایی و فرآیندهای حرارتی استفاده شده است. کیفیت آن از روغن زیتون فوق بکر کمتر است. رنگ روشن‌تر و اولئیک اسید بیشتری (3-4 درصد) دارد و برای اهداف پخت و پز مناسب می‌باشد.
- چگونه روغن زیتون فرابکر را تشخیص دهیم؟
بر روی برچسب روغن زیتون به دقت توجه نمایید. روغن زیتون فرابکر از نوع روغن‌های تصفیه نشده می‌باشد. روغن‌ها به دو گروه تصفیه شده و تصفیه نشده تقسیم می‌شوند. روغن زیتون تصفیه نشده خالص است ولی زیاد دلچسب نیست. اما بعد از تصفیه شدن دلپذیرتر می‌شود و عیوب آن برطرف می‌گردد، درنتیجه بیشتر به فروش می‌رسد. روغن زیتون تصفیه شده، طعم و بوی زیتون را ندارد یا طعم و بوی بسیار کمی دارد. اما روغن زیتون تصفیه نشده طعم و بویی قوی دارد. همچنین روغن زیتون تصفیه شده تلخ نیست اما روغن زیتون تصفیه نشده کمی طعم تلخی دارد. شما میتوانید از روی ظاهر هم روغن زیتون فرابکر را تشخیص دهید. روغن زیتون فرا بکر رنگ تیره‌تری دارد. در حالی که روغن زیتون معمولی درخشان‌تر و روشن‌تر است.
با وجود اینکه از نظر ظاهری و روان بودن ممکن است روغن زیتون تصفیه شده برای برخی افراد دلچسب‌تر باشد اما لازم به ذکر است که روغن زیتون تصفیه نشده و فوق بکر آنتی‌اکسیدان‌های بیشتر و عوامل ضدالتهابی قوی‌تری دارد و به همین علت یک ماده غذایی خاص و بی‌نظیر محسوب می‌شود و برای اهداف درمانی و سلامتی بخش مؤثرتر می‌باشد.
- حقایق تغذیه‌ای روغن زیتون فرابکر
میزان ویتامین‌های محلول در چربی در روغن زیتون فرابکر از سایر روغن‌های زیتون بیشتر است. این روغن همچنین دارای اسیدهای چرب ضروری می‌باشد. محتوای مواد مغذی موجود در 100 گرم روغن زیتون فرابکر در زیر آمده است:
1. 8/13 درصد چربی اشباع
2. 73 درصد چربی تک اشباع نشده (که عمدتاً اولئیک اسید است.)
3. امگا 6: 7/9 درصد
4. امگا 3: 76/0 درصد
5. ویتامین ای: 72 درصد نیاز روزانه
6. ویتامین کا: 75 درصد نیاز روزانه
- پیشگیری از بیماری‌های مزمن با روغن زیتون فرابکر
باور متخصصان بر این است که التهاب‌های مزمن علت اصلی بسیاری از بیماری‌ها مانند سرطان، سندرم متابولیک، دیابت، آلزایمر و آرتریت هستند. روغن زیتون ضدالتهاب است. زیرا شواهد متعددی وجود دارد که نشان می‌دهد اولئیک اسید که عمدتاً در روغن زیتون یافت می‌شود باعث کاهش نشانگرهای التهابی چون پروتئین واکنشگر C می‌شود. به همین علت با مصرف مداوم روغن زیتون می‌توان از پیشرفت التهاب و مزمن شدن آن پیشگیری نمود و در نتیجه احتمال ابتلا به بیماری‌های مزمن را کاهش داد.
- کاهش بیماری‌های قلبی عروقی
روغن زیتون فرابکر به دلیل دارا بودن مقادیر فراوانی از اسیدهای چرب تک اشباع نشده، امگا 3، ویتامین K و ویتامین E باعث کاهش بیماری‌های قلبی عروقی می‌شود. این مواد مغذی به وسیله کاهش التهاب، کم کردن LDL کلسترول، پایین آوردن فشار خون، کاهش لخته‌های خونی و نیز بهبود عملکرد آندوتلیال؛ احتمال ابتلا به بیماری های قلبی عروقی را کاهش می‌دهند.
همشهری آنلاین
