چرا بعضی از بچه ها قلدر میشوند و بعضی آرام و شاید بیش از حد تو سری خور؟ آیا این مسئله مربوط به ژنتیک آنها می شود یا کاملا اکتسابی است؟ در اینکه تمام بچه ها نیاز به عشق و محبت دارند شکی نیست اما آیا کمبود محبت میتواند در قلدر شدن آنها دخیل باشد؟ با محبت کردن پدر و مادر به فرزندان، آنها یاد می گیرند ارتباط نزدیکی با اطرافیان خود برقرار کنند.
این ارتباط اساس تمام روابط بعدی کودک را تشکیل میدهد که علاوه بر خانواده، شامل ارتباط او با همسر و فرزندان، دوستان، همکاران و اطرافیان او نیز میشود. اما حتماً همه شما کودکانی را دیدهاید که با سنگ و چوب به جان سگ و گربه میافتند یا در کلاس زورگویی و همکلاسیهای ضعیفتر از خودشان را اذیت میکنند.
تا به حال از خودتان پرسیدهاید دلیل این کار چیست و چرا آنها نمیتوانند دستنوازش بر سر گربه و حیوانات بکشند.
این دسته از کودکان در خردسالی از محبت والدین بیبهره بودهاند. نه به این معنی که پدر و مادر فرزند خود را دوست نداشتهاند بلکه به این معنا که هرگز این عشق را بروز ندادهاند یا راههای نشان دادن آن را نمیدانستهاند. کودکی که محبت والدین را نمیبیند و در محیطی اینگونه قرار نمیگیرد ابراز محبت را بلد نیست. پس به عهده والدین است تا چگونه محبت کردن را به فرزندان خود بیاموزند.
یکی از راههای نشان دادن محبت، بیان حس درونی برای طرف مقابل است. عشق و محبت خود را به کودکانتان هر از چند گاهی به زبان بیاورید تا در آنها این اطمینان به وجود آید که همواره دوستشان دارید. عشق و محبت را همچنان میتوان به طور فیزیکی و با در آغوش کشیدن، بوسیدن، لبخند زدن و کشیدن دست نوازش روی سرشان به آنها نشان داد. راه دیگر توجه کافی داشتن به بچهها است.به طور مثال هنگامی که کودکتان با شما صحبت میکند به دقت به حرفهایش گوش دهید. به این معنی که اگر مشغول کاری هستید برای لحظهای آن کار را به کنار بگذارید و با تمام دقت به حرفهای او گوش دهید، کودکتان باید این توجه را در رفتار شما بیابد. توجه کردن خود نوعی اظهار محبت کردن است. به گامها و مراحل پیشرفت او توجه کنید. اگر مطالعه میکند، بسکتبال بازی میکند یا در حال پرورش و رشد دانهای است، او را تشویق کنید و اگر ناامیدی و شکست را تجربه کرد، برای پاک کردن اشکهایش پیش او باشید.
به سرگرمیها و علایق او توجه کنید. اگر او به چیزی علاقه دارد که از نظر شما بیارزش است به علاقه او احترام بگذارید و وانمود کنید که خواسته او برای شما مهم و محترم است. عشق هدیه بیچون و چراست. به کوکان خود نشان دهید که آنها را در هر شرایطی دوست دارید و حمایتشان میکنید. در این صورت آنها هنگام سختیها و مشکلات با آرامش و احساس امنیت به شما پناه میآورند.
فرزندان شما برای تصمیمگیری و تجربه موارد جدید نیاز دارند که آزاد باشند. آنها باید بیاموزند که در زندگی مسئولیتپذیر و مقاوم باشند. آنها اجازه دارند شکست بخورند یا پیروز شوند بدون این که قضاوتی در مورد آنها صورت گیرد. اگر همه نیازها، امیدها و انتظارات فرزندان خود را در یک کلمه خلاصه کنیم، آن کلمه عشق است.
*دکتر عاطفه کیانی نژاد، روانشناس بالینی کودک و نوجوان، مدرس دانشگاه
سلامانه