سنگ کلیه جسم سختی است که از کانی های موجود در ادرار تشکیل می‌شود. سنگ های کلیه معمولاً از راه مجرای ادرار دفع می شوند و اگر کوچک باشند هیچ نشانگانی ندارند؛ ولی اگر اندازه سنگ کلیه به ۳ میلیمتر (۰٫۱ اینچ) برسد مجرای میزنای را بسته و درد شدیدی را در پهلوها و پشت ایجاد می کند که به کشاله ران نیز کشیده می شود. این درد را قولنج کلیوی نامیده‌اند و به صورت درد بازگشت کننده هر ۲۰ تا ۶۰ دقیقه تکرار می شود. نشانه های دیگر سنگ کلیه شامل تهوع، استفراغ، خون ادراری، چرک در ادرار، و درد در حین ادرار کردن می باشند. بسته شدن میزنای کاهش کارکرد کلیه و بزرگی کلیه را ایجاد می کند.
در ابتدا توجه داشته باشید که سنگ های کلیوی عمدتا از نوع سنگ های اگزالاتی می باشند و رژیم غذایی یکی از فاکتورهای پیشرفت و یا عامل جلوگیری کننده در این بیماری می باشد . افراد مبتلا به این نوع سنگ کلیه باید در رژیم غذایی خود، مصرف موادغذایی حاوی اگزالات ( اسفناج، ریواس، چغندر، آجیل، شکلات، چای، سبوس گندم و توت فرنگی) را محدود کنند. همچنین در خوردن شیر کاکائو نیز باید احتیاط کرد.
در رابطه با مصرف منابع کلسیمی در بیماران مبتلا به سنگ کلیه باید دقت داشت که برخلاف گذشته که میزان کلسیم مصرفی کاهش داده می شد، لازم است این بیماران روزانه بیش از 1000 میلی گرم کلسیم مصرف کنند که از منابع خوب کلسیم شیر کم چرب، ماست، پنیر و کلم بروکلی است. درحقیقت مصرف رژیم غذایی حاوی کلسیم خیلی کم، سبب دفع ادراری اگزالات می شود که در افراد مستعد، احتمال بروز سنگ کلیه را افزایش می دهد. با مصرف کلسیم فراوان، کلسیم بیشتری در روده در دسترس است که با اگزالات ترکیب و آن را به صورت غیر محلول درمی آورد که بدین طریق اگزالات از روده جذب نمی شود. هر لیوان شیر کم چرب حاوی ۳۰۰mg کلسیم می باشد.
در این باره بیشتر بخوانید: خلاصی از شر سنگ کلیه
در آخر توجه داشته باشید که برخلاف مصرف کلسیم از رژیم غذایی، مصرف مکمل کلسیمی ممکن است ریسک ابتلا به سنگ کلیه را افزایش دهد.
همچنین در مورد ارتباط مصرف آب و سنگ کلیه، گاهی احساس تشنگی کاملا طبیعی است ولی اگر در شرایط کاری یا محیطی خاصی قرار دارید که به علت فعالیت زیاد یا تعریق، مدام تشنه می شوید، این خطرناک است و می تواند باعث رسوب کردن املاح در کلیه ها و ایجاد سنگ شود. این موضوع به ویژه برای افرادی اهمیت دارد که به دلیل اجتناب از اجابت مزاج های مکرر از نوشیدن مایعات خودداری می کنند؛ بخصوص آقایان در سنین بالا به خاطر مشکل پروستات، نوشیدن مایعات را کم می کنند تا شب‌ها مجبور نباشند برای رفتن به دستشویی از خواب بیدار شوند در حالی که این کار هم خطر سکته را زیاد می کند و هم کلیه ها را در معرض مشکلات فراوان قرار می دهد.
تهیه و تنظیم: ساناز مطلبی خامنه کارشناس تغذیه و رژیم درمانی
منبع: دکتر سلام
