ازدواج را می توان آخرین مرحله برای تکامل فرد برشمرد. انتخاب فرد مناسب برای ازدواج یکی از مهم ترین انتخاب های هر فرد برای برای زندگی آینده خود است. فردی که شما برای ازدواج انتخاب می کنید می بایست بیشترین شباهت را به شما داشته باشد تا بتوانید زندگی پایداری را با وی آغاز کنید. اما قبل از ازدواج لازم است تا شما فرد مورد نظر خود را بشناسید. با دکتر سلام همراه باشید.
بنا بر آموزه‌های انسان‌ساز دین مبین اسلام تشکیل خانواده و محکم کردن بنیان آن زمینه‌ساز جامعه‌ای متعالی و روبه رشد است که این شاکله بسیار مهم و حیاتی امروز به انحای مختلف و تحت تأثیر امواج مخرب افکار التقاطی و منحرف دچار یک آشفتگی حیرت‌انگیز شده است.
هنگامی که به علل عدم رغبت جوانان به ازدواج نگاه کرده و یا دلایل طلاق‌های گسترده را در جامعه رصد می‌کنیم و با نگاهی جامعه‌شناسانه و دقیق این پدیده را مورد بررسی قرار می‌دهیم به‌خوبی پی می‌بریم که علت‌العلل تمام این بدبختی‌ها دور شدن از فرهنگ اصیل اسلامی است.
اینکه ما می‌گوییم فرهنگ اصیل اسلامی انسان‌ساز و جامعه‌ساز است یک اغراق نیست بلکه نوع نگاه به انسان و شناخت عمیق بشر و نیازهای گوناگون آن به‌گونه‌ای است که به‌صورت ریشه‌ای به مسائل انسانی پرداخته و تعالی انسان را حتی پس از مرگ نیز دنبال کرده است؛ امری که در دنیای غرب ابتر و ناقص جلوه کرده است.
امروز همان روان‌شناسی متفکران غربی در بیشتر موارد به راهکارهایی برای زندگی بهتر بشر رسیده‌اند که سال‌ها پیش بزرگان و علمای ما و به‌ویژه پیامبر بزرگوار اسلام و ائمه هدی به آن اشاره‌های دقیق داشته‌اند و درواقع غربی‌ها آموزه‌های اصیل فرهنگ اسلامی و ایرانی را امروز در غالب نظریه‌های گوناگون به خود ما صادر می‌کنند.
مقوله ازدواج یکی از مقوله‌هایی است که در اسلام به آن توجه ویژه شده و در کلام بزرگان ما برای تعالی و سعادت حقیقی فرد یک اصل غیرقابل‌انکار است که متأسفانه در سال‌های اخیر تحت تأثیر تفکرات منحط و التقاطی و امواج تخریب‌گر و رواج فرهنگ اشتباه اشرافی گری روزبه‌روز در جامعه کم‌رنگ‌تر شده و از بین رفته است.
در این نوشته تلاش ما باز کردن مقوله ازدواج از دیدگاه دین اسلام نیست چراکه این مقوله مجالی فراخ‌تر می‌طلبد تا بتوان حق موضوع را ادا کرد، اما سعی شده به آسیب‌شناسی ازدواج در دوران آشنایی پرداخته و با استفاده از نظریات یک روانشناس بالینی این آسیب‌ها را شناسایی و معرفی کنیم؛ باشد که مورد پسند مخاطبان جوان ما قرار گیرد.
همگان می‌دانند که دوران آشنایی در ازدواج یکی از مهم‌ترین دوره‌ها است به‌نحوی‌که اگر به شکل منطقی و اصولی طی شود زمینه‌ساز ازدواجی موفق خواهد بود که متأسفانه در بیشتر موارد به دلیل عدم مهارت و سهل‌انگاری‌های زوج‌ها، آن‌طور که شایسته است شناخت کافی در این دوران به دست نیامده است.
یک روانشناس بالینی درباره دوران آشنایی می‌گوید: در دوران نامزدی 10 اشتباه را در مسائل روان‌شناسی مطرح می‌کنند که دختر و پسر باید مواظب آن باشند.
سالم جعفری در گفت‌وگو با خبرنگار فارس در شیراز با اشاره به اشتباهات دوران نامزدی اظهار داشت: عدم پرسیدن سؤالات کافی، نادیده گرفتن نشانه‌ها، سازش عجولانه، تسلیم نیازهای جنسی شدن، مورد توجه قرار گرفتن مادیات، تعهد مقدم بر تفاهم، تردیدها را نادیده گرفتن، باور اینکه بعد ازدواج مشکلات کمتر می‌شود، باور اینکه بعد از ازدواج طرف مقابل را تغییر می‌دهم و تفاهم را بر علاقه و محبت مقدم دانستن، 10 اشتباه بزرگ دوران آشنایی است.
وی ادامه داد: اشتباه نخست این است که در این دوران سؤال‌های کافی پرسیده نمی‌شود چراکه می‌ترسیم اگر سؤال بپرسیم جنبه عاشقانه رابطه زیر سؤال برود و در برخی موارد نمی‌خواهیم جواب سؤال‌ها را بدانیم و می‌ترسیم همین سؤال را از خودمان هم بپرسند و گاهی نیز در اصل نمی‌دانیم چه باید بپرسیم.
این روانشناس بالینی در این خصوص می‌گوید: ما در دوران آشنایی به اطلاعات نرم‌افزاری و سخت‌افزاری نیاز داریم که اطلاعات سخت‌افزاری شامل وضعیت جسمانی، امکاناتی که برای ازدواج نیاز است، کار، شغل و … می‌باشد و اطلاعات نرم‌افزاری نیز شامل اخلاقیات است که جز در دوران آشنایی نمی‌تواند خود را نشان دهد مانند سلوک اخلاقی و نحوه برخورد شخص با محیط اطراف و… که باید به‌دقت این موارد را مدنظر داشت.
جعفری در پاسخ به این پرسش که آیا با نخستین اشتباه یا دروغ گفتن طرف مقابل می‌توان در موردش نظر قطعی داد یا خیر اظهار داشت: با تهیه یک دفترچه یادداشت نخستین دروغ گفتن یا اشتباه را یادداشت می‌کنیم و اگر این مورد تکرار شد، با مراجعه به یادداشت قبلی باید ببینیم این یادداشت تائید می‌شود یا نه و یا اینکه اگر می‌خواستیم بدانیم که فرد عصبی هست یا نه باید ببینیم آیا این رفتار عصبی تکرار می‌شود یا نه؛ اگر تکرار شد آن‌وقت باید در مورد آن تأمل کرد و تصمیم گرفت.
وی صداقت، وفاداری، حساسیت، خون گرمی، مهربانی، ملایمت و قابل‌انعطاف بودن، صبوری و متانت را 9 عامل مهم برای شناخت شریک زندگی عنوان کرد و گفت: ما باید حتی نکات مثبت طرف مقابل را در گوشه ذهنمان یادداشت کنیم تا ببینیم تکرار می‌شود یا نه و پس‌ازآن قضاوت کنیم.
این روانشناس بالینی در ادامه خاطرنشان کرد: متأسفانه در دوران آشنایی، زوج‌های جوان نشانه‌ها را نادیده می‌گیرند چراکه در این دوره دچار یک بیماری به نام توجیه می‌شویم. برای نمونه یکی از طرف‌ها به‌وضوح نشان می‌دهد که مشکل اخلاقی دارد اما طرف مقابل برای خودش این را توجیه می‌کند که وی در دوران کودکی، سختی‌های بسیاری را متحمل شده است.
جعفری افزود: گاهی دیده می‌شود که زوج رفتار نادرست و نابهنجار نامزدش را با انسان‌های دیگر می‌بیند اما به دلیل اینکه به وی لبخند می‌زند، برای خود توجیه می‌کند که نامزدش در سخت‌ترین شرایط به او لبخند می‌زند که در اینجا باید گفت که بسیار زود این برخورد نابهنجار به همسر نیز منتقل خواهد شد چراکه پس از مدتی همه‌چیز عادی می‌شود.
وی ادامه داد: بنابراین به نشانه‌ها باید توجه کرد چراکه نحوه برخورد شخص با محیط اطراف به‌زودی برای همسر فرد نیز تکرار شده و همین‌گونه خواهد بود.
این روانشناس بالینی خاطرنشان کرد: متأسفانه در دوران آشنایی بسیار زود و عجولانه سازش می‌کنیم و خیلی سریع از اعتقادات و دیدگاه‌های خود دست برمی‌داریم و به سمت اعتقادات طرف مقابل می‌رویم که این نیز در زندگی تأثیر مخرب خود را نشان خواهد داد.
جعفری افزود: وقتی یک مشکل در زندگی به وجود می‌آید بسیار زود آن مشکل را می‌پذیرند گویی که این دوران، دوران آشنایی نیست و دوران وصل است که این نیز یکی از اشتباهات بزرگ دوران آشنایی است.
این روانشناس بالینی به اشتباهی دیگر در دوران آشنایی زوجین اشاره کرد و گفت: اشتباه دیگر باور این مسئله است که بعد از ازدواج مشکلات کم می‌شود و باور اینکه پس از ازدواج طرف مقابل را تغییر می‌دهیم، درصورتی‌که باید دقت کرد که طرف مقابل ما پس از ازدواج بهتر که نخواهد شد هیچ، بلکه 30 درصد نیز بدتر خواهد شد و با افزایش سن و گذر زمان این روند شدت بیشتری خواهد گرفت.
وی با اشاره به اینکه وابستگی‌ها باعث می‌شود که علائم را نبینیم، اظهار داشت: مسئله مهم بعدی تفاهم و توافق است؛ تفاهم یعنی مانند هم هستیم و توافق یعنی کنار هم هستیم که در اینجا باید گفت آنچه مقدم بوده علاقه و محبت است؛ به‌عبارت‌دیگر تفاهم بر تعهد مقدم است یعنی گاهی دیده می‌شود که زوج وظیفه‌شناس و مسؤولیت پذیر بوده، اما تفاهم و علاقه به همسرش ندارد که این نیز مشکل‌ساز خواهد شد.
جعفری در ادامه تسلیم نیازهای جنسی شدن را یکی از بدترین اشتباهات دوران آشنایی دانست و افزود: یک هورمونی در بدن انسان ترشح می‌کند که هورمون نوازش و وابستگی است که در شیر مادر نیز وجود دارد و عامل وابستگی فرزند به مادر است و وقتی‌که ارتباطی بین دو نفر به وجود می‌آید، ازنظر علمی ترشح این هورمون در بدن باعث وابستگی دو نفر به یکدیگر می‌شود و آن‌ها در دام وابستگی هورمونی فیزیولوژیک می‌افتند و آن‌وقت فکر می‌کنند که عاشق شده‌اند.
این روانشناس بالینی تصریح کرد: اگر در دوره آشنایی رابطه جنسی اتفاق بیفتد درحالی‌که این دوره هنوز به مرحله عرفی و شرعی خود نرسیده است و شناخت کاملی به دست نیامده، این مشکلات به وجود می‌آید.
وی تسلیم شدن در برابر زرق‌وبرق مادی را نیز یکی از اشتباهات دوران آشنایی دانست و اظهار داشت: باید اذعان کرد که زرق‌وبرق‌های مادی سخت‌افزارهای زندگی هستند نه نرم‌افزارها که باید بدانیم نرم‌افزارها بیشتر خود را در زندگی نشان می‌دهند تا سخت‌افزارها که متأسفانه در آغاز بیشتر سخت‌افزارها موردتوجه قرار می‌گیرد.
با نگاهی به نظریات این روانشناس بالینی و بررسی مواردی که به‌عنوان اشتباهات دوران آشنایی مطرح شد به‌خوبی پی می‌بریم توصیه‌های اسلام در باب ارتباط و ازدواج چقدر دقیق و موشکافانه عنوان‌شده است.
مواردی که در این گزارش به‌عنوان اشتباهات دوران آشنایی مطرح‌شده به‌طور کامل در ازدواج به سبک اسلامی رعایت شده و نشان‌دهنده این است که علم روان‌شناسی امروز نیز حتی با گرایش‌های اومانیستی به این مسئله رسیده است که باید از اصل و ریشه کارها را درست کرد.
منبع: فارس
