زوال عقل یا دمانس، چه نشانه هایی دارد؟

بیماری قلبی، سرطان و سکته‌ عوامل اصلی مرگ و میر در دنیا هستند و در سال ۱۹۹۹، علت مرگ ۶۴ درصد افراد ۶۵ سال به بالا بود. اما در حال حاضر مرگ و میر ناشی از این عوامل کاهش یافته و مرگ و میر به علت بیماری‌های ناتوان‌کننده زوال شناختی به ویژه آلزایمر در حال افزایش است.

بر اساس گزارش سازمان همکاری و توسعه اقتصادی، فقط سه درصد افراد بین سنین ۶۵ و ۶۹ سال مبتلا به زوال عقل هستند اما این میزان بین سنین ۸۵ تا ۸۹ سالگی تا ۳۰ درصد افزایش می‌یابد. حدود نیمی از زنان در فرانسه و آلمان که بالای ۹۰ سال عمر دارند مبتلا به زوال عقل هستند و ۴۰ درصد زنان امریکایی بالای ۹۰ سال نیز به این عارضه مبتلا هستند.

هزینه مراقبت از افراد مبتلا به آلزایمر، نه تنها هزینه مستقیمی است که باید به خانه‌ سالمندان اختصاص یابد، بلکه اعضای خانواده نیز که از خویشاوندانشان مراقبت می‌کنند، زمان کمتری را به عنوان نیروی کار در جامعه صرف خواهند کرد.

دمانس یا زوال عقل بر اثر تخریب سلول‌های مغز به‌وجود می‌آید و باعث کاهش تدریجی عملکرد شناختی فرد می‌شود. شایع‌ترین نوع دمانس آلزایمر است که در سالمندی رخ می رهد.

• از دست رفتن حافظه که موجب مختل شدن زندگی روزمره شود.
• دشواری در برنامه‌ریزی یا حل مشکل
• مشکل در انجام کارهای عادی در خانه، محل‌کار یا اوقات فراغت
• گم کردن زمان و مکان
• مشکل در درک تصاویر بصری و روابط فضایی
• مشکلات جدید با کلمات در صحبت کردن یا نوشتن
• گم کردن جای وسایل
• ضعف قضاوت
• دور شدن از کار یا فعالیت‌های اجتماعی
• تغییر روحیات و شخصیت

عوامل موثر بر زوال عقل

خواب زیاد در سالمندان

طبق نتایج یک مطالعه جدید، سالمندانی که بیش از ۹ ساعت در هنگام شب می‌خوابند با ریسک بالای زوال عقل مواجه هستند. محققان دانشگاه بوستون دریافته‌اند ریسک ابتلا به زوال عقل در افراد سالمندی که اخیرا نیاز به خواب بیشتری دارند در حدود ۲.۵ برابر بیشتر است.

تسلط بر دو زبان از بروز زوال عقل پیشگیری می‌کند

به گفته محققان دانستن دو یا چند زبان، در مقایسه با کسانی که چنین دانشی ندارند، موجب حفظ بیشتر قدرت مغز با افزایش سن می‌شود.

زندگی در کنار بزرگراه ریسک زوال عقل را تشدید می‌کند

یک مطالعه جدید نشان می‌دهد ساخت خانه دور از جاده‌های اصلی می‌تواند به کاهش ابتلا به زوال عقل کمک کند. به گزارش خبرنگار مهر، محققان در یک مطالعه کانادایی دریافتند افرادی که نزدیک بزرگراه‌های شلوغ زندگی می‌کنند، خطر ابتلا به زوال عقل در آنها افزایش می‌یابد.

به گزارش خبرنگار مهر، در یک مطالعه جدید محققان هلندی دریافتند افراد مسنی که مبتلا به «اُفت فشارخون ارتواستاتیک» هستند ۱۵ درصد بیشتر در معرض ابتلا به دمانس یا زوال عقل در سنین بالاتر قرار دارند. اُفت فشارخون ارتواستاتیک شرایطی است که در آن هر زمان فرد به سرعت بلند می‌شود و می ایستد دچار اُفت فشارخون می‌شود. حالت سرگیجه به این دلیل روی می‌دهد که بلندشدن به صورت ناگهانی موجب اُفت فشارخون می‌شود و در مقابل حرکت جریان خون به سوی سر کاهش می‌یابد.

مصرف قهوه به مقابله با زوال عقل کمک می‌کند

مطالعه جدید نشان می‌دهد زنان مسنی که کافئین بیشتری مصرف می‌کنند کمتر احتمال تجربه اختلال شناختی را دارند.

ضعف شنوایی

زندگی اجتماعی برای سالمندانی که دچار ضعف شنوایی هستند رنج‌آور است. توانایی‌های ذهنی افرادی که دچار سنگینی گوش هستند سریع‌تر از سالمندانی که از شنوایی خوبی برخوردارند کاهش می‌یابد.

مصرف داروهای خواب‌آور

پژوهش‌ها نشان داده‌اند داروهایی که به میزان زیاد یا در مدت طولانی برای رفع بی‌اختیاری ادرار، بی‌خوابی یا افسردگی استفاده ‌می‌شوند (حتی بعد از قطع مصرف) فرد را برای ابتلا به دمانس مستعدتر می‌کند. پژوهشگران توصیه می‌کنند که افراد مصرف داروهای حاوی آنتی کولینرژیک را به حداقل برسانند و تاثیرات درمانی این داروها را به‌طور مرتب کنترل کنند و در صورت مشاهده بی‌تاثیری داروها این روش درمانی را متوقف کنند.

داروهای کاهش دهنده اسید معده

اغلب در موارد بروز سوزش معده از داروهای کاهش‌دهنده اسید معده استفاده می‌شود. بررسی‌ها نشان داده‌اند سالمندانی که به مدت طولانی از داروهایی نظیر امپرازول Omeprazol و پانتوپرازول Pantoprazol استفاده می‌کنند به میزان ۴۴ درصد بیشتر ازافردای که از کاهش‌دهنده‌های اسید معده استفاده نمی‌کنند در معرض ابتلا به دمانس هستد.

کمبود ویتامین D

حمام آفتاب از بروز بیماری آلزایمر و دیگر بیماری‌های ناشی از دمانس جلوگیری می‌کند. علت آن این است که نور آفتاب ویتامین D مورد نیاز بدن را تامین می‌کند. بر اساس تحقیقات به عمل آمده افرادی که دچار کمبود ویتامین D هستند ۵۳ درصد بیشتر از افراد دیگر در معرض ابتلا به دمانس قرار دارند. البته ویتامین D در برخی مواد غذایی چون ماهی هم وجود دارد اما ۹۰ درصد نیاز انسان از طریق جذب نور آفتاب تامین می‌شود.

فعالیت بدنی

ورزش می‌تواند سهم به سزایی در سلامت روانی داشته باشد. ورزش، یکی از فاکتورهای اصلی حفظ و افزایش عملکرد مغزی است.

صبحت، ارتباط با دیگران، فعالیت‌های اجتماعی می‌تواند تاثیر قابل توجهی در سلامت ذهن و همینطور فعالیت‌های مغزی داشته باشد تا عملکرد ذهنی افزایش پیدا کند.

جستجو و فعالیت دائمی مغز

ذهنی دچار زوال عقل می‌شود که فعالیتی نداشته باشد اما ذهن‌هایی که انعطاف پذیر هستند، می‌توانند سلامت خود را افزایش دهند. جلوگیری از زوال عقل می‌تواند با راه حل‌هایی مانند حل جدول، مطالعه کتاب و … رخ دهد.

تاثیر تخم‌مرغ بر پیشگیری از زوال عقل

تخم مرغ یکی از منابع غنی از دو نوع آنتی‌اکسیدان موسوم به «لوتئین» و «زئاکسانتین» است که تاثیر آنها بر بهبود عملکرد ادراکی مغز بررسی شده است .به گزارش روزنامه دیلی‌میل، ‌متخصصان علوم پزشکی در آمریکا معتقدند که مصرف تخم مرغ می‌تواند در بهبود عملکرد ذهنی افراد نقش قابل توجهی داشته باشد و از زوال عقل پیشگیری کند.

موسیقی خطر زوال عقل را کاهش می‌دهد

تحقیقات جدید حاکی از آن است که خطر بروز زوال عقل ناشی از افزایش سن یا بیماری در افرادی که موسیقی می نوازند کمتر است. محققان دانشگاه سنت اندروز دریافته اند افرادی که ساز می‌نوازند، ذهن‌های تیزتری دارند و سریع‌تر از دیگرانی که اهل موسیقی نیستند، متوجه اشتباهات می‌شوند و می‌توانند آن‌ها را اصلاح کنند. دانشمندان در این مطالعه واکنش‌های مغزی و رفتاری موسیقیدان‌های آماتور را با افرادی که اهل موسیقی نبودند در زمان انجام کارهای ذهنی ساده مقایسه کردند. این نتایج نشان داد: نواختن یک ساز حتی در متوسط ترین سطوح، توانایی فرد را برای تشخیص خطاها و تنظیم واکنش‌ها، موفقیت آمیزتر می‌کند.

نوشیدن روزانه یک فنجان چای

یافته‌های تحقیقاتی نشان می‌دهد نوشیدن تنها یک فنجان چای در روز ریسک زوال عقل را تا ۵۰ درصد کاهش می‌دهد. یافته‌ها نشان می‌دهد افراد حاوی ژن دمانس (زوال عقل) می‌توانند احتمال تشکیل توده‌های سمی در مغزشان را تا ۸۶ درصد کاهش دهند. به گفته محققان دانشگاه ملی سنگاپور، هم در چای سبز و هم در چای سیاه، ترکیباتی نظیر کاتچین و تئافلاوین در برگ‌های چای وجود دارد که دارای خواص ضدالتهابی و ضداکسایشی هستند. این ترکیبات به حفاظت از مغز در مقابل آسیب عروقی و تخریب نورون‌ها کمک می‌کنند.

ارتباط اختلالات ایمنی با ریسک زوال عقل

طبق یافته‌های تحقیقاتی، افراد مبتلا به بیماری‌های خودایمنی با ریسک بالای ابتلا به زوال عقل مواجه هستند. به گزارش خبرنگار مهر، محققان دانشگاه آکسفورد دریافتند ۱۸ مورد از ۲۵ بیماری خودایمنی نظیر بیماری پوستی لوپوس، پسوریازیس یا ام اس ارتباط قابل توجهی با زوال عقل دارند.

نبض ایران