بدن انسان یک سیستم جذاب و شگفت انگیز است که به سختی کار می کند تا امکان بقا و زندگی خوب را برای ما فراهم کند. سر و صدای معده یکی از نشانه هایی است که به شما یادآوری می کند بدن چه اندازه سخت کار می کند تا هر چیزی عملکرد درست خود را حفظ کند. اگرچه غرغر کردن معده ممکن است موجب نگرانی شما اما در بیشتر موارد دلیلی نگران کننده در پس آن قرار ندارد.
چرا معده سر و صدا می کند؟
برای درک این که چرا معده چنین سر و صداهایی ایجاد می کند، ابتدا باید درک بهتری از چگونگی عملکردهای دستگاه گوارش داشته باشید.
دستگاه گوارش از دهان آغاز می شود و به مقعد ختم می شود. این دستگاه از اندام های مختلفی تشکیل شده و به گوارش هر آن چه می خورید و استخراج مواد مغذی از غذا کمک می کند. درک مکانیسم چگونگی حرکت غذا در دستگاه گوارش اهمیت دارد. امواج انقباض عضلانی به طور مداوم غذا را به سمت پایین حرکت می دهند و این فرآیند به نام حرکات حلقوی شناخته می شود. این انقباضات برای معده نیز مهم هستند زیرا به ترکیب مایع، غذا، و شیره های گوارشی با یکدیگر کمک می کند تا ترکیبی به نام کیموس (Chyme) شکل بگیرد.
سر و صدای معده به واسطه کل این فرآیند شکل می گیرد. همچنین، به همراه مایع و مواد تشکیل دهنده کیموس، گازها و هوا نیز وجود دارند. هنگامی که این مواد تشکیل دهنده توسط عضلات معده فشار داده می شوند تا به ذرات کوچکتر و تکه های قابل گوارش تبدیل شوند، گازها و هوا نیز تحت فشار قرار می گیرند. این شرایط سر و صدایی را ایجاد می کند که احساس می کنید از معده ناشی می شوند. سر و صدای معده می تواند در هر زمانی فرد را تحت تاثیر قرار دهد، اما هنگامی که مقداری غذا در معده یا روده کوچک وجود دارد، احتمال شنیدن آن کمتر است.
چرا هنگامی که معده خالی است سر و صدا می کند؟
حدود دو ساعت پس از این که معده غذا را گوارش کرده و خالی می شود، هورمون هایی ترشح می شوند که پیامی را به مغز ارسال می کنند. مغز نیز دستور از سرگیری فرآیند حرکات حلقوی را به عضلات گوارشی می دهد. بر همین اساس، گوارش هر گونه غذای باقیمانده در معده توسط دستگاه گوارش آغاز می شود. از سرگیری حرکات حلقوی موجب لرزش هایی می شود که احساس گرسنگی را در فرد ایجاد می کند.
چگونه از شکل گیری سر و صدای معده جلوگیری کنیم؟
اکنون که می دانید چرا معده سر و صدا می کند زمان آن است تا با روش هایی برای جلوگیری از غرغر کردن آن آشنا شوید. در ادامه با چند نمونه بیشتر آشنا می شویم.
1- از مصرف بیش از اندازه غذاهای گازدار پرهیز کنید
آن چه می خورید روی دستگاه گوارش شما تاثیرگذار است. مصرف مقدار بسیار زیادی از غذاهای تولیدکننده گاز یکی از مواردی است که شکل گیری سر و صدای معده را به همراه دارد. در همین راستا، مصرف مواد غذایی مانند کلم بروکلی، کلم و لوبیا را می توانید کاهش دهید زیرا می توانند به تولید گاز زیاد کمک کنند. همچنین، اگر محصولات لبنی مشکل آفرین هستند ممکن است نیازمند کاهش مصرف آنها باشید. وعده های غذایی سبک به طور معمول مشکل را برطرف می کنند.
2- آب فراوان بنوشید
اگر قصد دارید به همراه دوستان خود در یک مهمانی شرکت کنید یا قرار است در جلسه کاری مهمی حضور داشته باشید، برای پیشگیری از سر و صدای معده اندک اندک آب بنوشید. حتی هنگام حضور در مهمانی یا جلسه نیز ممکن است نیازمند ادامه این کار باشید. به خاطر داشته باشید جرعه جرعه نوشیدن آب ممکن است به پیشگیری از سر و صدای معده کمک کند، اما به واسطه نوشیدن مقدار زیاد آب ممکن است مجبور به استفاده از توالت باشید.
3- اضطراب را مدیریت کنید
در بسیاری از مواقع، دلیلی که در پس سر و صدای معده وجود دارد، چیزی جز ناآرامی و اضطراب نیست. هنگامی که مضطرب هستید، به طور معمول به فرو بردن هوای بیشتر از راه دهان تمایل دارید که می تواند شکل گیری سر و صدای معده را در پی داشته باشد. اگر با اضطراب مزمن دست به گریبان هستید و قادر به آرام کردن اعصاب خود نیستید به پزشک مراجعه کنید. ممکن است داروهایی مشخص برای کاهش اضطراب و ارتقا سلامت کلی تجویز شوند.
4- مصرف الکل را ترک کنید
سکسکه، گاز، و آروغ زدن از مسائل رایج مرتبط با مصرف الکل هستند. تمامی این موارد می توانند موجب تولید مقدار زیاد گاز در دستگاه گوارش شوند که می تواند به سر و صدای معده منجر شود. ترک الکل بهترین راهکار برای برطرف کردن این شرایط است.
5- داروهای کاهنده گاز مصرف کنید
هنگامی که گاز اضافی در دستگاه گوارش وجود دارد، احتمال مواجهه با سر و صدای معده نیز افزایش می یابد. محدود کردن مصرف مواد غذایی که موجب تولید گاز می شوند به طور قطع کمک خواهد کرد، اما ممکن است به مصرف برخی داروهای کاهنده گاز که بی نیاز از نسخه پزشک در دسترس هستند نیز نیاز داشته باشید تا اثر بهتری شکل بگیرد.
6- چه زمانی به پزشک مراجعه کنید؟
غرغر کردن معده همواره نشانه ای از بروز مشکلی جدی نیست. اما اگر در کنار سر و صدای معده با نشانه های دیگری مانند تهوع، استفراغ، یبوست، اسهال مکرر، کاهش وزن بی دلیل، وجود خون در مدفوع، احساس پری، و سوزش سر دل مواجه هستید که حتی پس از مصرف داروهای بی نیاز از نسخه پزشک همچنان پایدار است، باید به پزشک مراجعه کنید تا علت دقیق این شرایط مشخص شود.
عصر ایران