چرا گاهی دهانمان تلخ می شود؟

گاهی اوقات نیز احساس مزه تلخ در دهان عوارضی جانبی داروست. علاوه بر این، سیگار کشیدن در کار جوانه های چشایی تداخل ایجاد می کند و طعم نامطبوع ثابت در دهان به وجود می آورد. بسیاری از زنان نیز زمانی که در دوران بارداری هستند مزه ترش در دهان احساس می کنند که معمولا به علت تغییرات هورمونی در بدن ایجاد م شود.

در اغلب موارد، احساس مزه تلخ در دهان با درمان علت زمینه ای از بین می رود. برای مثال، اگر رفلاکس معده باعث ایجاد احساس مزه تلخ در دهان شده باشد، کاهش سطح اسید معده می تواند به درمان طعم تلخ کمک کند.

مراقبت از دندان ها با مسواک زدن مرتب و استفاده از نخ دندان مزه تلخ در دهان را کم می کند. در اغلب موارد، خوردن غذاهایی که باعث تحریک جوانه های چشایی و جریان بزاق می شوند می توانند برای کاهش احساس تلخی در دهان کمک کننده باشند.

برای از بین بردن تلخی دهان پیدا کردن ریشه آن از اهمیت بسزایی برخوردار است. برای بسیاری از افراد، طعم تلخی دردهان می تواند عادات غذا خوردن آن ها را تغییر دهد. این افراد به علت آن که از طعم غذا لذت نمی برند کمتر غذا می خورند و مواد مغذی کمی به بدنشان می رسد.

در این مقاله، در مورد علل احساس مزه تلخ در دهان و داروهای خانگی برای کاهش این طعم صحبت می کنیم. این روش ها به شما کمک می کنند حس چشایی خود را برگردانید.

اهمیت درمان احساس مزه تلخ در دهان

اصطلاح پزشکی برای احساس مزه تلخ در دهان dysgeusia است. این احساس باعث می شود فرد مدام احساس ترشی، شوری و فساد در دهان داشته باشد و از کیفیت زندگی پایینی برخوردار شود. در واقع پزشکان معتقدند اگر dysgeusia درمان نشود می تواند تبدیل به یک عادت شده و تغذیه را دچار مشکل کند.

به عنوان مثال، سکته مغزی می تواند به جوانه های چشایی آسیب بزند و باعث تغییر حس بیمار از طعم و مزه شود. پزشکان دریافتند که اغلب این افراد دچار سوء تغذیه می شوند. چرا که بیمار با این حالت تمایل کمتری به غذا خوردن دارد. داشتن یک حس اختلال در طعم و مزه همچنین باعث می شود فرد نمک بیشتری به غذا بزند.

این در حالی است که یکی از عوارض مصرف نمک زیاد مشکلات عروق کرونر است. جالب است بدانید احساس مزه تلخ در دهان می تواند منجر به افسردگی و قطع فعالیت های اجتماعی شود.

بنابراین، درمان احساس مزه تلخ در دهان برای بهبود کیفیت زندگی بسیار مهم است. در بسیاری از موارد، حتی برداشتن گام های کوچک برای کمک به تحریک جوانه های چشایی یا بهبود طعم و مزه مواد غذایی می تواند در مدیریت این احساس مفید باشد.

علل مزه تلخ در دهان

هزاران سلول حسی برای درک طعم در دهان ما وجود دارد. هر کدام از این سلول ها نقشی در  درک طعم های تلخ، شیرین، ترش و شور ایفا می کنند. هنگامی که شما غذا می خورید، این اعصاب با گرما، سرما، بافت و عطر برای ایجاد یک درک از طعم غذا ترکیب می شود. اگر هر یک از این احساسات تغییر کرده و یا آسیب ببینند، می توانند در نهایت یک طعم و مزه تلخ یا ترش ثابت در دهان ایجاد کنند.

در اینجا برخی از شایع ترین دلایل تلخی دهان را ذکر می کنیم.

عدم رعایت بهداشت دهان و دندان

بهداشت نامناسب دهان می توان. طعم و مزه بد در دهان ایجاد کند. این طعم در صورتی که سیگار مصرف شود می تواند بدتر شود. مسواک زدن به طور منظم و استفاده از نخ دندان کمک می کند تا باکتری ها بین دندان ها و اطراف لثه ها از بین رفته و از بیماری های لثه جلوگیری شود.

دکتر آلفرد D. وایات جونیور، می گوید که “طعم بد مداوم در دهان می تواند نشانه ای از بیماری لثه باشد”. این اتفاق زمانی می افتد که باکتری ها در دهان سفت شده و باعث تشکیل پلاک می شوند. اگر این بیماری ها به درستی درمان نشود، می توانید لثه و استخوان فک را تحت تاثیر قرار دهد. اولین نشانه های بیماری لثه، متورم شدن وخونریزی لثه هاست.

مزه تلخ در دهان همچنین می تواند از طریق باکتری های منتقله از لوازم دندانپزشکی نیز ایجاد شود.

سوزش سر دل یا رفلاکس معده

طعم تلخ در دهان می تواند به علت برگشت اسید معده به مری که باعث سوزش سردل یا رفلاکس اسید می شود، ایجاد شود.

دریچه اتصال بین مری و معده به طور معمول باید بسته باشد تا اسید نتواند از معده خارج شود اما زمانی که این دریچه ضعیف شود یا آسیب ببیند، اسیدهای خارج شده یک احساس سوزش در معده و قفسه سینه ایجاد می کنند و باعث به وجود آمدن طعم و مزه ترش و یا تلخ در دهان می شوند.

برخی از علائم دیگر سوزش سر دل احساس گیر کردن چیزی در گلو، درد قفسه سینه، تهوع و ترشح بزاق بیش از حد است.

مصرف دارو

طعم تلخ در دهان می تواند به دلیل یک یا چند داروهایی باشد که شما مصرف می کنید. اختلال طعم یک عارضه جانبی شایع برای بسیاری از داروهای مسکن است.

دکتر وایات می گوید که “برخی داروها باعث احساس تلخی، فلزی و یا طعم شور در دهان می شوند.” این اختلال در احساس طعم ها، معمولا موقتی است و با توقف مصرف دارو از بین می روند. برخی از داروها که معمولا باعث تغییرات در طعم و مزه می شوند عبارتند از:

داروهای شیمی درمانی
آنتی هیستامین ها
آنتی بیوتیک ها
برخی از داروها کنترل فشار خون

بنابراین، اگر شما متوجه طعم تلخ در دهان شدید، در گام اول در مورد داروهای مصرف خود با پزشک مشورت کنید.

داشتن عفونت

عفونت می تواند چگونگی کارکرد جوانه های چشایی و واکنش آن ها را تغییر دهند و باعث ایجاد طعم تلخ در دهان شوند. به همین خاطر است که اغلب افرادی که از سرماخوردگی یا آنفولانزا رنج می برند از طعم تلخ و ترش غذاها شکایت دارند. این به دلیل یک واکنش ایمنی در بدن است که حساسیت به طعم تلخ را تحت تاثیر قرار می دهد.

یک مطالعه منتشر شده در Monell Center بیان می کند که عفونت، اختلالات خود ایمنی و بیماری های التهابی مزمن یک پروتئین به نام فاکتور نکروز تومور (TNF) منتشر می کند که باعث التهاب و افزایش تلخی در دهان می شود. محققان دریافتند که طعم تلخ یا ترش بر روی چگونگی کارکرد جوانه های چشایی روی زبان واکنش نشان می دهند.

بیشتر بخوانید: 9 علت اصلی احساس طعم بد در دهان و راه درمان آن

علت احساس مزه تلخ در دهان و درمان های آن

بارداری

تغییرات طعم یکی از نشانه های اولیه بارداری است. بسیاری از زنان در این دوران می گویند که احساس می کنند چیزی شبیه به فلز یا ترش مزه در دهان دارند. تغییرات هورمونی می تواند درک طعم، مزه و بویایی را دچار دگرگونی کند. این اختلال معمولا فقط چند ماه اول بارداری وجود دارد و با ورود به سه ماهه دوم بارداری از بین می رود.

درمان سرطان

یکی از عوارض جانبی بسیاری از درمان های سرطان، تغییر حس چشائی با احساس مزه تلخ در دهان است.

بر اساس گزارش مراکز درمان سرطان امریکا، شیمی درمانی می تواند جوانه های چشایی را تحریک کرده و اختلال در تعادل باکتری در دهان شما ایجاد کند. به همین خاطر فرد بیمار بیشتر در معرض ابتلا به عفونت است. محققان این مراکز توصیه می کنند برای درمان تلخی دهان از جوش شیرین برای شستشن دندان ها استفاده کنید.

اگر خشکی دهان باعث طعم تلخ شده، آدامس یا آب نبات های سفت می تواند به تحریک جریان بزاق و کاهش خشکی دهان کمک کنند.

کمبود ویتامین

اگر مرتبا در دهانتان احساس تلخی و یا ترشی دارید ممکن است به کمبود ویتامین مبتلا شده باشید. ویتامین ها و مواد مغذی مورد نیاز برای بدن، برای عملکرد درست اندام ها، از جمله طعم، مزه و بو ضروری هستند.

دکتر کالین می گوید که “روی برای حواس چشایی و بویایی مورد نیاز است.” به همین خاطر قبل از مصرف مکمل روی، پزشک میزان روی بدن را چک می کند زیرا افزایش روی در بدن نیز می تواند یک طعم و مزه تلخ در دهان ایجاد کند. محققان دانشکده پزشکی هاروارد می گویند که کمبود ویتامین B12 می تواند باعث از دست دادن طعم غذاهای شود.

صدمه

یکی دیگر از دلایل احساس تغییر طعم و مزه، آسیب تروماتیک مغز است. آسیب می توانید هر یک از اندام های حسی را تحت تاثیر قرار داده و طعم بد مداوم در دهان شما ایجاد کند.

بیماری های خاص نیز می توانند مزه تلخ در دهان ایجاد کنند. برای مثال، بیماری هایی مانند دیابت، سکته مغزی و آلزایمر می توانند در عملکرد جوانه های چشایی دخالت کنند.

سیگار کشیدن
یکی از راه هایی که سیگار کشیدن به وسیله آن به سلامتیتان آسیب می زند تغییر مزه دهان است. دلیل آن که سیگار می تواند مزه تلخ در دهان ایجاد کند این است که سیگار حاوی مواد شیمیایی سمی است که به جوانه های چشایی آسیب می زنند.

در مطالعه ای که در مجله Chemosensory Perception منتشر شده نشان داده شد که در افراد سیگاری، جوانه های چشایی که تشخیص طعم تلخ موثرند، بیشتر تحت تاثیر قرار دارند.

معمولا، اگر سیگار ترک شود جوانه های چشایی رشد کرده، بیشتر می شوند و احساس مزه و طعم بهبود می یابد. با این حال افرادی که طولانی مدت سیگاری بودند ممکن است پس از ترک سیگار هرگز جوانه های چشاییشان باز نگردد.

عفونت قارچی

برفک دهان یک عفونت قارچی است که در دهان ایجاد می شود و باعث بروز تکه های سفید در گلو و زبان می شود. طعم نامطبوع در دهان یکی از علایم عفونت قارچی دهان است.

پیر شدن

همانطور که سنمان بالا می رود، جوانه های چشایی نیز کم کم از بین می روند. این باعث می شود بسیاری از افراد مسن تجربه طعم و مزه تلخ در دهان داشته باشند. این تغییر در مزه ها می تواند به دلیل عدم تغذیه مناسب منجر به کمبود مواد مغذی در رژیم غذایی شود.

پژوهشی که در مجله Postgraduate Medical منتشر شده نشان می دهد که اختلال طعم در سالمندان بسیار رایج است. عوامل بسیاری در افراد مسن برای ایجاد طعم تلخ در دهان موثرند. این عوامل عبارتند از:

از دست دادن جوانه های چشایی حسی
افزایش استفاده از دارو
کاهش تولید بزاق
درمان احساس مزه تلخ در دهان
رعایت بهداشت دهان و دندان

عادات خوب بهداشت دهان و دندان مانع از تجمع باکتری ها شده و طعم بد را در دهان از بین می برد. دندانپزشکان توصیه می کنند روزی دو بار و ترجیحا بعد از هر وعده غذایی برای جلوگیری از ایجاد طعم و مزه بد در دهان، دندان ها را مسواک بزنید. هر بار مسواک زدن باید ۲ الی ۳ دقیقه طول بکشد. این زمان باعث می شود در مورد از بین رفتن باکتری ها، مانده های غذا و پلاک ها اطمینان حاصل کنید.

جوش شیرین

جوش شیرین می تواند به خنثی کردن باکتری ها که باعث ایجاد مزه تلخ در دهان پس از غذا خوردن می شوند کمک کند. جوش شیرین (بی کربنات سدیم) به طور طبیعی قلیایی است و می تواند به کاهش اسید مضر در دهان کمک کنند.

محققان موسسه The National Cancer توصیه می کنند دهان خود را برای رفع مزه تلخ و بد آن با محلول جوش شیرین بشویید. برای این کار نصف قاشق چای خوری نمک، یک چهارم قاشق چای خوری جوش شیرین و یک فنجان آب گرم را با هم مخلوط کنید و آن را در دهان بچرخانید.

اگر طعم تلخ در دهان با سوزش سر دل ایجاد می شود، برای کاهش سطح اسید در معده می توانید از جوش شیرین استفاده کنید. جوش شیرین یک درمان موثر و طبیعی برای سوزش سر دل است. ۱/۲۲ قاشق چایخوری جوش شیرین را در یک لیوان آب حل کنید. بعد از هر وعده غذایی برای رهایی از ناراحتی ناشی از سوزش سر دل این محلول را بنوشید.

مسواک زدن روی زبان

مسواک زدن زبان کمک می کند تا باکتری ها و مخمرها که در آن ها جمع شده و طعم ایجاد شده آن ها با ذائقه شما تداخل دارند، از بین بروند. برای تمیز کردن زبان خود از باکتری ها، به آرامی سطح زبان را از عقب به جلو مسواک بزنید. این کار را حداقل یک بار در روز پس از مسواک زدن دهان انجام دهید.

خوردن میوه های از خانواده مرکبات

خوردن میوه های خانواده مرکبات می توانند احساس تلخی دهان را از بین ببرند. این امر به ویژه زمانی که به دلیل پیری، آسیب، بارداری و درمان سرطان طعم تلخ و تند در دهان دارید، با تقویت و تحریک جوانه ها چشایی می توانند منجر به بهبود این اختلال شوند. میوه هایی مانند لیمو، پرتقال و گریپ فروت همچنین می توانند میزان بزاق را بیشتر کرده و تجربه مزه تلخ در دهان را کم کنند.

منبع: بهداشت نیوز