چشایی یکی از حواس پنج گانه است و بویسله آن میتوان مزه غذاها را تشخیص داد. چشایی توسط جوانه های چشایی عمل میکند. غذاها به موهایی که روی جوانه قرار دارند برخورد می کنند و پیامی توسط رشته های عصبی به مغز منتقل می شود و مزه تشخیص داده می شود. برای این که با این حس بیشتر آشنا شوید و علل کم شدن حس چشایی را بفهمید، مقاله زیر را بخوانید.
جوانه های چشایی ۴ مزه اصلی شیرینی، شوری، ترشی و تلخی را تشخیص می دهند. جالب است که بدانید این حس بویایی است که طعم های بینابینی و ظریف تر مواد غذایی را تشخیص می دهد. در نتیجه همان عواملی که به کاهش بویایی منجر می شود؛ می تواند حس چشایی شما را نیز کاهش دهد.
این موضوع به قدری جدی است که بیش از ۸۰ درصد افرادی که تصور می کنند دچار کاهش چشایی شده اند در واقع دچار مشکل در حس بویایی خود هستند و فقط در کمتر از ۲۰ درصد باقی مانده مشکل در آسیب دیدن جوانه های چشایی است.
اما شایع ترین علت آسیب دیدن جوانه های چشایی و کاهش چشایی عفونت گوش و یا جراحی های گوش میانی است. این موضوع به این علت است که عصب اصلی جوانه های چشایی از گوش میانی عبور می کنند. مهم است که بدانید آسیب جوانه های چشایی که ناشی از آسیب عصب اصلی چشایی است؛
باعث فقدان کامل چشایی نمی شود. بلکه طعم هایی عجیب و غریب در دهان ایجاد می کند. در این حالت معمولا ذائقه فرد کاهش یافته و یا مختل می شود. البته در موارد بسیار نادر به کلی از بین می رود.
جوانه های چشایی
عفونت کاندیدیاز که نوعی عفونت قارچی بر روی زبان است؛ یکی دیگر از علل کاهش چشایی می باشد. عدم رعایت بهداشت دهان و دندان و عفونت و پوسیدگی دندان ها توانایی جوانه های چشایی را در حس کردن مواد غذایی مختل می کند. کم خونی کمبود آهن هم می تواند با ایجاد التهاب در زبان، قدرت چشایی را کاهش دهد.
همچنین محققان دریافته اند که کمبود روی، فولات و ویتامین B12 هم در کاهش چشایی نقش دارند.
مصرف سیگار و سایر دخانیات به خصوص پس از صرف غذا به ایجاد اختلال در جوانه های چشایی از طریق سوزاندن آن ها منجر می شود. در نهایت پرتو درمانی برای درمان سرطان، و آسیب های شدید به سر در مواردی باعث کاهش چشایی شده است و به ندرت آسیب به ساقه مغز، مغز و نیز تومورهای دهانی هم می توانند موجب کاهش چشایی شوند.
کاهش چشایی چگونه درمان می شود؟
کاهش چشایی و همینطور کاهش بویایی معمولا خود به خود درمان می شود. البته اگر چنین نشد پزشکان راه حل های موثری برای آن دارند. البته توجه کنید که کاهش قدرت چشایی در هر حالی باید به پزشک اطلاع داده شود. چرا که می تواند نشانه ای از یک بیماری جدی تر در فرد باشد. در ادامه این مطلب مواردی را جهت بهبود این وضعیت مطرح می کنیم:
مصرف غذاهای تند
مصرف غذاهای پر چاشنی و پر ادویه از جمله خردل، انواع فلفل و آبلیمو به برگشت قدرت چشایی کمک می کنند. البته در این زمینه رعایت تعادل امری ضروری است.
رعایت بهداشت دهان و دندان
آلودگی های موجود در دهان به طور غیر مستقیم باعث کاهش قدرت چشایی می شوند. و همچنین امکان ایجاد عفونت ها و سایر بیماری های دهان و دندان را افزایش می دهند. مسواک زدن مرتب، استفاده از نخ دندان و دهان شویه ها و همین طور کنترل های دوره ای دندان ها تسوط دندانپزشک همه کاری است که شما باید در زمینه بهداشت دهان و دندان خود انجام دهید.
مصرف ویتامین ها
اگر علت کاهش چشایی کمبود ویتامین ها و مواد معدنی و آهن باشد، خوردن روزانه ۱ قرص مولتی ویتامین و مکمل های مواد معدنی مفید است. همین طور مصرف قرص آهن و روی و تزریق ویتامین B12 با تجویز پزشک در این زمینه کمک کننده است.
در نهایت توجه کنید که اگر علت کاهش چشایی شما عفونت است. شستشوی دهان به وسیله محلول آب گرم و نمک و دهان شویه های ضد قارچ و نیز مصرف آنتی بیوتیک ها می تواند موثر باشد. چرا که قدرت جشایی پس از بهبود عفونت به طور کامل باز می گردد.
منبع: بهداشت نیوز