سهم پرداخت مردم به منظور هزینه های درمانی مهمترین موضوع در طرح تحول سلامت اجتماعی است که مدیران وزارت بهداشت به آن توجه ویژه ای دارند و تصمیم گیران حوزه سلامت سعی بر ارائه خدمات بهداشتی و درمانی رایگان به مردم خواهند داشت.
“سهم جیب مردم در پرداخت هزینه‌های درمانی” و “هزینه‌های کمرشکن سلامت” از جمله واژه‌هایی است که با نظام‌های سلامت دنیا گره خورده و وای بر آن روزی که بیماری با باری مضاعف به نام “هزینه‌های درمان” دست به گریبان شود.
با وجود تاکید مواد مرتبط با “سلامت” قوانین برنامه‌های چهارم و پنجم توسعه مبنی بر کاهش سهم مردم در پرداخت هزینه‌های درمانی به 30 درصد و افزایش سهم دولت به 70 درصد، اما متاسفانه روند اجرای این ماده قانونی در طول سال‌های اجرا، شکلی معکوس به خود گرفت؛ به طوری که پرداخت از جیب مردم بابت دارو و درمان‌شان بویژه در یکی – دو سال منتهی به 92، به 60 تا 70 درصد رسید و هر روز بیش از گذشته عرصه بر بیماران تنگ‌تر می‌شد.
اهمیت این موضوع به حدی بود که در سیاست‌های کلی نظام سلامت ابلاغی مقام معظم رهبری نیز بر آن تاکید شد تا به این ترتیب بیمار رنجی جز رنج بیماری نداشته باشد.
با روی کار آمدن دولت یازدهم و اجرای طرح تحول نظام سلامت، “درمان” به عنوان مشکل اورژانسی سلامت کشور، در اولویت قرار گرفت و در ابتدا هشت بسته درمانی معرفی و به تدریج به اجرا گذاشته شد.
کاهش سهم جیب مردم در پرداخت هزینه‌های بستری در بیمارستان‌های دولتی و ممنوعیت ارجاع بیماران به خارج از بیمارستان جهت تهیه دارو، تجهیزات و ملزومات پزشکی، اولین بسته‌های طرح تحول نظام سلامت بودند که در بیش از 500 بیمارستان دولتی کشور اجرایی شد و توانست درصد رضایتمندی بیماران را افزایش دهد؛ به طوری که اکنون و با گذشت حدود سه سال از اجرای طرح تحول در نظام درمانی کشور و به اذعان مسوولان وزارت بهداشت، پرداخت از جیب مردم در حوزه درمان بستری برای روستاییان که با دفترچه بیمه روستایی ارجاع داده می‌شوند به سه درصد و برای شهرنشینان نیز به شش درصد رسیده است؛ دستاوردی که بی‌تردید حفظ آن بسیار مهم است.
پولی که در جیب 23 میلیون بیمار ماند
بنابر اعلام معاونت درمان وزارت بهداشت، از نیمه اردیبهشت ماه سال 93 تا کنون، کاهش سهم مردم در پرداخت هزینه‌های بستری و همچنین حمایت مالی از23 میلیون بیمار بستری، بی‌تردید از مهمترین آیتم‌های طرح تحول نظام سلامت در حوزه درمان است؛ مبحثی که تا حدی خیال بیماران را از “رنجی مضاعف” راحت کرد.
از طرفی دیگر پرداخت مستقیم از جیب مردم در مجموع بازار سلامت (دولتی- خصوصی، بستری- سرپایی) از 53 درصد به 40 درصد کاهش یافت و حفاظت مالی از بیماران بستری در برابر هزینه های کمرشکن در بیمارستان های دولتی برای 77.4 % جمعیت کشور به صورت هدفمند صورت گرفت.
همچنین با واگذاری قیمت‌گذاری تجهیزات پزشکی به وزارت بهداشت و سازمان غذا و دارو وبه دنبال اقدامات انجام شده در این حوزه، کاهش 42 درصدی قیمت انواع لوازم و تجهیزات پزشکی مصرفی اعلام شد.
علاوه بر این، وزارت بهداشت در جهت توسعه زیرساخت‌های حوزه درمان، اقدامات دیگری را نیز در دستور کار قرار داد که فارغ از موافقان و مخالفان این اقدامات، بی‌تردید تاثیر برخی از این برنامه‌ها در روند درمان بیماران کاملا محسوس و انکارنشدنی است.
بسته‌های خدمتی وزارت بهداشت در حوزه‌های مختلف نظام درمانی کشور که در قالب طرح تحول نظام سلامت اجرایی شد، به تشریح در پی می‌آید:
1-اقدام در راستای سیاست های جمعیتی
- انجام 1.470.000 زایمان طبیعی رایگان در سراسر کشور
- کاهش سزارین به میزان 6.5 درصد مطلق معادل 11.6 درصد پایه
- کاهش سزارین بار اول به میزان پنج درصد
- آموزش رایگان به 450 هزار نفر مادر باردار در دوران بارداری جهت توانمند سازی برای باروری و زایمان طبیعی
- ساخت تعداد 1800واحد اختصاصی زایمان(LDR ) در 366 بیمارستان و افتتاح 848 واحد آن
- پوشش 85 درصدی هزینه های درمان ناباروری با تعرفه دولتی برای زوج های نابارور
- ایجاد 17 مرکز جدید درمان ناباروری با تمرکز بر مناطق محروم بویژه در 6 استان فاقد مرکز (یاسوج، زاهدان، بندرعباس، شهرکرد، گلستان، لرستان)
- توسعه و تجهیز 24 مرکز درمان ناباروری موجود
2- بازسازی بیمارستان‌های فرسوده
- بازسازی 2550000متر مربع فضای بستری
- توزیع 130 هزار قلم تجهیزات هتلینگ
- نوسازی کامل 45 هزار تخت بیمارستانی کشور با استفاده 100 درصدی از تولیدات داخلی
- تامین 69000قلم تجهیزات پزشکی سرمایه‌ای برای بیمارستان‌های موجود و جدیدالاحداث (16271 قلم در بیمارستان‌های موجود، 52750 قلم برای بیمارستان های جدید الاحداث)
3- حضور 5000 پزشک متخصص و فوق تخصص در 302 شهر کمتر توسعه یافته و محروم و تمام وقت شدن همگی آنان در بیمارستان های دولتی
4- حضور 6619 پزشک متخصص مقیم در هر شب در 19 تخصص در 412 بیمارستان اصلی کشور در 214 شهر برای درمان بیماران اورژانس
5- انجام 110 میلیون بار ویزیت توسط 14000 متخصص و فوق تخصص در 658 کلینیک ویژه در 385 شهر کشور با نرخ ارزان دولتی به منظور دسترسی اقشار محروم همراه با ساخت 250 پلی کلینیک تخصصی جدید شامل 6440 مطب برای فعالیت این پزشکان
6- توسعه اورژانس کشور
- راه‌اندازی 30 پایگاه اورژانس هوایی و انتقال 6030 مصدوم و بیمار بدحال به بیمارستان ها طی 3872 سورت پروازی
- توسعه و نوسازیناوگان آمبولانس زمینی اورژانس کشور با به کار گیری 2400 دستگاه آمبولانس پیشرفته تا پایان دولت یازدهم (ناوگان اورژانس پیش بیمارستانی کشور تا قبل از طرح تحول نظام سلامت تنها 3000 دستگاه آمبولانس در اختیار داشت.)
- ساخت و گسترش 125 بخش اورژانس در بیمارستان های تروما و اصلی کشور و نوسازی بخش اورژانس در سایر بیمارستان ها
- 7- خاص به بیماران نیازمند به مراقبت های ویژه با افتتاح 1714 تخت ICU در 19 اسفند 1394 و700 تخت مراقبت ویژه جدید تا پایان دولت
- 8- توجه ویژه به بیماران سرطانی با ایجاد شبکه جامع تشخیص زودرس و درمان سرطان در 3 سطح در کشور
- سطح 1 : خدمات تشخیصی، غربالگری و خدمات درمانی سرپایی، 131 مرکز غربالگری و 52 مرکز شیمی درمانی سرپایی
- سطح 2: خدمات تخصصی (تشخیصی- درمانی و بستری- سرپایی) ( رادیوتراپی و …) جراحی و شیمی درمانی در 37 مرکز تخصصی
- سطح 3: خدمات پیشرفته فوق تخصصی تشخیصی درمانی سرطان شامل تکنولوژی های پیشرفته رادیوتراپی و جراحی های فوق تخصصی سرطان و سلول درمانی در 14 قطب کشوری
- مراکز سطح 1 و2 و3 به صورت شبکه عمل کرده و به همدیگر بیمار ارجاع می دهند.
9- وسعه 1000 تخت جدید بستری و روانپزشکی، 15 بخش اورژانس روانپزشکی همراه با بازسازی بخش های موجود
10- جلب سرمایه گذاری و مدیریت بخش غیر دولتی برای ساخت بیمارستان‌ها و مراکز درمانی جدید با توجه به کمبود 80 هزار تخت بیمارستانی در کشور
- ساخت 87 بیمارستان جدید با پتانسیل بیش از 10 هزار تخت بستری و 22000 قلم تجهیزات در دولت یازدهم که تا پایان سال یا سال 96 به بهره‌برداری خواهند رسید.
- 24درصد از منابع طرح تحول نظام سلامت در سال 93 و 4 ماهه اول 1394 به توسعه زیرساخت های درمان اختصاص یافته است.
- 11- اجرای کتاب ارزش‌های نسبی خدمات سلامت جمهوری اسلامی ایران ( مصوبه هیئت وزیران) و پرداخت مبتنی بر عملکرد کارکنان :
- افزایش پوشش بیمه‌ای خدمات تشخیصی و درمانی
- حذف پرداخت غیررسمی در بازار سلامت
- تقویت رشته‌های مادر تخصصی پزشکی ولی کم‌درآمد
- افزایش ضریب بهره‌وری بیمارستان های کشور
- 12_ برنامه ریزی برای استقرار و گسترش نظام ارجاع به ویژه برای روستاییان و شهرهای زیر 50 هزار نفر
- 13_ آغاز ساماندهی خدمات دندانپزشکی با ایجاد کلینیک های دندانپزشکی دانشگاهی با تعرفه ارزان در نقاط مختلف کشور
14_ رایگان شدن پیوند اعضا در کشور برای گسترش این خدمت استراتژیک که در مرزهای دانش قرار دارد. - 15_ حمایت از بیماران صعب العلاج هم در خدمات درمانی در بیمارستان ها و هم پوشش نسبی هزینه های دارویی
- 16_ اجرای برنامه ملی درمان پیشرفته سکته‌های قلبی به صورت شبانه روزی در 54 بیمارستان کشور در 24 شهر به عنوان اولین علت مرگ ایرانیان
- 17_ اجرای برنامه ملی درمان پیشرفته سکته های مغزی به صورت شبانه‌روزی در 55 بیمارستان کشور در 25 شهر به عنوان دومین علت مرگ ایرانیان
- 18_ استقرار سامانه ملی صدور الکترونیکی پروانه‌های موسسات پزشکی به منظور ایجاد شفافیت در این حوزه و دسترسی آسان مردم و صاحبان حرف پزشکی به اطلاعات ذی قیمت شامل 21000 موسسه پزشکی
- 19_ ساماندهی ارائه خدمات به گردشگران سلامت از طریق اعتباربخشی کیفی بخش های بین الملل و ساماندهی موسسات گردشگری با همکاری سایر دستگاه‌های زیربط
- 20 _ تدوین و اجرای نسل نوین اعتباربخشی در 900 بیمارستان کشور با رویکرد ارتقای ایمنی بیماران و بهبود کیفیت خدمات و تکریم بیماران ( اعتباربخشی 500 بیمارستان کشور تاکنون )
- 21 – انضباط مالی در نظام سلامت
- در بیمارستان‌های دولتی و خصوصی با اجرای تعرفه های پزشکی و حذف دریافت‌های اضافی توسط مراکز و پول زیرمیزی (به میزان 8 تا 10 هزار میلیارد تومان)
- درمورد تجهیزات پزشکی از طریق قیمت‌گذاری و تنظیم بازار برای اولین بار در کشور و جلوگیری از ارجاع بیماران به خارج از بیمارستان برای خرید دارو و تجهیزات پزشکی
- 22 _ مدیریت اطلاعات در بیمارستان‌های کشور از طریق راه‌اندازی سیستم اتوماسیون اطلاعات در تمامی 570 بیمارستان وزارت بهداشت و انتقال اطلاعات به سامانه ملی سپاس به منظور سیاست‌گذاری بر مبنای اطلاعات دقیق.
منبع/ایسنا
