بواسیر یکی از بیماری هایی است که ابتلا به آن سن خاصی ندارد و می تواند افراد را در هر سنی درگیر کند. اما عموما زمانی که فرد به سن 50 سالگی می رسد، عوارض بواسیر نظیر خارش, احساس ناراحتی و خونریزی مکرر خود را نشان می دهد. خوشبختانه امروزه برای درمان این بیماری روش های خانگی موثری وجود دارد و شما می تواند با کمی تغییر در سبک زندگی خود از این بیماری در امان باشید و بواسیر را بعنوان یک ناراحتی مزمن همیشه با خود همراه نداشته باشید.
دکتر جواد غروبی، متخصص جراحی عمومی و استادیار دانشگاه شهید بهشتی در تعریف بیماری بواسیر می گوید:
بواسیر ها، شبکه های وریدی مستقر در انتهای تحتانی روده بزرگ هستند که در زیر مخاط انتهای رکتوم یا دور مقعد قرار گرفته اند. البته ما زمانی اصطلاح بواسیر را بکار می بریم که این ورید ها متسع و متورم شده و یا به تعبیری واریسی می شوند مثل واریس پا.
بواسیر ها به دو دسته داخلی و خارجی تقسیم می شوند: بواسیر داخلی در قسمت انتهایی راست روده و بواسیر خارجی در زیر پوست دور مقعد ایجاد می شود.
علائم بواسیر چیست؟
مهم ترین علامت بواسیر یا بواسیر داخلی، خونریزی از دستگاه گوارش تحتانی در زمان دفع مدفوع است. بواسیر داخلی در مراحل اولیه توسط بیمار قابل لمس نیست و ممکن است به دلیل خونریزی در هنگام اجابت مزاج، فرد به پزشک مراجعه کند.
البته در مراحل پیشرفته به دلیل بیرون زدگی بواسیر از خروجی مقعد، خارش و درد ممکن است به آن اضافه شده و حتی بیمار، مختصری از بی اختیاری مدفوع رنج ببرد.
بواسیر خارجی به واسطه ی تورم اطراف مقعد، توسط بیمار قابل لمس است. اگر خون موجود در شبکه وریدی بواسیر خارجی لخته شود، به دلیل وجود شبکه عصبی حساس در این ناحیه، درد بسیار شدیدی برای بیمار ایجاد می کند.
چرا به بیماری بواسیر دچار می شویم؟
در مورد علل دچار شدن به این بیماری، عوامل مختلفی قابل ذکر است که از آن جمله می توان وجود یبوست مزمن، زور زدن بیش از حد موقع دفع و نشستن طولانی در دستشویی را نام برد.
برای جلوگیری از بواسیر، در صورت احساس دفع، بلافاصله باید به توالت رفت و از زور زدن اجتناب نمود تا در حالت ریلکس عمل دفع صورت بگیرد.
البته عده ای از پزشکان اعتقاد دارند که اسپاسم یا انقباض اسفنکتر داخلی در افراد، می تواند باعث ایجاد بواسیر یا هموروئید شود. همچنین کهولت سن هم به علت ضعف بافت همبند، به عنوان یکی دیگر از علل شکل گیری این بیماری عنوان می شود.
تشخیص بواسیر چگونه است؟
این بیماری با اخذ شرح حال و معاینه فیزیکی بیمار به راحتی تشخیص داده می شود. البته در سنین بالا اقدامات تشخیصی تکمیلی برای رد احتمال خونریزی از داخل روده بزرگ، مثل انجام کولونوسکوپی توصیه می شود.
چه کنیم به بواسیر دچار نشویم؟
– جلوگیری از یبوست که با خوردن میوه جات، سبزیجات، دانه های گیاهی و سبوس میسر است. این مواد غذایی شامل فیبر زیادی هستند. به خاطر داشته باشید همراه با مصرف فیبر زیاد، نوشیدن زیاد آب نیز لازم است.
– فعالیت ورزشی متوسط به مدت حداقل دو ساعت در هفته، یا فعالیت ورزشی شدید با زمان یک ساعت در هفته و یا فعالیت ورزشی روزانه به مدت حداقل 10 دقیقه در روز حتما انجام شود.
– مکمل های فیبری شامل سیتروسل یا متامیوسل می تواند به صورت روزانه مورد استفاده قرار بگیرد که در صورت لزوم باید با دوز کم شروع شود و سپس طی مدت یک ماه یا بیشتر، به طور تدریجی افزایش یابد.
– در صورت احساس دفع بلافاصله باید به توالت رفت و از زور زدن اجتناب نمود تا در حالت ریلکس عمل دفع صورت بگیرد.
– از ایستادن و نشستن طولانی مدت خودداری گردد.
– قدم زدن های کوتاه مدت در طول روز نیز کمک کننده است. همچنین در صورت امکان از بلند کردن اجسام سنگین باید خود داری کرد.
– در خانم های باردار خوابیدن به پهلو به منظور اجتناب از فشار بر عروق لگنی توصیه می شود، زیرا این اقدام سبب کاهش اندازه بواسیر یا هموروئید می شود.
برای پیشگیری از تشدید بواسیر چه باید کرد؟
– بعد از اجابت مزاج، محل را شستشو داد و سپس با دستمال کاغذی نرم کاملا خشک نمود.
– به منظور کاهش درد و خارش می توان از داروهایی مثل استامینوفن و بروفن استفاده کرد.
– در موارد بسیار شدید و عود کننده و همچنین بواسیر های بزرگ از روش جراحی استفاده می شود
– استفاده از کمپرس یخ به مدت 10 دقیقه و سپس کمپرس گرم به مدت 10 تا 20 دقیقه مفید است.
– نشستن در آب گرم به مدت 15 دقیقه و سه بار در روز توصیه می شود، ولی باید مراقب درجه گرمی آب باشید که موجب سوختگی و ناراحتی نشود.
– دراز کشیدن در طول روز به بهتر شدن شرایط کمک می کند. در خانم های باردار به پهلو خوابیدن و در افراد دیگر دراز کشیدن به روی شکم در حالتی که زیر لگن بالش گذاشته اند، سبب کاهش التهاب بواسیر می شود.
درمان پزشکی بواسیر چگونه است؟
– بستن باند پلاستیکی توسط پزشک به دور برجستگی بواسیری به منظور چروکیده کردن آن به عنوان یک روش درمان پزشکی توصیه شده است.
– همچنین از لیزر، اشعه مادون قرمز و کرایو تراپی (منجمد کردن) نیز در درمان این بیماری استفاده می شود، ولی شانس عود در این روش ها بیشتر است.
– در موارد بسیار شدید و عود کننده و همچنین بواسیر های بزرگ، از روش جراحی استفاده می شود. این روش نیاز به بی هوشی داشته و دوره نقاهت آن بین 7 تا 10 روز است.
منبع: تبیان
