آسیبهای اجتماعی را چگونه می توانیم برطرف کنیم، مهمترین علل افزایش دهنده آسیب های اجتماعی می تواند بیکاری و اعتیاد باشد، این دو مسئله مهم می توانند به بدنه جامعه آسیب وارد کنند برای افزایش سلامت روانی و نشاط اجتماعی بهتر است به فکر برطرف کردن آسیب های اجتماعی باشیم .
پدیدهها و مسایل اجتماعی ارتباط تنگاتنگی با یکدیگر دارند. بیکاری از آن دست مسایلی است که میتواند باعث بروز آسیبهای اجتماعی شود. رهبر انقلاب اسلامی نیز روز یکشنبه در دیدار با کارگران با تاکید فراوان بر مسئله اشتغال، این مسئله را در درجه اول اهمیت خواندند و تصریح کردند اگر مسئله اشتغال به شکل مناسبی حل شود، آسیبهای اجتماعی از جمله مواد مخدر، مشکلات جوانان و آفتهای ناشی از بیکاری و بیکارگی هم کاهش محسوس خواهد یافت.
***
اشتغال یک عامل کلیدی
در همین حال، موسوی چلک جامعه شناس تصریح کرد: آسیبهای اجتماعی هم از تعدد و هم از تنوع برخوردار است. طبیعتا از لحاظ سبب شناسی یکی از مولفهها یا عوامل موثر در حوزههای آسیبهای اجتماعی موضوع اشتغال و بیکار است. البته این به منزله این نیست که بیکاری تنها عامل آسیبهای اجتماعی است و یا همه کسانی که درگیر آسیبهای اجتماعی میشوند الزاما بیکارند و آنهایی که درگیر این آسیبها نمیشوند الزاما شغل دارند. اما نمیتوانیم نقش اشتغال را در پیشگیری از آسیبهای اجتماعی نادیده بگیریم. وی افزود: همان طور که گفتیم اشتغال یک عامل کلیدی و تاثیرگذار در پیشگیری از آسیبهای اجتماعی است ولی تنها عامل نیست.
این جامعه شناس گفت: به عکس آن چیزی که ما تصور میکنیم نقش بیکاری در بروز آسیبهای اجتماعی خیلی تاثیرگذار نیست. مثالی میزنم. این تصور در افکار عمومی وجود دارد که بیکاری باعت اعتیاد میشود در حالی که اگر شما به کسانی که درگیر چرخه مواد مخدر هستند نگاه کنید شاید در حال حاضر کمتر از 10 درصد آنها شغل نداشته باشند. بخش عمدهای از آنها به دلیل اعتیاد شغل خود را از دست دادهاند. به همین دلیل است که پیشگیری از اعتیاد در محیطهای کارگری را در بسیاری از کشورها شاهد هستیم. باید درخصوص علل آسیبهای اجتماعی به سایر زمینهها نیز توجه کنیم. موسوی چلک گفت: تبعات و آسیبهای اجتماعی ناشی از بیکاری میتواند پدیدههایی مثل طلاق، گسترش خشونت و مصرف موادمخدر باشد. همچنین بیکاری میتواند عاملی برای افسردگی باشد. وی افزود: آسیبهای اجتماعی یک زنجیر است و مجموعه عواملی موجب بروز آنها میشود. یک موقع است که اعتیاد باعث بیکاری میشود و یک موقع، بیکاری باعث بیکاری میشود. یک جا هست که بیکاری باعث طلاق میشود و یک جای دیگر طلاق باعث بیکاری میشود. تا زمانی که به این عوامل مثل یک زنجیره نگاه نکنیم نمیتوانیم تحلیل درستی از آسیبهای اجتماعی داشته باشیم. وی افزود: یکی از مولفههایی که میتواند در ایجاد نشاط اجتماعی موثر باشد موضوع اشتغال است. اشتغال میتواند امید را در جامعه افزایش دهد و هیچ کسی نمیتواند منکر این موضوع باشد.
مردمی هم که امید داشته باشند شادابی و نشاط بیشتری دارند. معمولا اگر امید در جامعه حاکم باشد ما کمتر شاهد آسیبهای اجتماعی خواهیم بود. به عبارت دیگر هرچه شاخص سلامت روانی و نشاط اجتماعی بیشتر باشد گرایش به آسیبهای اجتماعی کمتر خواهد شد.
***
محرک اکولوژی خانواده
سعید خراطها روانشناس نیز در این باره به آفتاب یزد گفت: اشتغال محرک اکولوژی خانواده است و مانند هیزمی است که اجاق خانواده را گرم میکند. منزلت و پایگاه اجتماعی خانواده و رفاه و راحتی آن به اشتغال مربوط میشود. وی افزود: نبود اشتغال و بیکاری باعث میشود که خانواده موتور محرکهاش خاموش شود، بیماریها افزایش یابد و احتمالا نیازهای خانوارها از طریق مسیرهای نابهنجار نظیر سرقت، کلاهبرداری، تکدیگری و… تامین شود. به عبارت دیگر هرچه بیکاری بیشتر شود جرائم از قبیل مالی و خشونت بار افزایش پیدا خواهد کرد و قطعا هرچه میزان بیکاری کمتر شود عاملی خواهد بود تا میزان جرائم اجتماعی کاهش یابد.
***
سه ضلع آسیبهای اجتماعی
عضو کمیسیون اجتماعی مجلس با بیان اینکه در حوزه آسیبهای اجتماعی بیکاری، اعتیاد و طلاق در مرز هشدار قرار دارند، افزود: در شرایط کنونی آمار بیکاری در سطح کشور بسیار بالا است که این مسئله مشکلات جامعه را افزایش داده است از سوی دیگر اعتیاد در سطح جامعه بیداد میکند تاجاییکه امروزه ایران جزء پرمصرف ترین مردم دنیا از لحاظ مصرف موادمخدر در دنیا به شمار میرود.رسول خضری در گفتگو با خانه ملت، ادامه داد: در نشستی که نمایندگان مجلس در ابتدای آغاز به کار مجلس دهم با مقام معظم رهبری داشتند ایشان توجه به بحث آسیبهای اجتماعی را از جمله دغدغههای جامعه دانستند که این نشان دهنده اهمیت توجه به این معضلات است.این نماینده مردم در مجلس دهم تاکید کرد: مهمترین راهکار برای رفع آسیبهای اجتماعی توجه به نیروی انسانی کارآمد است از سوی دیگر توجه به بحث آمایش سرزمین و آموزشهای پیشگیرانه میتواند تا حد زیادی به رفع معضل آسیبهای اجتماعی کمک کند.وی یادآور شد: زمانی که برای رفع معضلات آسیبهای اجتماعی برنامه ریزی مدونی نداشته باشیم بدون شک نمیتوان نظام اجتماعی مدونی را برای جامعه تدوین کرد.عضو کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی گفت: در زمینه رفع آسیبهای اجتماعی بسیار ناموفق عمل کرده ایم و به نظر میرسد در دولت آینده باید راهکارهای هدفمندی را برای آن در نظر گرفت.
آفتاب یزد