بسیاری از افراد در زندگی روز مره خود با گونه های مختلفی از سر درد مواجه میشوند ، و همین عامل باعث روانه شدن آنها به درمانگاه ها جهت درمان ویا پیشگیری از آن میشود . بسیاری از افراد از درد های ناشی در سر خود چشم پوشی میکنند ، اما غافل ازاینند که همین سر درد های به ظاهر کوچک می تواند ناشی از برخی بیماری های خطرناک نیز باشد . مطالعه بیشتر در ادامه مطلب .
روزی نیست که چند بیمار با سردرد به درمانگاه های تخصصی مغز واعصاب مراجعه نکنند. سردرد دلایل متفاوتی دارد و هر سردردی نشان از یک اختلال دارد که باید شناخته شود. سردرد هشدار خوبی است به بیمار تا در جستجوی علت باشد. برای شناخت انواع سردرد تقسیم بندی جامعی وجود دارد که به مهم ترین آنها اشاره خواهیم کرد.
۱ ـ نوع اولیه
سردرد ی است که بدون دلیل مشخص ایجاد می شود. این سردرد خطرناک نیست و فقط آزاردهنده است. شایع ترین آنها عبارتند از:
الف) سردرد میگرنی: میگرن سردسته سردردهای اولیه است. میگرن نیز به دو نوع تقسیم می شود میگرن معمولی یا بدون «اورا» و میگرن با «اورا». البته در کنار این دو انواع خفیفی نیز وجود دارد. بیشتر بیماران به نوع بدون اورا مبتلا هستند. خانم ها سه برابر بیشتر از آقایان مبتلا می شوند. درد معمولا یکطرفه است ولی می تواند به تمام سر نیز منتشر شود. از نشانه های شاخص این سردرد شدت بالای آن است. زمان آن از چند ساعت تا چند روز متغیر است. تهوع، استفراغ، ترس از نور و صدا در بیماران دیده می شود و ضرباندار نیز هست. در نوع با اورا بیماران قبل از آغاز سردرد نشانه های حسی و حرکتی را تجربه می کنند و از چند ثانیه تا چند دقیقه و حداکثر تا نیم ساعت دچار لکه های سیاه، نور یا موج های خاکستری رنگ در میدان دید خود می شوند. اغلب بیماران با این علائم متوجه می شوند که حمله سردرد در حال شروع است. بی حسی در دست و پا و صورت دیده می شود ولی این نوع زیاد شایع نیست. درمان میگرن حتما باید با دارو باشد. دارو هایی وجود دارد که می توان پیش از شروع حمله مصرف کرد و مانع از بروز سردرد شد. میگرن تا حدودی جنبه ارثی دارد وگاهی در خانواده چند نفر به آن مبتلا هستند. این بیماری خوش خیم است و در آینده عارضه ای برجای نمی گذارد.
ب ـ سردرد خوشه ای: این سردرد بسیار شبیه میگرن است و در آقایان بین ۲۰ تا ۵۰ سال بیشتر دیده می شود. سردرد خوشه ای گاهی ممکن است چند بار بیمار را از خواب بیدار کند. ضمن این که قرمزی چشم هم در بیماران دیده می شود. درمان هایی که برای میگرن تجویز می شود برای سردرد خوشه ای هم داده می شود.
ج ـ سردرد همی کرانیا: در خانم ها یکطرفه است و تشخیص آن کمی مشکل به نظر می رسد. اگر دارو تجویز شود به درمان جواب خوبی می دهد.
د ـ سردرد تنشی: در خانم ها و در سنین میانسالی بیشتر دیده می شود. مانع فعالیت های روزمره نمی شود، ولی کیفیت زندگی را پایین می آورد. تداوم آن ممکن است به افسردگی بیماران منجر شود. نوعی اختلال در سیستم عصبی است.
۲ ـ سردرد ثانویه
این سردرد بیشتر مردم را نگران می کندو حتما علتی را باید برای آن یافت. تاخیر در تشخیص گاهی ممکن است حتی باعث مرگ بیمار نیز بشود.
الف: تومور های مغزی: اگر فردی تا به حال مبتلا به سردرد نبوده و سردردی با الگویی جدید پیدا کرده است، باید به وجود یک ضایعه در مغز شک کرد. اغلب در معاینه چیزی را مشاهده می کنیم، مثلا تورمی در ته چشم مشاهده می شود یا بیمار با شکایت بی حس شدن یک طرف بدن مراجعه می کند. ۷۰ درصد تومور های مغزی با سردرد توام است. با دیدن این علائم بررسی های تخصصی تر مانند سی تی اسکن یا ام آر آی لازم است تا وجود تومور تائید شود. تومور ها در هر سنی دیده می شوند ولی مبتلایان معمولا در سنین بالا قرار دارند. تومور ها فشار داخل جمجمه را بالا می برند و درمان تومور فقط جراحی است. البته بعضی از تومور ها در مکان بدی از مغز قرار دارند و احتمال دسترسی به آنها بسیار دشوار است. در این مواقع تلاش می شود با شیمی درمانی یا رادیو تراپی بیمار را درمان کرد.
ب افزایش فشار داخل جمجمه: افزایش فشار داخل جمجمه همیشه به دلیل تومور نیست. گاهی به دلایلی آب داخل مغز بالا می رود. یعنی بالانس جذب و ترشح مایع مغزی نخاعی به هم می خورد. علت های گوناگونی مانند عفونت و تومور و… در آن نقش دارند. افزایش فشار مغز بدون وجود تومور را تومور کاذب می نامند، یعنی توموری که وجود ندارد ولی نشانه های آن دیده می شود. فشار بالای مغز ممکن است اعصاب چشم را فلج کند. خوشبختانه این بیماری خوش خیم و قابل درمان است.
ج ترومبوز وریدی مغز: گاهی برخی از خانم ها برای تاخیر انداختن قائدگی به منظور رفتن به سفر حج یا پیشواز ماه رمضان از هورمون با دوز بالا استفاده می کنند که ممکن است خیلی خطرناک باشد و سیاهرگ های مغز بسته شود. بسته شدن سیاهرگ مغزی علائمی مانند سکته مغزی ایجاد می کند. بنابراین باید بموقع تشخیص داده شود تا بتوان جان بیمار را نجات داد.
سکته مغزی
سردرد هم ممکن است علائم اولیه سکته مغزی باشد. سکته مغزی یک بیماری اورژانسی است و درمان فوری می طلبد تا بتوان از صدمه بیشتر به عروق جلوگیری کرد. صدمه به عروق باعث کاهش خونرسانی و اکسیژن رسانی و سرانجام تخریب سلول های مغزی می شود.
فشارخون بالا
بالا رفتن فشار خون نیز با سردرد همراه است. اغلب بیماران با فشار خون بالا از درد ناحیه پس سر یا درد دور تا دور سر شکایت دارند. بنابراین کنترل فشار خون برای بیماران مبتلا ضروری است.
سردرد بر اثر بیماری های داخلی
بیماران با نارسایی ریه یا کم خونی که اکسیژن خونشان به اندازه کافی نیست و حجم منواکسید کربن در خونشان بالاست نیز دچار سردرد می شوند. بنابراین با برطرف کردن مشکل، سردردشان نیز بهبود می یابد.
سردرد ضربه ای
گاهی ضربه آرام یا شدید به سر، ضایعاتی را داخل مغز به وجود می آورد که ممکن است در ام آر آی دیده نشود. حتی احتمال دارد بر اثر ضربه وارد شده به سر، خونریزی های خفیفی ایجاد شود که علامتی ندارد، اما بعدها درد ایجاد کند. این بیماری ساب دورال یا خونریزی پرده مننژ نام دارد. بنابراین هنگام مراجعه به پزشک ضربه های خفیف وارده را نیز به او بگویید، چون اطلاعات خوب و کمک کننده ای است.
سردرد انفجاری
بیمار می گوید تا به حال چنین سردردی را تجربه نکرده است. علت آن هم پارگی انوریسم است. انوریسم یک حباب در دیواره شریان مغز است که در اثر عصبانیت یا دلایل دیگر پاره می شود و خونریزی ایجاد می کند.
بیماری های چشمی
ضعیف تر شدن چشم یا بیماری گلوکوم (آب سیاه) هم می تواند به سردردهایی در ناحیه شقیقه یا قسمت فوقانی سر منجر شود. این دو اختلال هرچه زودتر باید درمان شود.
درد عصب سه قلوی صورت
این بیماری را اولین بار ابن سینا کشف کرد. این عصب دارای سه شاخه است که در صورت قرار دارد و دردهای آن موقع صحبت کردن و مسواک زدن و… تشدید می شود و به قول بیماران، به گونه ای است که تیر می کشد. درمان آن دارویی است، ولی اگر دارو درمانی موفق نباشد، می توان عصب را از طریق جراحی تخریب کرد.
منبع : آفتاب آی آر – http://www.aftabir.com
