گلاب مایعی خوش عطر و معطر است که از اسانس گل محمدي به دست می آید. از اواسط اردیبهشت ماه تا اواخر خرداد زمان گلاب گیری است. گلاب دارای طبیعت گرم است و خواص درمانی فراوانی دارد. از جمله فواید آن می توان به تقویت معده، قلب، كبد و اعصاب اشاره کرد و هم چنین خاصیت آرامبخشي آن را نام برد.
به همين دليل است كه قديميترها مصرف گلاب را در روزهاي سخت و پرتنش لازم ميدانستند. اين مايع خوشبو و معطر تا حدودي تحريككننده جريان خون بوده و بافت پوست را به توليد سلولهاي جديد تحريك ميكند.
خوردن گلاب براي رفع سردرد و بوي بد دهان مفيد است و همچنين تحريككننده هورمونها بوده و ميل جنسي را افزايش ميدهد و تا حدودي تنظيمكننده قاعدگي است. خوردن گلاب را به بيماران قلبي توصيه ميكنيم و نوشيدن روزانه يك ليوان دوغ مخلوط با گلبرگهاي گل محمدي را براي تنظيم كار جهاز هاضمه خصوصا در روزهاي گرم سال پيشنهاد ميكنيم.
طبق سنت قديم، براي هر 30 كيلوگل، 50 ليتر آب در نظر ميگيرند كه گلاب حاصل از اين مقدار 30 ليتر است و به آن «گلاب مايه يا عطري» گويند. از تقطير مجدد گلاب مايه، فرآوردهاي به دست ميآيد كه به آن «گلاب دو آتشه» يا استاندارد گفته ميشود.
اين نوع مرغوبتري از گلاب است كه مزه و بوي آن بسيار تلختر از گلاب مايه است ولي به دليل آنكه آب به كار رفته در آن بيشتر تبخير شده و گلاب حاصله غليظتر است بيشترين اثر درماني را دارد لذا تهيه اين گلاب براي مصارف خانگي و درماني مناسب است. البته از تقطير مجدد، گلاب دوآتشه غليظتري به دست ميآيد كه بسيار معطر است و در حقيقت آن را «گلاب ناب و خالص» مينامند كه كمتر در بازار عرضه ميشود.
گاهي نيز از گلهايي كه به صورت تفاله درآمدهاند به همراه كمي گل تازه براي توليد مجدد گلاب استفاده ميشود كه گلاب به دست آمده را «پساب» گويند كه كيفيت بسيار نازلي دارد و طبيعتا اثرگذاري ضعيفي داشته و در اصل خاصيت درماني ندارد.
توصيهها
1ـ از آنجا كه گلاب در اثر ماندگاري زياد اثر خود را از دست ميدهد نبايد آن را بيش از يك سال نگه داشت. گلاب را بايد در يخچال و ظروف شيشهاي رنگي نگهداري كنيد و اين را بدانيد كه اسانس گلاب نسبت به مواد تشكيلدهنده ظروف پلاستيكي واكنش نشان داده و كيفيت خود را از دست ميدهد. لذا از نگهداري آن در اين نوع ظروف اجتناب كنيد.
2ـ محيط و تمامي وسايلي كه براي توليد گلاب به كار ميروند بايد استريل باشد. زيرا در غير اين صورت، قارچ و كپك ميتواند در آن رشد كرده و به اين ترتيب موجب كدورت گلاب و تجزيه مواد موثره آن شود كه به اين ترتيب نهتنها اثر درماني نخواهد داشت، بلكه عوارض جانبي نيز دارد لذا هنگام خريد گلاب به شفافيت آن توجه كنيد و محصولي را كه داراي تاريخ مصرف و كد بهداشتي است انتخاب نماييد.
3ـ توجه داشته باشيد با مصرف گلاب در بالاي مايع آن هوا جمع خواهد شد كه اكسيژن آن ميتواند موجب اكسيد شدن اسانس گلاب شود كه با وجود آنكه ضرري براي مصرفكننده ندارد، فايدهاي هم نخواهد داشت.