خطر بی وزنی در فضا برای انسان

به نقل از گیزمگ، داده‌های به دست آمده از ایستگاه فضایی بین‌المللی(ISS) نشان می‌دهد که بی وزنی به دلیل کاهش گردش اکسیژن در بدن، به طور قابل توجهی بر وضعیت جسمانی انسان تاثیر می‌گذارد.

در روزهای اولیه عصر فضا، فقدان گرانش در مدار بیشتر از اینکه یک تهدید برای انسان محسوب شود نوعی اختلال تصور می‌شد. اما با بروز برخی مشکلات و بیماری‌ها برای فضانوردان، محققان به مضرات این امر پی برده و به فکر راه چاره‌ای برای این مشکل افتادند.

اما غلبه بر اثرات دوره‌های طولانی مدت بی وزنی بسیار دشوار است. چندین دهه پژوهش بر روی فضانوردان در فضا نشان می‌دهد که بدن انسان برای عملکرد درست، نیازمند گرانش است.

بدون وجود گرانش، مایعات به درستی در بدن توزیع نشده و در نتیجه چهره فضانوردان متورم شده و حواس بویایی و چشایی آنها دچار مشکل می‌شود. بدتر از آن این است که این فضانوردان دچار تاری دید شده و عضلات و استخوان‌های آنها تحلیل می‌رود.

همچنین عملکرد قلب آنها ضعیف شده و حتی فرایندهای سلولی دچار اختلال می‌گردد.

محققان دانشگاه ایالتی کانزاس در همکاری با مرکز فضایی جانسون ناسا در هوستون، تگزاس، به بررسی داده‌های فیزیولوژیکی 9 فضانورد مرد و زن که شش ماه در ایستگاه فضایی زندگی کرده بودند پرداختند.

محققان اطلاعات به دست آمده از تست ورزش دوچرخه ثابت فضانوردان را قبل و در طول ماموریت فضایی و همچنین چند روز پس از بازگشت آنها به زمین با یکدیگر مقایسه کردند. برخی از این اندازه گیری‌ها مانند جذب اکسیژن، عملکرد قلب، غلظت هموگلوبین و اشباع شریانی بودند که شاخص‌های چگونگی حرکت اکسیژن از قلب به میتوکندری عضلات هستند.

آنها همچنین پس از مقایسه این داده‌ها دریافتند که ظرفیت این فضانوردان برای انجام تمرینات ورزشی 30 تا 50 درصد کاهش یافته است که دانشمندان دلیل آن را عدم توانایی مویرگ‌های خون و قلب برای رساندن اکسیژن کافی به عضلات می‌دانند.

از مهمترین مزایای این پژوهش این است که علاوه بر مشخص شدن خطرات ماموریت‌های فضایی، نگرش‌هایی را درباره مشکلات مشابه در ارتباط با بیماری‌های قلبی و پیری افرادی که بر روی زمین زندگی می‌کنند نیز فراهم می‌کند.

این پژوهش در Journal of Applied Physiology به چاپ رسیده است.