غالبا همهی آدمها به یکدیگر توصیه میکنند غذایشان را به خوبی و به اندازهی کافی بجوند. در طب آیورودا، یکی از مکاتب پزشکی که حدود از ۷۰۰۰ سال پیش در هندوستان به وجود آمده است، جویدن آهسته و کامل غذا به عنوان عاملی ضروری برای تقویت دستگاه گوارش به شمار میرود که میتواند اجزای غیرقابل هضم غذاها را از مواد مغذی ضروری تفکیک کند.
همچنین بسیاری از آدمها در ایالات متحده نیز، بعضا با تعصب، بر این باور اتفاق نظر دارند. در اوایل قرن بیستم، فردی به نام هوراس فلچر که خود را «کارشناس تغذیهی اقتصادی» خوانده بود، توصیه میکرد آنقدر لقمهتان را بجوید تا به مایع تبدیل شود و به صورت ناخودآگاه بلعیده شود. ماری روچ، نویسنده و دانشمند و مولف کتاب قورت: ماجراهای دستگاه گوارش، در این زمینه میگوید: «فلچر به شدت عاشق بهرهوری، و همواره به دنبال استخراج بیشترینّها از کمترینها بود. منظور وی این نبود که لقمهتان را ۳۰ بار یا به اندازهای متعادل بجوید – وی اعتقاد داشت هر لقمه را باید صدها بار بجوید»
فلچر پزشک نبود، ولی اعتقاد داشت این میزان جویدن به بدن کمک میکند بیشترین بهره را از غذاها کسب نماید. به گفتهی روچ، «وی اساسا ادعا میکرد اگر نصف غذایتان را به فقرا بدهید و آنها بتوانند غذاها را کاملتر از شما بجوند، حتما بیشتر از شما مواد مغذی جذب بدنشان میشود» ولی پژوهشهای ماری راچ نتوانست برای تایید نظریههای فلچر شواهد کافی به دست بیاورد. وی میافزاید: «معدهتان به خوبی میتواند از عهدهی تجزیهی غذاها و جذب مواد مغذیشان بر بیاید»
از لحاظ علم تغذیه، به نظر نمیرسد آهستهتر غذا خوردن و افزایش تعداد جویدنها بتواند آنچنان تاثیری بر جذب بیشتر مواد مغذی داشته باشد. ولی پژوهشها نشان میدهند این کار میتواند به کنترل اشتها و افزایش وزن کمک کند.
طبق یافتههای برخی پژوهشهای اولیه، جویدن غذا تا وقتی که «هیچیک از تکههای درشت غذا باقی نماند» میزان کالریسوزی را در فرایند گوارش افزایش میدهد: حدود ۱۰ کالری اضافه در ازای هر ۳۰۰ کالری غذا. (از سویی دیگر، غذا خوردن سریع هیچ گونه کالریسوزی در بر نخواهد داشت). همچنین جویدن بیشتر و کاملتر غذاها باعث افزایش گردش خون در معده و رودهها میشود. به نوشتهی پژوهشگران این مطالعه، با صرف اندک زمانی بیشتر در جویدن غذا، از لحاظ نظری میتوانید ماهانه ۲۰۰۰ کالری بیشتر بسوزانید.
بر اساس مطالعهای که نتایج آن در مجلهی آمریکایی تغذیهی بالینی منتشر شد، آدمهای چاق معمولا کمتر از آدمهای لاغر غذایشان را میجوند؛ حتی اگر میزان غذای مصرفی و همچنین اندازهی لقمههای هر دو گروه یکسان باشد. طی این مطالعه، هنگامی که گروه پژوهشی از شرکتکنندگان خواستند هر لقمه را ۴۰ بار بجوند، مشاهده نمودند هم آدمهای لاغر و هم آدمهای چاق کمتر از گذشته غذا میخورند. وقتی آنها اندکی بیشتر از حد معمول غذایشان را جویدند، میزان هورمونهای مربوط به گرسنگی و سیری در دستگاه گوارششان به خوبی و به شکلی مناسب تنظیم شد. پژوهشگران این چنین نتیجهگیری کردند که «اصلاح فرایند جویدن میتواند به ابزاری موثر در مبارزه علیه چاقی تبدیل شود»
همچنین جویدن اضافی سرعت غذا خوردن را نیز کم میکند؛ و این خود، به فواید جویدن بیشتر غذا برای سلامتی میافزاید. دکتر مینا شاه، استاد تغذیه در دانشگاه تگزاس کریستین، دربارهی تاثیرات سرعت غذا خوردن بر میزان غذای مصرفی به مطالعه پرداخت. وی دریافت، آدمهایی که تمایل دارند آهسته غذا بخورند، کمتر نیز غذا میخورند. به گفتهی وی، آهسته غذا خوردن به آدمها کمک میکند آگاهانهتر و سازگار با احساس سیری حقیقیشان غذا بخورند.
این کار همچنین میتواند به حفظ تناسب اندام کمک نماید. یک گروه پژوهشی دیگر نیز به مدت ۸ سال به مطالعه بر روی گروهی از افراد پرداخت؛ بر این اساس آنها دریافتند در طول دورهی مطالعه، افرادی که آهسته غذا میخوردند نسبت به آنهایی که با سرعت غذا میخوردند، با افزایش وزن کمتر مواجه شدند. این نتایج صرفنظر از شاخص تودهی بدنی افراد، نوشیدنیهای مصرفیشان یا بسامد فعالیتهای بدنیشان به دست آمد. از سویی دیگر، بر اساس نتایج مطالعه، میان غذا خوردن سریع و افزایش ۳۵ درصدی خطر ابتلا به سندرم سوخت و سازی در افراد رابطهی مستقیم وجود دارد؛ این سندرم شامل مجموعهای از مشکلات سلامتی نظیر فشار خون بالا، افزایش قند خون، بالا رفتن کلسترول بد، و افزایش چاقی شکمی میشود.
با وجود این، نمیتوان به جرات ادعا کرد سرعت غذا خوردن و تعداد جویدنهای افراد به تنهایی میتواند باعث کنترل وزن و حفظ تناسب اندام شود، و دانشمندان هنوز به تعداد ایدهآل جویدن هر لقمهی غذا پی نبردهاند. ولی به هر صورت، به نظر نمیرسد صرف اندک زمانی بیشتر برای جویدن غذا – به ویژه اگر از آن دسته افرادی هستید که همیشه پیش از دیگران شامشان را تمام میکنند – خالی از فایده باشد.
بلاغ نیوز