یکی از جدی ترین مشکلات ما ایرانی ها استفاده از دارو ها بدون تجویز پزشک و مصرف خودسرانه آنهاست! افراد بدون اطلاع از عوارض و مضرات مصرف برخی دارو ها فقط به خاطر اینکه کمی آرام بگیرند شروع به مصرف این دارو ها می کنند. پروپرانولول یکی از انواع دارو های ضد افسردگی است که مصرف خودسرانه آن عوارض بسیاری را برای فرد در پی خواهد داشت. با دکتر سلام همراه باشید.
اضطراب و استرس یکی از مشکلاتی است که تقریبا گریبانگیر بسیاری از افراد است. هراس از زندگی، ترس از آینده و افسوس درباره گذشته همگی می‌توانند باعث ایجاد اضطراب و به دنبال آن تپش قلب در فرد گردند. در این مواقع اولین چیزی که به ذهن می‌رسد مراجعه به روانپزشک و مصرف داروهای شیمیایی است حتی برخی افراد بدون مراجعه به پزشک خود اقدام به تهیه داروهای کنترل استرس شدید و اصطلاحا آرام‌بخش می‌کنند که ممکن است این کار عوارض جبران‌ناپذیری در پی داشته باشد. در ادامه با یکی از داروها با نام قرص پروپرانولول در این زمینه آشنا می‌شوید.
پروپرانولول چیست؟
پروپرانولول (propranolol) دارویی از دسته بتابلاکرهاست (بتا بلاکرها باعث کاهش آدرنالین در بدن و پیشگیری از اضطراب می‌شوند) که با نام‌های تجاری ایندرال و پرانول هم شناخته می‌شود، این دارو عمدتا برای درمان فشارخون و نامنظمی تپش قلب مورد استفاده قرار می‌گیرد. پروپرانول برای بیماری‌های گوناگون دیگری چون تسکین درد قلبی، پیشگیری از سردردهای میگرنی و درمان بی‌نظمی تپش تجویز می‌شود. پروپرانولول در تعدادی از اختلالات فیزیکی مانند لرزش اساسی و نیز روحی مانند فوبیای اجتماعی، اختلال اضطراب و اختلال هراس به‌ویژه اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) نیز کاربرد دارد.
قرص پروپرانولول در چه مواردی مصرف می‌شود؟
درمان اضطراب
یکی از علایم اصلی اضطراب بالا رفتن ضربان قلب است که به عنوان بخشی از پاسخ جنگ و گریز بشمار می‌رود. در مواقع خطر، بدن آدرنالین را به منظور افزایش کار قلبی و پمپاژ سریع‌تر خون و اکسیژن تولید می‌کند. در این موارد مصرف پروپرانول برای اضطراب، باعث می‌شود کمتر احساس ضعف و سستی کنیم. تقویت عضلات با افزایش خون‌رسانی که ما را وحشت‌زده و عصبانی می‌کند در صورت سریع کار نکردن قلب اتفاق نمی‌افتد. به دلیل این دو فایده مهم پروپرانول است که از آن برای درمان اضطراب استفاده می‌شود.
کنترل فشار خون
اگر شما دارای فشار خون بالا می‌باشید، قرص پروپرانولول اجازه می‌دهد تا فشار خون در رگ‌های خونی‌تان کاهش یابد و به پیشگیری از ریتم غیر طبیعی سریع قلب (آریتمی) کمک می‌کند.
پیشگیری و کنترل میگرن‌های عصبی
این بتابلاکر معمولا برای کمک به جلوگیری از میگرن تجویز می‌گردد. قرص پرانول ۱۰ یا پرانول ۲۰ می‌تواند برای افرادی که درمان‌های دیگری برای میگرن دریافت کرده‌اند و نامناسب بوده، مفید واقع شود.
چگونگی مصرف
پروپرانولول را دقیقا طبق تجویز پزشک مصرف کنید. به طور معمول شما می‌توانید یک عدد قرص ۲۰ تا ۴۰ میلی‌گرم پروپرانولول را یک ساعت قبل از قرار گرفتن در یک موقعیت استرس‌زا و مضطرب بخورید.
در ارتباط با مصرف پروپرانولول موارد زیر را در نظر داشته باشید:
- هرگز مصرف این دارو را به صورت ناگهانی متوقف نکنید.
- این دارو می‌تواند منجر به نتایج غیرطبیعی در نتایج آزمایشی شود.
- اگر در حال درمان پرفشاری خون هستید، استفاده از پروپرانولول را حتی زمانی که احساس خوبی دارید مصرف کنید.
- دارو را در دمای اتاق و به دور از رطوبت نگه‌داری کنید.
- هرگز اجازه ندهید داروی مایع منجمد شود.
عوارض مصرف قرص پروپرانولول
اسهال، تهوع، سردی دست و پاها، اختلالات خواب، تغییر در میل جنسی و ریزش مو می‌تواند در صورت مصرف قرص پروپرانولول پدیدار گردد. عوارض مصرف این دارو را می‌توان موارد زیر دانست:
افزایش وزن
بتابلوکرها باعث وزن‌گیری افراد می‌شوند. بلاک کردن آدرنالین در بدن باعث شلی بدن شده و ممکن است سطح سوخت و ساز را پایین آورده و منجر به افزایش در بدن شود.
افسردگی و خستگی
ما به مقداری آدرنالین برای تحرک و بشاش بودن نیاز داریم. در صورتیکه این دارو آدرنالین را در بدن بلاک می‌کند که این موضوع علاوه بر بروز افسردگی باعث از دست دادن کالری و خستگی هم می‌شود.
تاری دید و احساس سرگیجه
زمانی که ضربان قلب کاهش یابد احتمال سرگیجه یا غش در فرد افزایش می‌یابد. تاری دید هم از دیگر عوارض مصرف این دارو است.
هشدار
اگرچه مصرف قرص پروپرانولول باعث تسکین وضعیت اضطراب و استرس ما می‌شود اما مصرف دایمی آن اعتیادآور است و بعد از آن بدون خوردن قرص کاری را نمی‌توانیم انجام دهیم. همچنین، بتابلاکرها مانند پروپرانول تنها می‌تواند آدرنالین را بلاک کند اما تولید آن را متوقف نمی‌کند. این سوال اینجا مطرح می‌شود پس چه اتفاقی برای تولید آدرنالین می‌افتد؟ بنابراین مصرف دایم این قرص‌ها باعث تغییر عملکرد طبیعی می‌شود که با قطع آن‌ها بدون جایگزین درمانی دیگر مشکلاتی در بدن بوجود می‌آید.
توجه داشته باشید که اگر به پروپرانولول حساسیت دارید نباید آن را مصرف کنید. اگر مبتلا به آسم، تپش قلب بسیار کند و یا شرایط قلبی حاد هستید بهتر است از این دارو استفاده نکنید.
منبع: ستاره
