دانستنی هایی پیرامون آندوسکوپی

بررسی بدن بوسیله­ ی آندوسکوپ با آزمایشات تصویر برداری از قبیل رادیوگرافی و سی تی اسکن متفاوت می ­باشد، زیرا در چنین آزمایشاتی تصاویر بدون قرار دادن ابزار و یا دستگاهی در درون بدن بدست می آیند.

انواع مختلفی از آندوسکوپ، یا “اسکوپ” وجود دارد. اغلب آنها لوله هایی نازک و توخالی ­اند که پزشکان برای بررسی درون بدن از آنها استفاده می­ کنند. اغلب سبک­ اند، و برخی از آنها دوربین فیلم­برداری کوچک در انتهای خود دارند که تصاویر را بر روی صفحه­ ی کامپیوتر ارسال می­ کند. آندوسکوپ ­ها در اندازه و شکلهای مختلفی موجود هستند. برخی از آنها سفت هستند، در حالی که برخی دیگر انعطاف پذیرند. نوع جدیدی از آندوسکوپ به حدی کوچک است که به راحتی بلعیده می ­شود و می­ تواند تصاویر را به صورت بی سیم ارسال نماید. هر یک از انواع آندوسکوپ برای بررسی بخش خاصی از بدن طراحی شده است.

بسته به ناحیه مورد بررسی در بدن، آندوسکوپ ممکن است در دهان، مقعد، و یا مجرای ادراری قرار داده شود. گاهی اوقات، آندوسکوپ را از طریق ایجاد برش کوچکی در پوست در درون بدن قرار می­دهند.

در چه مواقعی از آندوسکوپی استفاده می­ شود؟

آندوسکوپی برای اولین بار برای بررسی بخش هایی از بدن که به طرق دیگری قابل رویت نیستند، مورد استفاده قرار گرفت. این موضوع هنوز هم دلیل اصلی استفاده از آنها است، ولی آندوسکوپی در حال حاضر کاربردهای بسیار دیگری نیز یافته است. آندوسکوپی غالبا در پیشگیری، شناسایی زود هنگام، تشخیص، طرح ریزی درمان و درمان سرطان بکار می­ رود.

پیشگیری و غربالگری سرطان

برخی از انواع آندوسکوپ برای بررسی سرطان در افرادی بکار می­ رود که هیچ نشانه­ای دال بر وجود سرطان ندارند. به عنوان مثال، کولونوسکوپی و سیگموئیدوسکوپی برای غربالگری سرطان روده و مقعد استفاده می شود. چنین روش ­هایی می توانند در پیشگیری از سرطان مفید باشند، زیرا با استفاده از آنها پزشکان می­ توانند پولیپ ­ها را به موقع شناسایی نموده و بردارند، چرا که با گذشت زمان امکان سرطانی شدن پولیپ ­ها وجود دارد.

شناسایی سرطان در مراحل اولیه

گاهی اوقات می ­توان آندوسکوپی را برای شناسایی سرطان در مراحل اولیه، یعنی قبل از رشد و گسترش سرطان مورد استفاده قرار داد.

رویه انجام آندوسکوپی چگونه است؟

انواع مختلفی از آندوسکوپی وجود دارد، و هریک از آنها شرایط خاص خود را داشته و به طرق متفاوتی توسط بیمار تجربه می­ شوند. جدول زیر برخی از حقایق کلیدی اشکال رایج آندوسکوپی را نشان می دهد.

• منظور از روزه گرفتن به معنای عدم مصرف غذا برای مدت زمان معینی قبل از شروع آندوسکوپی است.
• بیهوشی به معنای استفاده از داروها برای کاهش احساس درد است. انواع مختلفی از بیهوشی وجود دارد:

1. بیهوشی موضعی به معنای بی­حسی ناحیه مورد نظر می ­باشد، که طی آن فرد هوشیار و بیدار است.
2. آرامبخشی بدین معناست که فرد بیدار است، ولی داروها موجب خواب ­آلودگی و آرام نمودن وی شده ­اند.
3. بیهوشی عمومی به معنای استفاده از داروهایی است که موجب خواب عمیق فرد می ­شوند.

البته ممکن است برخی از روش ­ها ممکن به طرق متعددی انجام شوند. به عنوان مثال، برونکوسکوپی و لارنگوسکوپی را می ­توان با اسکوپی انعطاف­ پذیر یا سخت انجام داد. بی حسی موضعی (بیحس نمودن ناحیه مورد بررسی) به طور کلی با اسکوپهای منعطف استفاده می شود، در حالیکه اسکوپهاس سفت و سخت اغلب نیاز به بیهوشی عمومی دارند (که در طی آنها فرد با استفاده از داروها به خوابی عمیق فرستاده می شود). تجربیات افراد نیز در طی آندوسکوپی بسته به میزان سلامتی آنان و آنچه که باید در طی آندوسکوپی انجام شود برای مثال، ضرورت نمونه برداری در طی آندوسکوپی می­ تواند تفاوت­ هایی داشته باشد.

در صورت انجام آندوسکوپی، تیم مراقبت های بهداشتی آنچه را که انجام خواهد شد و همچنین مسائل مورد انتظار قبل از آزمایش، در طی انجام آزمایش و پس از آزمایش را برای شما شرح خواهند داد. آنها همچنین درباره چگونگی آماده شدن برای این روش توضیحاتی را در اختیارتان قرار می­ دهند. آماده­سازی بدین معنا است که باید برای مدت زمان مشخصی غذا نخورید و از یک رژیم حاوی مایعات بهره ببرید و یا اینکه از  داروهای مسهل یا تنقیه استفاده نمایید.

انواع جدیدتر آندوسکوپی

در سال های اخیر، محققان روش های دیگری را برای استفاده از ابزارها به منظور بررسی درون بدن تولید نموده اند. این روش ها اغلب به عنوان اشکال جدید آندسکوپی تلقی می شوند، اگر چه در این روش ها لوله های در درون بدن قرار داده نمی شود.

آندوسکوپی کپسولی

پزشکان می­توانند بسیاری از قسمت­های دستگاه گوارشی را با استفاده از آندوسکوپی فوقانی و یا کولونوسکوپی ببینید. ولی بررسی ۲۰ فوت عمیق­تر و یا بررسی روده کوچک  کار دشواری است ، اگر چه اینتروسکوپی را می ­توان برای بررسی این موارد بکار بست. وجود سرطان در این نواحی امر بسیار نادری است، اما تومورها و مشکلات دیگری از قبیل زخم می­ توانند در این بخش ­های گوارشی ایجاد شوند.

یکی از راه های بررسی این قسمت ­ها آندوسکوپی کپسولی است. برای این کار، فرد کپسولی را می ­بلعد که شامل منبع نور و دوربینی کوچک است (این کپسول به اندازه یک قرص ویتامین بزرگ می ­باشد). مانند هر قرص دیگری، این کپسول هم از طریق معده وارد روده کوچک می­شود. سپس کپسول در روده کوچک شروع به حرکت می­کند، که این فرایند معمولاً حدود ۸ ساعت طول می کشد و در طی آن هزاران تصویر گرفته می­ شود. این تصاویر به دستگاهی واقع در اطراف کمر بیمار ارسال می شود، در طی انجام این آزمایش، فرد می ­تواند به فعالیت ­های عادی و روزمره خود ادامه دهد. سپس این تصاویر بر روی کامپیوتری دانلود می­ شوند و پزشک می­ تواند به بررسی آنها بپردازد. کپسول در روده حرکت نموده و طی عمل دفع به طور طبیعی از بدن خارج می ­شود.

این روش در پیدا کردن منشا خونریزی، درد، یا سایر علائم روده کوچک مفید می ­باشد. ولی برای بررسی دقیق روده بزرگ یا سایر نقاط بدن مفید نیست. همچنین هزینه انجام آندوسکوپی کپسولی بالا است، بنابراین بهتر است قبل از انجام این آزمایش، درباره نحوه پوشش ­دهی خدمات بیمه ­ای خود اطلاع یابید.

آندوسکوپی مجازی

آندوسکوپی مجازی نوعی آزمایش تصویربرداری است و در واقع آندوسکوپی محسوب نمی ­گردد. در واقع در این روش با استفاده از سی تی اسکن ویژه ای به بررسی سطوح داخلی اندام­هایی مانند ریه ها (برونکوسکوپی مجازی) و یا روده بزرگ (کولونوسکوپی مجازی و یا سی تی کولونوگرافی) می­ پردازند.

روش انجام آندوسکوپی مجازی همانند هر سی تی اسکن دیگری است – فرد بر روی تخت دراز می­ کشد و جسم حلقوی بزرگی (سی تی اسکنر) بر روی قسمت­ هایی از بدن حرکت داده می­ شود.

بر خلاف سی تی اسکن­های متداول که تصاویری دو بعدی بدست می­دهند، آندوسکوپی مجازی با استفاده از ترکیب بسیاری از تصاویر بوسیله ­ی کامپیوتر تصاویری ۳ بعدی (۳-D) ایجاد می­کند. حتی پزشکان می توانند با استفاده ازاین تصاویر نمای سیاه و سفید “متحرکی” را بر روی صفحه نمایش ایجاد نمایند که بسیار شبیه تصاویر حاصل از آندوسکوپی واقعی است.

آندوسکوپی مجازی نسبت به آندوسکوپی استاندارد مزایایی دارد- در این روش هیچ چیزی به درون بدن فرستاده نشده و هیچ دارویی برای انجام این آزمایش نیاز نیست. پزشک می تواند زاویه تصاویر را تغییر داده و یا بزرگنمایی کند، که همین امر می­ تواند به تشخیص بیماری کمک کند.

ولی معایبی نیز در این روش وجود دارند. آندوسکوپی مجازی جزئیات را به خوبی نشان می دهد، ولی در نشان دادن جزئیات سطوح ظریف به اندازه آندوسکوپی استاندارد موفق نیست (به عنوان مثال، آندوسکوپی مجازی قادر به نشان دادن تفاوت­ های موجود در رنگ­ ها نیست). همچنین بیمار را در معرض تشعشاتی قرار می­ دهد که همانند سایر آزمایشات CT استاندارد می­باشد و چون هیچ چیزی به درون بدن فرستاده نمی­شود، پزشک قادر به نمونه برداری و یا برداشتن تومورها نیست. این امر بدین معناست که اگر موردی غیر طبیعی در بدن بیمار پیدا شود، ممکن است انجام آندوسکوپی استاندارد ضرورت داشته باشد.

از طرفی برای تهیه تصاویری با وضوح بالا درکولونوسکوپی مجازی نیز بیمار باید از داروهایی (مسهل و/یا تنقیه) برای پاکسازی روده بزرگ استفاده نماید.

آندوسکوپی مجازی روش نسبتاً جدیدی است و پزشکان هنوز درباره بهترین روش استفاده از آن مطمئن نیستند. احتمالا با پیشرفت­ های بیشتر فناوری در سالهای آتی، این روش به میزان بیشتری مورد استفاده قرار خواهد گرفت

نسخه