دانستنی هایی در باره فلج مغزی و عناصر پیش از تولد که سبب فلج مغزی می شود .شما قادرید از هر بیماری پیشگیری کنید .
معنی لغوی این بیماری صدمه به شبکه عصبی مرکزی و فلج (فقدان کنترل) عضلات ارادی می باشد . فلج مغزی شامل هر اختلالی با زمینه سیستم عصبی مرکزی در کنترل عضلات ٬ وضعیت قرار گرفتن و یا حرکت است . این اختلال ناشی از صدمه مغزی در بدو دوران رشد می باشد .
این تعریف نشان میدهد که بیماری خاصی نظیر تومور مغز در این گروه قرار نمی گیرد . فلج مغزی تنها یک بیماری نبوده بلکه با مجموعه ای از اختلالات ٬ ظاهر بالینی ٬ اسیب شناسی ٬ درمان و پیش اگهی دیده می شود که این علایم از خفیف تا شدید متفاوت می باشد .
فلج مغزی شایع ترین ناتوانی جسمی دوران کودکی می باشد که نسبت شیوع ان ۳/۳ در هر ۱۰۰۰ تولد زنده است . شیوع در نوزادانی که با وزن کمتر از طبیعی متولد می شوند زیاد است . چنانچه شیرخواری با وزن ۲۰۰۰ گرم یا کمتر متولد شده باشد احتمال ابتلا به عیوب شبکه عصبی در او حدود ۱۰% است . شیوع در نوزادان زودرس حدود ۵-۱۰ درصد و در نوزادان زودرسی که خونریزی درون بطنی مغزی به صورت وسیع دارند بیش از ۵۰ درصد است .
از علل مهم و مشخص برای بروز این عارضه می توان به کاهش اکسیژن بافتی و کاهش اکسیژن مغز نوزاد ٬ ضربه ها ٬ خونریزی و ناهنجاری های مادر زادی اشاره کرد . در نوزادانی که دوره جنینی طبیعی داشته و زودتر از موعد متولد نشده اند مهمترین عامل فلج مغزی نرسیدن اکسیژن به مغز و هر نوع عاملی که باعث خفگی خفیف شود می باشد .
عوامل قبل از تولد که موجب فلج مغزی میشوند شامل :
به طور کلی از زمان انعقاد نطفه تا شروع درد زایمان عوامل مختلفی می تواند سبب فلج مغزی شود .
شایع ترین دلایل شامل اختلال جریان خون جفت و طناب نافی ٬ عفونت درون رحمی ٬ سو مصرف دارو یا مصرف الکل توسط مادر زمان حاملگی ٬ کم خونی ٬ افزایش فشار خون ٬ بیماری های ویروسی ٬ ناسازگاری خونی مادر و جنین ٬ تولد دیرتر از موعد و پرتو درمانی است . این عوامل ۸۰% مسئولیت فلج مغزی را بر عهده دارند .
عوامل هنگام تولد شامل :
جدا شدن زودرس جفت ٬ قطع اکسیژن رسانی به جنین ٬ تولد زودرس ٬ درد طولانی و سخت ٬ خونریزی درون جمجمه ٬ عوارض بیهوشی ٬ توکسمی ٬ زایمان سریع و استفاده از لوازمی مانند فورسپس عمیق و همچنین کاهش شدید قند خون ٬زردی ٬ سندرم اختلال تنفس و گذشته از اینها عوامل خونریزی دهنده نیز عامل ایجاد فلج مغزی هستند . این عوامل حدود ۵% از فلج مغزها رادر برمیگیرد .
عوامل بعد از تولد:
این عوامل حدود ۱۵% از علل را شامل می شوند . عبارتند از : صدمه اتفاقی سر ٬ مسمومیت با سرب ٬ سوء رفتار با کودک ٬ هیدروسفالی و مننژیت .
با اینکه معیار مهم تشخیص در فلج مغزی اختلال حرکتی می باشد اما لزوما فلج مغزی منحصر به سیستم حرکتی نمیشود . گاهی اوقات ناتوانی های دیگری نیز علاوه بر اختلال حرکتی دیده میشود که بایستی سریعا شناسایی و به موقع درمان شود مهمترین این اختلالات عبارتند از :
اختلال تکامل ذهنی
اختلال شعور به درجات مختلف در ۵۰-۷۰ درصد مبتلایان به فلج مغزی دیده میشود کودکانی که با وجود فلج مغزی از هوش طبیعی برخوردارند معمولا دامنه توجه کوتاهی دارند باید دقت نمود که حمایت بیش از حد توسط والدین و جلوگیری از کسب تجربیات روزانه عاملی جهت اختلال توانایی عملی کودک نگردد .
تاخیر در رشد : برخی کودکان که دچار این بیماری هستند به نارسایی جدی در رشد از جمله قد کوتاه وزن کم و مغز کوچک مبتلا می باشند
صرع :
حدود ۵۰% از کودکان دارای عارضه مغزی به نوعی از اختلالات صرعی نیز دچار هستند . شایع ترین نوع صرع در این افراد حملات تونیک – کلونیک است گرچه اشکال دیگر صرع نیز ممکن است دیده شود .
اختلال حسی :
این اختلال معمولا در دست ها مشخص تر ار پا ها دیده میشود
اختلال بینایی :
عیوب بینایی گوناگونی از قبیل لوچی٬ خطای انکساری٬ عیوب میدان دید (بینایی معیوب ویا نابینایی در نصف میدان دید ) امکان دارد دیده شود جهت بررسی وضعیت بینایی کودک لازم است حتما کودک مبتلا ٬ مرتبا مورد معاینه قرار گیرند
اختلال شنوایی :
ناشنوایی در ۵-۱۰% کودکان مبتلا به فلج مغزی دیده میشود
اختلال گفتاری :
درصد زیادی از کودکان دچار فلج مغزی اشکالات گفتاری دارند چنانچه صدمه وارده به سیستم عصبی مرکزی – شبکه عصبی – پس از ۵ سالگی رخ دهد ممکن است به تلفظ نامناسب یا لکنت منجر شود
اختلال در راه رفتن و قدم زدن :
سرعت و فاصله قدم ها و حرکات دورانی بستگی به شدت اختلال حرکتی دارد هر چه فلج مغزی خفیف تر باشد اشکالی که در این مورد بوجود می اید کمتر خواهد بود
مراقبت های خاص در کودکان مبتلا به فلج مغزی :
در این بیماری نتنها کودک بلکه کل خانواده بایستی توسط گروه بهداشتی تحت نظر و درمان قرار گیرند ممکن است والدین به علت احساس عدم کفایت از مراقبت کودک معلول صرفه نظر کنند . مشارکت کاملا نزدیک والدین ٬ کودک و اعضای گروه بهداشت امری اساسی محسوب میشود . خصوصا هنگامی که والدین موقع بروز بحران هایی که در اثر معلولیت کودکشان بوجود امده است دچار اشفتگی میشوند ٬ درک و تفاهم نقش اساسی در کمک به آنها دارد لازم است که کودک مبتلا به CP حتما به حفظ سلامتی تشویق شود ضروری است که کودک از نظر جسمی و همچنین تزریق واکسن ها تحت نظر باشد . به بهداشت دهان و دندان بایستی توجه لازم مبذول شود
کنترل نیازهای تغذیه ای کودک امری بسیار مهم است اهمیت داشتن غذایی متعادل مطابق سن کودک و میزان فعالیت او نیاز وی را از نظر مصرف کالری تغییر داده و لازم است که وزن او مرتبا کنترل شود برنامه منظمی برای خواب در نظر گرفته شود زیرا خستگی موجب افزایش شدت علایم فلج مغزی می شود اگر کودک در راه رفتن مشکل دارد لازم است وسایل محافظتی نظیر روکش برای مبلمان ٬ نرده کنار تخت و محافظ صندلی کودک استفاده شود علاوه بر ان ترجیحا از کف پوش هایی که امکان لغزیدن دارند کمتر استفاده شود . اقدامات محافظتی لازم خصوصا هنگام حملات تشنجی جهت جلوگیری از صدمه امری مهم محسوب میشود .
نکاتی که والدین کودک سی پی لازم است بدانند :
کمک گرفتن از متخصص تغذیه و روش های تغذیه ای راه حل مناسب جهت کودکان CP میباشند .
گفتار درمانی می تواند به اصلاح اختلالات گفتاری در کودک کمک کند .
کادر درمانی و درمان فیزیکی نقش مهمی را در کاهش عوارض بیماران CP دارند اهداف کادر درمانی عبارتند از : بهبود وضعیت قرار گرفتن ٬ پیشگیری از انقباضات غیر طبیعی عضلانی و عیوب اسکلتی و ارتقاء توانایی حرکتی که همگی زمینه ساز استقلال کودک می باشند .
منبع-http://www.sprc.ir
