اختلال دوقطبی و افسردگی چه تفاوت هایی دارند؟

علائم اختلال دو قطبی Bipolar Disorder که هشدار دهنده هستند

افراد مبتلا به اختلال دوقطبی، اغلب دوره هایی از حالت افسردگی(خلق پایین) و یا مانیا ( خلق بالا) را به صورت توآم دارند که با تشریح افسردگی و جنون هماهنگی دارد. وقتی بیماری فرد، از این الگوی کلاسیک پیروی می کند، تشخیص اختلال دوقطبی نسبتا آسان است. اما اختلال دوقطبی میتواند مرموزباشد.

نشانه ها و علائم میتوانند انتظار داشتن یک توالی جنون ادواری ( جنون ادواری که همان اختلال دوقطبی است ، یکی از اختلالات خلقی محسوب می شود . شیوع بیماری در حدود 1 درصد است . شیوع آن در زن و مرد یکسان است . سن متوسط شروع 30 سالگی است. در مطلقه ها و مجرد ها بیشتر است . در طبقات بالای اقتصادی – اجتماعی بیشتر دیده می شود. در مورد علت بروز آن باید گفت که عوامل ژنتیکی ، روانی – اجتماعی و بیولوژیک در بروز آن دخالت دارند ) ( شما انتظار داشتن جنون ادواری در این افراد را دارید)  را نیز تحریک کنند. دوره شیدایی خفیف یا جنون خفیف، به ندرت میتواند کشف نشده باقی بماند.

افسردگی میتواند جنبه های دیگری از بیماری را تحت الشعاع قرار دهد، چنانچه سوءمصرف مواد وجود داشته باشد، در پشت پرده افسردگی پنهان خواهد ماند. اگر نشانه ها و علائم ( افسردگی و مانیا )  آشکار نباشند، تشخیص، با مشکل روبرو خواهد شد و چنانچه علائم با هم اتفاق بیفتند، اختلال دوقطبی را می سازند.

حقایقی در باره اختلال دوقطبی که شاید درباره آن اطلاعی نداشتید

– نزدیک به 20 % از کسانی که از افسردگی به پزشک خود شکایت میکنند، در واقع اختلال دوقطبی دارند.

– نیمی از افرادی که به عنوان دوقطبی شناخته شده اند، به دلیل وجود مانیا، قبل از تشخیص این اختلال، به نظر بسیار حرفه ای و فعال نشان داده می شوند.

– به طور میانگین، بعد از شروع نشانه ها، ده سال طول می کشد تا افراد در مورد اختلال خود وارد فاز درمان شوند. البته یک قسمت از آن هم به دلیل تآخیر در تشخیص درست است.

– اغلب افراد مبتلا به این اختلال، همچنین دارای شرایط روانی ( مثل سوءمصرف مواد و یا اضطراب) هستند که بطور کلی تشخیص درست را بیشتر چالش برانگیز خواهد کرد.

اختلال دوقطبی، اغلب با افسردگی تنها اشتباه گرفته می شود

اغلب در افراد مبتلا به اختلال دوقطبی تنها وجود افسردگی تشخیص داده میشود . در اختلال دوقطبی نوع دو، افراد، دوره هایی از شیدایی را به صورت خفیف احساس میکنند و احساس خستگی ناشی از افسردگی آنها، مانع از احساس شیدایی در آنها میشود. این افراد ممکن است حتی در یک روز هر دو احساس افسردگی و مانیا را تجربه کنند.

در اختلال دوقطبی نوع یک، افراد مبتلا، زمان بیشتری را با نشانه های افسردگی سپری کرده و به اصطلاح افسردگی در آنها غالب است، البته افزون بر این دوره ها، فرد زمانی را نیز با دوره هیپومانی یا جنون می گذراند . در اختلال دوقطبی نوع یک، دوره های افسردگی و نشانه های آن، سنگین تر از دوره های مانیاست. گاهی چند هفته طول خواهد کشید تا فرد دوره دیگر را تجربه کند.(بطور مثال سه دوره افسردگی و یک دوره مانیا احساس میشود که گاهی هر دوره چند هفته طول خواهد کشید). گرچه که در اختلال دوقطبی نوع یک، دوره های شدید مانیا به آسانی قابل تشخیص است.

اختلال افسردگی اساسی ، اغلب به عنوان افسردگی تک قطبی ( که از اختلال دوقطبی نوع دو متمایز است) نیز نامیده میشود . در افسردگی تک قطبی، دوره هایی از جنون خفیف ( مانیا) دیده نمی شود، در حالی که در اختلال دوقطبی، این دوره ها وجود دارند . هر فردی که برای افسردگی ارزیابی می شود، باید وجود شیدایی و یا دوره هایی از جنون در طول عمرش، بررسی و ارزیابی شود.

اختلال دوقطبی و سوءمصرف مواد میتوانند شریک یکدیگر باشند

سوءمصرف مواد، اغلب اوقات روند تشخیص و درمان اختلال دوقطبی را پیچیده و بغرنج می سازد. در واقع، سوءمصرف مواد، شریک اختلال دوقطبی در جنایت است. مطالعات نشان داده است که 60% افراد مبتلا به اختلال دوقطبی، مصرف مواد مخدر یا الکل را نیز دارند. چنانچه هردوی این اختلالها ( سوءمصرف مواد – اختلال دوقطبی) همزمان در فردی وجود داشته باشند، و از طرف دیگر سوءمصرف فرد، درمان نشده باقی مانده باشد، تقریبآ غیرممکن است که این فرد بتواند تغییرات خلق و خوی خود را در اختلال دوقطبی اش، اداره کند( اختلال دوقطبی ، پشت پرده مصرف مواد پنهان می ماند) . همچنین وقتی فردی، بطور فعال و مستمر مواد مصرف میکند، به دلیل نوسانات خلقی ناشی از مصرف مواد، روند تشخیص قطعی اختلال دوقطبی در فرد، دچار مشکل خواهد شد.

موادی مثل الکل و کوکائین، میتوانند پشت پرده اختلال دوقطبی پنهان بمانند. برای مثال، افرادی که کوکائین مصرف میکنند، آن هم در سطح بالا، ممکن است دوره هایی از شیدایی را از خود نشان بدهند در صورتی که به واقع دارای جنون نیستند و یا برعکس، هنگامی که اثر مواد از بین رفت، حالت افسرده از خود نشان بدهند، در صورتی که افسردگی ندارند.

برخی از افراد مبتلا به اختلال دوقطبی، به دلیل یک قسمتی از تکانشگری ( تکانشگری طیف گسترده ای از رفتارهایی است که روی آن کمتر تفکر شده، به صورت رشد نایافته برای دستیابی به یک پاداش یا لذت بروز می کنند، از خطر بالایی برخوردارند و پیامدهای ناخواسته قابل توجهی را در پی دارند) و بی مبالاتی مربوط به دوره های مانیای خویش، از الکل و مواد نیز استفاده میکنند. در بقیه حالات، ممکن است که این تنها یک اختلال سوءمصرف مواد بطور مستقل باشد، که آن نیز به درمان مخصوص خودش نیاز دارد.

سوءمصرف مواد، ممکن است باعث شود تا دوره های مانیا و افسردگی، به دفعات بیشتر و یا شدیدتر در فرد مبتلا رخ دهد. از طرف دیگر، هنگامی که فرد مبتلا، الکل و یا مواد مخدر مصرف میکند، داروهای مخصوص برای درمان اختلال دوقطبی، اغلب کمتر اثربخش هستند.

آیا نوجوان شما مبتلا به اختلال دوقطبی است؟

اختلال دوقطبی، عموما خود را در اواخر نوجوانی نشان می دهد. این اختلال در سنین نوجوانی بسیار جدی است و اغلب شدیدتر از سنین بزرگسالی خود را نشان می دهد. امکان اقدام به خودکشی در نوجوانان مبتلا به این اختلال، بالا است.

متاسفانه، اختلال دوقطبی در نوجوانان، در بسیاری مواقع تشخیص داده نشده و در نتیجه درمان هم نمی شود. تا حدی دلیل آن نیز، این است که نشانه ها در دوران بلوغ خود را نشان می دهند، سنینی که نوجوان اغلب معیارهای تشخیصی دقیقی که بتواند این دو را از هم تمیز دهد، ندارد. برخی کارشناسان عقیده دارند که اختلال دوقطبی، در بچه ها و یا نوجوانانی با سن کمتر، میتواند بیشتر تشخیص داده شود، بخصوص زمانی که نشانه هایی از نوسانات خلقی و یا رفتارهای درهم گسیخته را به جای تغییراتی از انرژی و یا الگوی خواب خود نشان می دهند. تا حدی به این دلیل که اختلال بی نظمی در خلق و خو و رفتارهای درهم گسیخته که در تشخیص این بیماری استفاده می شود، جزو شرح نوجوانی ( در نوجوانانی با سن بالاتر ) است.تحریک پذیری مداوم، طغیان شدید، تغییرات خلق و خوی.

نشانه های اختلال دوقطبی ممکن است غیرعادی باشند. البته نباید سریع و یکسره به سمت تشخیص افسردگی جنون، بیش فعالی، اختلالات اضطرابی و سوءمصرف مواد رفت. چون اغلب در یک نوجوان بیشتر این علائم موجود هستند و ممکن است وجود این علائم، یک تصویر پشت پرده و گیج کننده ای از نوجوان به ما بدهد.

برخی نشانه ها که ممکن است یک نوجوان مبتلا به اختلال دوقطبی از خود نشان دهد

– وجود دوره هایی نامتعارف از پرخاشگری و عصبانیت.

– بزرگنمایی و خودرای بودن.

– آسان به گریه افتادن و غمگینی مکرر.

– برای احساس آرامش، نیاز به خواب کمتر داشتن.

– وجود برخی رفتارهای تکانشی نامتعارف.

– دمدمی مزاج بودن.

– گیجی و عدم تمرکز.

سایر نشانه های پنهان که ممکن است در یک اختلال روانی ظاهر شوند و البته مستلزم ارزیابی است، عبارتند از :

-احساس به دام افتادن.

– پرخوری.

– نگرانی بیش از حد و اضطراب .

سایر مواردی که برای تشخیص اختلال دوقطبی، باید علاوه بر موارد مذکور درنظر گرفته شود عبارتند از :

– افسردگی اساسی یا تک قطبی.

– اختلالات اضطرابی.

– اختلال سوءمصرف مواد.

– اختلالات سازگاری.

– اختلال بیش فعالی.

– اختلالات شخصیت مثل اختلال شخصیت مرزی.

این مهم است که به یاد داشته باشیم که گاهی اوقات، برخی از این نشانه ها، حتی در یک نوجوان یا بزرگسال سالم نیز اتفاق می افتد. زمانی باید نگران شد که آنها، الگوهایی را در یک دوره هایی شکل  میدهند که با زندگی روزمره آنها تداخل دارد. بچه ها و نوجوانانی که این علائم را دارند و احتمال اختلال دوقطبی در آنها بالا می رود، باید توسط یک روانپزشک و یا روان شناس متخصص در اختلالات خلق و خو، به طور دقیق ارزیابی شوند.

سیمرغ