در واقع پا چمنی، یک واژه شایع برای توصیف پیچ خوردگی لیگامان در اطراف مفصل انگشت شست پا می باشد. اگر چه این اصطلاح، بیشتر برای بازیکنان فوتبال که بر روی چمن مصنوعی بازی می کنند، بکار برده می شود، اما برای دیگر ورزشکاران رشته هایی مثل: بسکتبال، کشتی، ژیمناستیک و باله نیز اتفاق می افتد. این شرایط وقتی اتفاق می افتد که در یک ورزشکار، که بطور مرتب در حال دویدن و جهیدن می باشد، انگشت شست پای او به طور مکرر منقبض شده و فشار شدیدی به انگشت بزرگ پای وی وارد شود؛ در نتیجه رباط متصل به انگشت پا، دچار پیچ خوردگی می شود.
1- دلیل به وجود آمدن پا چمنی چیست؟
– پا چمنی، یک پیچ خوردگی لیگامان در اطراف مفصل انگشت شست پاست، که در درجه اول، کار آن این است که به مفصل، اجازه حرکت به بالا و پایین نمی دهد. درست در پشت مفصل انگشت شست پای شما، در قسمت توپی پای شما، دو استخوان کوچک به شکل نخود، در درون تاندون، جاسازی شده که باعث حرکت انگشت شست شده و نام آن “سیزامویدز” می باشد. این استخوانها، برای تاندون، مثل یک قرقره عمل می کنند و زمانی که شما راه می روید و یا می دوید، نیروی لازم را برای شما مهیا می کنند؛ فشار وزن شما را بر روی توپی پای شما جذب می کنند، درنتیجه زمانی که شما راه می روید یا می دوید، گام بعدی را با بالا بردن پاشنه، و اجازه دادن به وزن برای جلو آمدن به سمت توپی پا، بر خواهید داشت.
– در واقع، شما با هل دادن انگشت شست پای خود، و اجازه دادن به وزن برای فشار آوردن به پای دیگر، به جلو حرکت می کنید یا چنانچه انگشت شست پای شما، بنا به دلایلی بر روی زمین، صاف باقی مانده و حرکتی نکند، ممکن است در اطراف مفصل، دچار جراحتی ناگهانی بشوید؛ ازطرفی اگر هنگام برداشتن گام به جلو، انگشت شست پا صاف بماند، این کار باعث اتساع انگشت شست شما می شود.
– چنانچه این اتساع تکرار شود و یا نیرویی ناگهانی به آن فشار وارد کند، باعث پیچ خوردگی در لیگامان احاطه شده در مفصل خواهد شد. این جراحت بطور معمول، ناگهانی اتفاق می افتد. البته برای ورزشکارانی که بر روی سطوح مصنوعی بازی می کنند بیشتر اتفاق می افتد تا آن دسته که بر روی چمن طبیعی می دوند. گاهی نیز، کفش آنها، مسئول پیچ خوردگی رباط می شود. چون این دسته از ورزشکاران، با اینکه روی چمن طبیعی بازی می کنند، اما کفش آنها آنقدر سائیده شده است که از پای آنها به اندازه کافی حمایت نمی کند.
مطلب مرتبط: پای شما درباره سلامتی تان چه می گوید؟ – بخش اول
2- نشانه های آن کدام است؟
– شایعترین نشانه های پا چمنی شامل: درد، ورم و محدودیت حرکت مفصل روی تکیه گاه یک شست پا می باشد. نشانه ها ممکن است به آرامی گسترش پیدا کرده و بطور کلی با گذشت زمان بدتر شود. چنانچه این جراحت، در هنگام یک حرکت شدید و ناگهانی رخ دهد، جراحت می تواند بلافاصله دردناک شده و ظرف 24 ساعت بدتر شود. گاهی بازیکنان آن را به احساس انفجار در پای خود، تشبیه می کنند.
3- پا چمنی چگونه تشخیص داده می شود؟
– برای تشخیص ، ابتدا پزشک درباره چگونگی رخ دادن حادثه و سوالاتی درباره شغلتان، شرکت کردن در ورزش ها، نوع کفشی که به هنگام ورزش می پوشید و نیز تاریخچه مشکلات پایتان، ادامه خواهد داد. سپس با توجه به الگوی پای شما، موقعیت دقیق جراحت، هر نوع ورم و مقایسه با پای غیر مجروح، شما را بطور کامل معاینه خواهد کرد.
– معمولا پزشک، برای رد کردن هر گونه آسیب و یا شکستگی، عکسبرداری را پیشنهاد خواهد داد. برای یک اظهار نظر قاطع، شاید پزشک درخواست دیگر آزمایشات تصویربرداری مثل: اسکن استخوان، سی تی اسکن و یا ام آر آی را نیز بدهد. تشخیص، براساس نتیجه معاینات بدنی و نیز نتیجه آزمایشات تصویربرداری خواهد بود.
4- پا چمنی چگونه درمان می شود؟
– درمان اساسی برای این جراحت، در ابتدا ترکیبی از استراحت، یخ، کمپرس و بالا نگه داشتن پا می باشد. این درمان اساسی، روشی است که زمان زیادی را برای بهبود، صرف خواهد کرد. در واقع به معنی آن است که پای شما باید بیشتر استراحت کند و نیز، مفصل محافظت شود تا در آینده این جراحت تکرار نشود. تجویز ایبوپروفن برای کاهش درد و التهاب، بستن یک نوار یا تسمه برای کاهش فشار بر روی مفصل و بستن آتل یا گچ گرفتن، از روش های دیگر محافظت ازمفصل است.
– ممکن است پزشک از شما بخواهد تا با یک عصا راه بروید؛ این کار باعث می شود تا وزن شما بر روی مفصل مجروح قرار داده نشود. بعد از اینکه عدم تحرک مفصل، به پایان رسید، برخی از بیماران نیاز به فیزیوتراپی، برای برقراری مجدد دامنه تحرک و استحکام انگشت مجروح خود دارند.
5- آیا می توان از ابتلا به پا چمنی، جلوگیری کرد؟
هدف اول درمان، باید ارزیابی از چگونگی رخ دادن جراحت، و هدف بعدی باید محافظت از تکرار دوباره آن باشد. یک راه برای جلوگیری از پا چمنی، پوشیدن کفش هایی با حمایت بیشتر از پا و نیز، نگه داشتن مفصل انگشت شست پا، از خم شدن بیش از حد و فشار برای حرکت به جلو می باشد. یک فیزیوتراپیست و یا یک متخصص حرفه ای در طب ورزشی، می تواند به شما درباره اصلاح هر مشکلی در راه رفتن شما، که منجر به جراحت می شود، و نیز آموزش گسترده درمورد روش هایی برای کمک به کاهش ابتلا به جراحت، کمک کند.
برگردان: سیما آزاد فلاح
منبع: دکتر سلام
