رگ گیری مسئله ای نیست که به ما این امکان را بدهد تا خیلی در مورد تئوری آن حرف بزنیم بیشتر یک کار عملی و تجربی می باشد و به مرور پرستاران در این مورد ماهر میشوند. البته میدانید که بعضی ها هم تا آخرین روز کاریشون در این زمینه ماهر نمیشوند. در این جا مطلبی در مورد رگ گیری صحیح در اختیارتان قرار می دهیم. با دکتر سلام همراه باشید.

پس از آماده سازی وسایل، پرستار به بررسی ورید های بیمار جهت انتخاب ورید مناسب می کند و معمولا عروق دست و ساعد مناسب هستند. استفاده از عروق پا به غیر از اطفال به علت خطر ترومبوفلبیت توصیه نمی شود. پرستار باید موارد ممنوع و ملاحظات را در نظر بگیرید. بیماران مسن یا خیلی جوان به علت دارا بودن ورید های شکننده از رگ گیری در محل هایی که احتمال پارگی رگ وجود دارد مثل پشت دست، خودداری شود. رگ گیری در مناطقی که علائمی از عفونت ، التهاب، نشت و ترومبوز وجود دارد، ممنوع است و علائم محل عفونت شامل قرمزی، تندرنس، تورم، و گرمی در لمس است و شاید ترشح وجود داشته باشد. از محل عفونی رگ گرفته نشود، زیرا می تواند سبب ورود عفونت به داخل خون گردد. همچنین از رگ گیری در اندام هایی که دارای فیستول گرافت و یا تحت ماستکتومی خودداری شود. از نقاط پایین تر جهت رگ گیری استفاده کنید.

یک تکنیک جهت سوراخ کردن ورید با سوزن فلزی تیز یا آنژیوکت می باشد. کاتتر های ورید مرکزی مثل تحت ترقوه و اجوف فوقانی جهت تزریق حجم زیادی از مایع، TPN یا دارو های تحریک کننده استفاده می شوند. کاتتر های ورید محیطی توسط پرستار کار گذاشته می شوند، در حالی که کاتتر عروق بزرگ توسط پزشک انجام می شود، ولی در همه ی موارد پرستار مسئول نگهداری و مواظبت از آنها می باشد. زمانی که ورید ها شکننده یا کلاپس هستند و رگ گیری مشکل است اما جهت حفظ جان بیمار رگ گیری لازم است، افراد با تجربه بهتر اقدام به رگ گیری می کنند. اهداف عمده شامل خون گیری، تجویز دارو، شروع انفوزیون و تزریق ماده رادیو اکتیو می باشد.

در این باره بیشتر بخوانید: در هنگام تزریقات پرستار باید به چه مواردی توجه کند

– قبل از شروع رگ گیری باید ست تجویز را آماده کنیم. پنبه ی آغشته به الکل، دستکش یک بار مصرف، تورنیکت در صورت نیاز از تخته و پوشش محافظ استفاده شود تا مچ با بازو روی مفصل محکم شود.

– بیمار را در وضعیت راحت قرار داده، وسایل را بر روی میز قرار دهید، میز باید تمیز باشد تا از آلودگی جلوگیری شود. باید تمام پروسه استریل باشد. باید به تاریخ مصرف وسایلی که می خواهیم برای بیمار استفاده کنیم، دقت نماییم. ست تزریق را با رعایت استریل باز کنید.

– از دستکش، محافظ چشم و ماسک استفاده کنید. ورید مناسب را انتخاب کنید. و تورنیکت را 10-15 سانتی متر بالاتر از محلی که می خواهید رگ بگیرید قرار دهید. نبض رادیال را چک کنید، چون نباید جریان خون وریدی قطع شود. مناسب ترین ورید برای بزرگسالان، ورید های سفالیک، بازیلیک، حفره آرنج است.

– بهتر است برای رگ گیری از محل پایین تر و دست غالب بیمار استفاده شود زیرا دست رسی به دیگر عروق را در مراحل بعد آسان تر می کند.

محل های مناسب رگ گیری در پشت دست

محل های مناسب رگ گیری در ساعد دست

از لمس نقاط دردناک اجتناب کنید. از ورید مناسب و بزرگ برای کاتتر مخصوص آن استفاده شود. محلی انتخاب شود که مانع حرکت بیمار نشود. از بیمار بخواهید دست خود را مشت کند تا ورید متسع شود.

از رگ گیری در محل پایین تر از محل قبل از محل کاتتر قبلی خودداری شود. زیرا باعث نشت مواد از این محل وجود دراد. ابتدا محل را با آب و صابون خوب بشوئید، در صورتی که موی دست بلند است، کوتاه نمایید. کاتتر را با زاویه ی 10- 30 درجه وارد رگ کنید. اگر داخل رگ بود، خون وارد آنژیوکت شده و باید زاویه ورود آنژیوکت را کم کنید. با فشار حدود 3 سانتی متر بالای محل رگ با استفاده از دست غیر غالب، کاتتر را فیکس و ثابت کنید و سپس تورنیکت را شل کنید و سر سوزن را بیرون بکشید و از گذاشتن مجدد درپوش سر سوزن خودداری کنید.

با چسب مناسب آنژیوکت را فیکس کنید تا حرکت نکند. سر سوزن را در داخل جعبه ی مخصوص دفع قرار دهید. دستکش را خارج کنید.

در رگ گیری نوزادان باید فرد مهارت لازم در بالغین را داشته باشد تا در نوزادان بگیرد. زیرا در نوزادان بدلیل ادم کلی که در بافت ها وجود دارد و بخاطر پف آلوده بودن نوزادان گرفتن رگ در آنها دشوار است و باید از لحاظ آناتومی آشنایی کامل از آنها داشته باشیم.

نکات قابل توجه در تزریق

– قبل از وارد کردن سوزن از بیمار بخواهید خود را شل نماید و عضله محل با انگشتان دست دیگر گرفته و کمی بر آمده شود.

– در برخی از موارد موقع تزریق ممکن است سر سوزن از کلاهک (hub) کنده شود. لذا بهتر است کمی از سر سوزن در خارج از پوست باقی بماند.

– هر چه دارو آهسته تزریق شود درد و ریسک بعضی عوارض کمتر خواهد بود.

– برای تزریق داروهای روغنی (نظیر برخی از ویتامین ها ) و کریستالی (نظیر پنی سیلین) بهتر است از سر سوزن های بزرگتر استفاده شود.

– از آنجائیکه سوراخ سر سوزن یکطرفه است لذا در مواردی که حجم دارو زیاد است بهتر است در حین تزریق دارو سر سوزن چرخانده شود.

– گنجایش سریع عضله دلتوئید حداکثر 2ml و سرین حدود 5ml است و تزریق بیش از این میزان با درد و ناراحتی نسبتا شدید (و گاهی آبسه استریل) همراه خواهد بود و در چنین مواردی (نظیر تزریق متوکاربامول) دارو بایستی بطور منقسم در دو طرف تزریق شود.

– برخی از بیماران در موقع تزریق دجار شوک وازوواگال می شوند. لذا در موقع تزریق بایستی بیمار دراز کشیده باشد.

منبع: دکتر سلام