حافظه کوتاه مدت، مکانی موقت برای ذخیره اطلاعات در زمانی کوتاه است، در حقیقت این حافظه مثل یک انبار برای حفظ اطلاعات عمل می‌کند و شما نمی‌توانید اطلاعات را برای مدت طولانی در حافظه کوتاه مدت نگه دارید، فقط تا زمانی قادر به حفظ اطلاعات هستید که آنها را به حافظه بلند مدت منتقل کنید.
الف) تقویت بخش کلامی حافظه
1- نقش زمان شنیدن اطلاعات:
بعنوان مثال، اطلاعاتی را که در ابتدای یک فهرست می‌شنوید، بهتر از کلماتی که در اواسط فهرست ارائه می‌شوند، به خاطر می‌سپارید؛ زیرا می‌توانید بیشترشان را تکرار کنید.
توصیه ما به شما این است، در صورتی که قرار است متن بلندی را حفظ نمایید آن را به بخشهای متعدد تقسیم نمایید تا در میانه راه گیج نشوید.
2- نقش عوامل بیرونی:
مزاحمت اشخاص دیگر یا عوامل حواس‌پرتی در محیط، نظیر زنگ تلفن یا گریه کودک غالبا کافی است تا محتوای حافظه کوتاه‌مدت کلامی را از بین ببرد.
این مسئله به این علت است که اگر به محتوای حافظه کوتاه‌مدت توجه مستمر نداشته باشید، به سرعت تحلیل می‌رود و چیزی نمی‌گذرد که اثری از آن باقی نمی‌ماند.
3- فقط بر روی یک موضوع تمرکز نمایید:
انجام همزمان چند کار می‌تواند باری اضافی بر شما تحمیل کند و حتی باعث فراموشی چیزهای خیلی ساده شود. به خودتان می‌آیید و می‌بینید در مکانی ایستاده اید ولی از خود می پرسید: «چرا اینجا هستم؟»
4- هماهنگ با توانایی های خود قدم بردارید:
بیشتر اوقات نیازی نیست کلی اطلاعات را بخاطر بسپارید بلکه باید مطابق با میزان توانایی خود اطلاعات ضروری و مورد نیازتان را ذخیره نمایید.
5- با سریع صحبت کردن، توانایی به خاطرسپاری خود را افزایش دهید.
در حقیقت، صحبت کردن سریع می‌تواند تاثیرات شگرفی بر حافظه کلامی کوتاه مدت داشته باشد.تکرار چندین و چندباره اطلاعاتی که فقط قصد به خاطر سپردن‌شان را دارید، می‌تواند در یادآوری آنچه نیاز دارید، کمک‌تان کند .
در اینجا به شیوه‌‌ای تضمینی برای تقویت حافظه کلامی اشاره می‌کنم به دو صدای مختلف گوش کنید: یک صدای بم و یک صدای زیر، سپس سعی کنید آنها را از یکدیگر تشخیص دهید.
ببینید آیا یکی هستند این کار را با صداهای مختلف امتحان کنید. نوازندگان موسیقی این مهارت را تمرین می‌کنند.
معلمان نیز از این تکنیک برای تقویت مهارت زبان‌آموزانی که در تشخیص صداهای مختلف دچار مشکل هستند استفاده می‌کنند.
ب) تقویت بخش دیداری حافظه
شاید شنیده باشید که بعضی افراد حافظه تصویری دارند آنها یک بار به چیزی نگاه می‌کنند و راحت آن را به خاطر می‌سپارند این مهارت در کمتر از 10 درصد افراد وجود دارد و بیشتر در زمان کودکی بروز می‌یابد، اما وقتی مهارت‌های زبانی رشد می‌کنند افراد توانایی‌شان را در خلق «تصاویر لحظه‌ای» از دست می‌دهند.
در حقیقت مهارت‌های حافظه کوتاه‌مدت دیداری معمولا اندکی ضعیف‌تر از مهارت‌های حافظه کوتاه‌مدت کلامی هستند؛ یعنی به خاطر سپردن کلمات، ارقام و اطلاعات کلامی برایتان راحت‌تر از به خاطر سپردن تصاویر است یکی از دلایل آن استفاده بیشتر از زبان در ارتباطات روزمره می باشد.با بکاربردن تکنیکهای زیر می توان به پرورش بعد دیداری حافظه کمک نمود:
1- تصویر سازی در ذهن:
تجسم کردن، ابزار قدرتمندی است که نقش مهمی در تقویت حافظه ایفا می کند.در تحقیقات ثابت شده است که تاثیر تصویر سازی مانند این است که شما همان کار را به صورت فیزیکی تمرین نموده اید.
2- چشم‌هایتان را ببندید:
گاهی وقت‌ها این به شما کمک می‌کند تا عوامل حواس‌پرتی را ازبین ببرید و فقط روی آنچه میخواهید به خاطر بسپارید، تمرکز کنید.
آیا چیزی که میخواهید به خاطر بسپارید اطلاعات مربوط به شهر یا مکان خاصی است؟ چشم‌هایتان را ببندید و تصویر آن را در ذهن‌تان مجسم کنید.
3- شکل بکشید:
برای تقویت بعد دیداری حافظه خود می توانید به جای یادداشت کردن کارهایی که باید انجامشان دهید تصویر مختصری از آن را بکشید.
برای مثال، دوستانتان را به خوردن کباب در روز یکشنبه دعوت کرده‌اید و لازم است کارهایی که باید انجام دهید به خودتان یادآوری کنید،مثل باز کردن یخ گوشت یا خریدن سیب‌زمینی و هویج، شکلشان را نکشید؟
چه بسار کار سریع‌تر انجام شود و حتی با دیدن شکل به خنده هم بیفتید.
4- یادداشت برداری کنید:
به خاطر داشته باشید که تجسم کردن فقط به عکس و تصویر مربوط نمی‌شود اگر از آن دست افرادی هستید که به شکل نوشتاری امور عادت دارید این خصوصیت‌تان را تغییر ندهید چیزهایی را که میخواهید به خاطر بسپارید،
یادداشت کنید فقط اطلاعات را در دسترس و معرض دید قرار دهید تا انرژی ذهنی‌تان صرف به خاطر آوردن جای آنها نشود.
5- به جای یک معلم خیالی نقش آفرینی کنید:
اگر سعی دارید اطلاعات بسیار مشکلی را به خاطر بسپارید مثلا درس یا کنفرانس‌تان را برای ارائه در محیط کار مرور می‌کنید تصور کنید در حال درس دادن به شاگردان خیالی‌تان هستید.
در آخر درمی‌یابید که این کار در خودکار‌تر کردن فرایند ارائه کنفرانس و پیش‌بینی پرسش‌ها یاری‌تان خواهد کرد.
ج) تقویت بخش فضایی حافظه
حافظه فضایی را می توانید به حالتی تشبیه نمایید که همانند یک پرنده از بالا به پایین نگاه کنید، و دید شما فقط به اطراف‌تان محدود نشود. برای رسیدن به دید کلی به منظور فعال نگه داشتن حافظه فضایی‌تان، نکات زیر را در نظر داشته باشید:
1- مکان فعلی خود را تغییر دهید:
اخیرا به یکی از دوستانم که تازه به شهر ما آمده بود، آدرس یک مغازه را دادم. یک ساعت بعد متوجه شدم هنوز نرسیده است کم‌کم نگران شدم.
وقتی فهمیدم با تمام نشانه‌هایی که به او داده بودم، مسیر را اشتباهی رفته خیلی تعجب کردم آن موقع به این نتیجه رسیدم که چطور دید فضایی متفاوت می‌تواند باعث گم شدن فرد شود افراد اغلب مسیرها و جهت‌ها را از دیدگاه خودشان به دیگران نشان می‌دهند.
2- در ذهن خود طی کردن مسیر را تصور کنید:
اگر کسی به شما آدرس جایی را می‌دهد، حین صحبتش شما نیز به این دید نگاه کنید که خودتان دارید آن مسیر را می‌روید.
3– دید بالا به پایین داشته باشید:
این کار کمک می‌کند مکان‌ها و مسیرها را چهارخانه مانند ببینید. سعی کنید یک دید هوایی از جایی که هستید و جایی که میخواهید بروید داشته باشید.
بنابراین اگر میخواهید مهارت‌های فضایی – دیداری‌تان را تقویت کنید، یکی از بهترین روش‌ها بازی‌های ویدیوئی است که دید فضایی شما را تقویت می کند.
4- تیله‌بازی کنید!
چیزی که در مورد تیله‌ها بسیار جالب است، نحوه ی درخشش رنگ‌های داخل شیشه زیر نور آفتاب است. تیله‌ها می‌توانند حتی در دوران بزرگسالی هم حس خوب دوران کودکی که از ابعاد رنگی آنها لذت می بردیم را ایجاد کنند.
لینک مرتبط:
حافظه بلند مدت خود را تقویت کنید
چگونه حافظه خود را تقویت کنید؟
جعبه لایتنر راهی برای مرور بهتر
زندگی آنلاین
