تحمل کردن گرما و تشنگی و گرسنگی برای روزه اولی ها خیلی سخت تر از دیگر افراد است. برای اینکه بتوانند این سختی را بهتر تحمل کنند و با دغدغه ی کمتری این ماه رمضان را به پایان برسانند. والدین همچنین باید مراقب سحری خوردن و افطاری کردن آنها باشد تا انرژی لازم را به بدن آنها برسانند. با دکتر سلام همراه باشید و اصول روزه داری در روزه اولی ها.
سحری روزه اولی ها
روزه اولی ها برای وعده سحری می توانند از پلوهای مخلوط استفاده کنند. می توان به برنج کالری یا پروتئین اضافه کرد یا در کنار غذا از فرنی و سیب زمینی پوره شده استفاده کرد. بهتر است پوره سیب زمینی با شیر تهیه شود. مصرف مغز یا خلال مغزها سودمند است حتی می توان به ماکارونی تخم مرغ یا پنیر پیتزا اضافه کرد تا پروتئین غذا افزایش یابد. اگر در وعده سحر نوجوان نمی تواند سالاد مصرف کند حتماً باید از یک منبع غذایی مانند لیموی تازه برای تامین ویتامین C استفاده کند.
هم چنین می توان سالاد را با موادی مانند پنیر رنده شده، ماست چکیده، خلال مغزها، حبوبات پخته شده، سس انار، گوجه فرنگی و کشمش طعم دار کرد تا نوجوان تمایل بیشتری به مصرف آن داشته باشد. مصرف چاشنی های تند ممکن است باعث مشکلات گوارشی شود بنابراین باید از مصرف آن پرهیز شود.
از طرفی مصرف غذاهای سرخ شده برای روزه اولی ها توصیه نمی شود اگر نوجوان به این نوع غذا علاقه دارد چون غذای سرخ کرده دیر هضم است، می توان آن را در وعده سحری همراه با سبزی و سالاد مصرف کرد. خورش ها نیز به دلیل داشتن پروتئین، حبوبات و سبزیجات مفید است و می توان از آن ها نیز استفاده کرد. به یاد داشته باشید، مصرف گوشت زیاد به شکل چلوکباب، چلوگوشت و چلو مرغ باعث تشنگی می شود.
افطاری روزه اولی ها
برخی نوجوانان روزه اولی دچار اضافه وزن هستند که افطاری این نوجوانان باید موادغذایی مفید و زود هضم مانند صبحانه مقوی باشد از موادغذایی مفید می توان به شیر یا فرآورده های لبنی دیگر اشاره کرد. نوجوان می تواند شیر گرم یا سرد را همراه با خرما مصرف کند بعضی از نوجوانان علاقه دارند با یک استکان آب جوش افطار کنند. آن ها می توانند بعد از مدتی کمی شیر میل کنند و در کنار آن نان، پنیر و گردو بخورند. نوشیدن چای شیرین و یک لیوان آب میوه نیز مفید است.
این مواد ضمن تامین مایعات، انرژی و پروتئین کافی بدن را تامین می کند نوجوان می تواند بعد از خواندن نماز و با گذشت مدت زمانی یک ساندویچ را به عنوان شام میل کند. بهتر است نان این ساندویچ سبوس دار باشد. می توان از تخم مرغ، املت سبزیجات، کوکو و حتی گوشت مرغ و… در تهیه ساندویچ استفاده کرد. بهتر است ساندویچ را براساس میل و ذائقه نوجوان تهیه کنیم.
مصرف دوغ کم نمک نیز مفید است. تا آخر شب می توان از یک یا دو نوع میوه استفاده کرد. از این رو بهتر است غذایی مصرف شود که کمی دیر هضم باشد. غذا باید حاوی پروتئین و غلات باشد.
با فاصله کوتاه افطار و سحری چه باید کرد؟
با توجه به فاصله کوتاه افطار و سحری، هنگام افطار علیرغم گرسنه بودن، نباید پرخوری کنند بلکه باید وعدهای مشابه صبحانه بخورند تا معده آمادگی پذیرش غذا را پیدا کند و بعد از یک ساعت و نیم میتوانند از وعده شام استفاده کنند. بعلاوه هنگام سحر باید وعدهای مشابه ناهار را صرف کنند و حتماً سالاد و یا سبزیجات را در وعده غذایی سحر بگنجانند زیرا به علت فیبر موجود در این مواد، فرد دیرتر تشنه میشود.
برای نوجوانان روزه اولی که میل به خوردن غذا در آنها کم است و به عبارت دیگر بیاشتها هستند، پیشنهاد میشود که والدینشان غذاهای مورد علاقه آنها را در اختیارشان بگذراند و به علایق آنها توجه شود و به مقوی بودن غذا هم توجه شود.
اگر در ماه رمضان زیاد دچار احساس ضعف میشوید، بهتر است یک سری روشهای مناسب برای رفع این حالت را به کار گیرید. احتمال بروز بی حالی به علت ساعات طولانی روزهداری در ماه رمضان بسیار شایع است.
در صورتیکه احساس ضعف و بیحالی شدیدی بر فرد روزهدار غلبه کرد، میتواند از آمپولها یا قرصهای تقویتی مانند ویتامینها بعد از وعده افطار استفاده کند. همچنین توصیه میکنیم برای رهایی از بیحالی در ماه رمضان، مصرف قندهای ساده مثل قند و شکر را محدود کنند و به جای آن از کربوهیدراتهای پیچیده مانند نان و برنج و ماکارونی سبوس دار استفاده کنند.
یک علت این بیحالی این است که یک نظم جدیدی در مصرف مواد غذایی ایجاد شده. البته روزه داران کم کم به روزهداری طولانی و گرمای هوا عادت میکنند. به مرور بدن آنها با نخوردن صبحانه و ناهار کنار میآید و وعدههای سحری و افطار را جایگزین آنها خواهد کرد.
روزه اولی ها باید حداقل ۸ ساعت در طول شبانه روز بخوابند
با توجه به اینکه فصل امتحانات مقارن با ماه مبارک رمضان شده است، باید حتماً روزه اولی های نوجوان، استراحت کافی داشته باشند تا هم بتوانند به خوبی از پس امتحانات آخر سال برآیند و همچنین سلامت خود را حفظ کنند. خواب کافی در طول شبانه روز باعث میشود که بیدار شدن و سحری خوردن برای روزه اولی ها آسانتر شود و در طول روز دچار احساس ضعف نشوند.
برنامه های تلویزیون برای روزه اولی ها
ماه رمضان امسال، کودکان و نوجوانان روزه اولی میتوانند در کنار خانوادهشان لحظات پرفیض سحر را از ساعت سه الی چهار و نیم بامداد با برنامه «سر سفره خدا» سپری کنند.
برنامه «سر سفره خدا» با اجرای حامد مدرس، مینا هاشمی و همچنین بازیگری احسان مهدی و سیدمهدی عظیمی تقدیم خانوادهها خواهد شد. در طول یک ساعت و نیم این برنامه، آیتمهای جذابی همچون خوش به حال ما (شور و شوق شرکت در مهمانی خدا)، خداحافظ (تشویق به خداحافظی هر روز با یک عادات ناپسند در ماه مبارک)، فانوس (قصهگویی با صدای محمدرضا سرشار) و نقاشی خدا (توصیفات کودکانه درباره خداوند) برای کودکان پخش خواهد شد.
قالب برنامههای سحرگاهی ماه مبارک با فضای معنوی برای مخاطبان بزرگسال اجرا میشود، اما برنامه «سر سفره خدا» در فضایی پرنشاط و شاداب و حتی با درونمایه طنز ویژه کودکان، بخصوص روزه اولی ها در قالبی نمایشی بر روی انتن میرود.
نبض ما