تری گلیسرید ارتباط تنگاتنگی با بیماری های قلبی دارد. همچنین افرادی که دارای تری گلیسرید خون بالایی هستند، بیشتر احتمال ریسک سکته مغزی در آنها وجود دارد. تری گلیسرید را میتوان یک نشانگری برای کلسترول خوب و بد خون دانست که می تواند اطلاعات خوبی در مورد وضعیت جسمی در برابر بیماری ها شما ارائه دهد.
افزایش تری گلیسیرید باعث افزایش احتمال ابتلا به بیماری‌های عروقی، کبد چرب و دیابت می‌شود همچنین میزان تری گلیسیرید (یا چرب) در خون یکی از مهم‌ترین فشار سنج‌های مهم سلامت متابولیک است.
تری گلیسرید چیست؟
تری گلیسرید، نوعی چربی موجود در بدن است. وقتی شما بیش از حد مورد نیاز خود، انرژی دریافت می کنید (یا غذا می خورید)، این کالری اضافی به تری گلیسرید تبدیل می شود و در سلول های چربی بدن شما ذخیره می شود. تری گلیسرید ها به عنوان یک منبع ذخیره انرژی برای بدن عمل می کنند. هنگامی که شما به مقدار زیادی انرژی نیاز داشته باشید، بدن این چربی ها را تجزیه می کند و به انرژی تبدیل می کند تا سلول ها بتوانند از آن استفاده کنند.
مقدار طبیعی تری گلیسرید
مقدار طبیعی تری گلیسرید خون کمتر از ۱۵۰ میلی گرم در دسی لیتر است. اگر مقدار تری گلیسرید بیشتر از ۲۰۰ شود، نشان می دهد خیلی بالاست. تری گلیسرید معمولاً در کنار سایر چربی های خون یعنی LDL کلسترول و HDL کلسترول اندازه گیری می شود. اندازه گیری سطح تری گلیسرید خون به وسیله ی آزمایش خون، زیر مجموعه ای پروفایل لیپیدی انجام می شود که میزان صحت این آزمایش مستلزم ناشتا بودن فرد از ۱۲-۸ ساعت قبل از انجام آزمایش می باشد.
بالا بودن تری گلیسرید
مقادیر بالای تری گلیسرید حمله ی قلبی و سکته در ارتباط است که تا ۴ برابر این خطر را افزایش می‌دهد. بالا بودن تری گلیسرید در زنان به خصوص زنان میانسال بیشتر از مردان پیش بینی کننده احتمال بروز بیماری قلبی است.
مقادیر بالای تری گلیسیرید یکی از علایم ابتلا به مقاومت به انسولین است. بدین معنا که بدن شما نمی تواند از انسولین استفاده کند ( هورمونی که قند خون را کنترل می کند). هنگامی که انسولین نتواند عملکرد خود را انجام دهد، گلوگز وارد سلول ها نمی شود. به همین دلیل مقادیر قند خون افزایش می یابد و در نهایت موجب بروز دیابت نوع ۲ می شود.
اگر مقادیر تری گلیسیریدتان “خیلی بالاست”- بالای ۵۰۰ میلی گرم در لیتر- به التهاب پانکراسمبتلا خواهید شد و احتمال ابتلا به بیماری های کبدی در شما چندین برابر می شود. التهاب پانکراس ( پانکراتیت) می تواند موجب آسیب زودگذر بافتی شود و با علایمی از قبیل درد شدید شکمی همراه است.
در صورت داشتن مقادیر خیلی زیاد تری گلیسیرید احتمال ابتلا به بیماری کبدی نیز در شما افزایش می یابد، این قبیل بیماری ها اغلب بدون علایم هستند و در نهایت می توانند به سیروز کبدی منجر شوند، که موجب افت عملکرد مطلوب کبد خواهد شد.
سندرم متابولیک
داشتن مقادیر بالای تری گلیسیرید و نیز مقادیر غیر طبیعی کلسترول شما را در معرض ابتلا به بیماری قلبی قرار خواهد داد، و ممکن است سایر عوامل خطر از قبیل؛ مقادیر بالای قند خون، فشار خون و چربی شکمی را نیز داشته باشد. اگر شما سه عامل خطر
از ۵ عامل نام برده شده را داشته باشید- برای مثال؛ تری گلیسیرید بالا، کلسترول خوب کم (HDL)، و فشار خون بالا- شما به سندرم متابولیک مبتلا هستید.
در واقع می توان گفت که این شرایط بیماری نیست بلکه مجموعه ای از عوامل خطر است که بزودی شما را بیمار خواهد کرد. یعنی، پیامی است برای افزایش شانس ابتلا به بیماری های قلبی در شما، نسبت به افرادی که این عوامل خطر را ندارند. ابتلا به سندرم متابولیک خطر ابتلا به دیابت را ۵ برابر افزایش می دهد.
برنامه غذایی مناسب برای کاهش تری گلیسرید
رژیم غذایی و ورزش، بهترین راه برای کاهش تری گلیسرید خون هستند. اگر شما نمی توانید با ورزش و رژیم غذایی، تری گلیسرید خود را کاهش دهید، بایستی تحت نظر پزشک از دارو استفاده کنید.
توصیه غذایی برای کاهش تری گلیسرید
۱- کمتر غذا بخورید و بیشتر فعالیت کنید
۲- شیرینی، شکلات، قند و شکر را از برنامه غذایی خود حذف کنید.
۳- قند و شکر همانند یک سم برای شماست. شکر هیچ ماده مغذی ندارد و فقط کالری دارد. خیلی سریع هم تبدیل به تری گلیسرید می شود. نوشابه ها، دسرهای شیرین، شیرینی ها، شکلات، کیک، کلوچه، آب نبات، آدامس، آب میوه های مصنوعی، ژله، کرم کارامل و… همگی دارای قند هستند.
۴- گوشت لخم، میوه ها و سبزی ها، لبنیات کم چرب باید قسمت عمده غذای دریافتی شما را تشکیل دهند.
۵- چربی های اشباع و جامد را مصرف نکنید، مثل روغن نباتی جامد، کره، مارگارین، چربی گوشت، پوست مرغ، لبنیات پرچرب، خامه و سس مایونز. روغن های گیاهی مایع را می توانید مصرف کنید. مصرف اسیدهای چرب اُمگا -۳ (در ماهی و روغن تخم کتان) برای شما مفید است. بهتر است از چربی‌هایی مثل روغن زیتون و یا کانولا و گردو در عوض انواع دیگر استفاده شود. لازم به ذکر است که کالری تمام انواع چربی یکسان است و تفاوت در نوع ترکیب اسیدهای چرب می‌باشد.ماهی‌های چرب نیز به علت داشتن امگا ۳ برای کاهش سطح تری گلیسرید مفید هستند.
۶- به هیچ عنوان الکل ننوشید، زیرا الکل خیلی سریع مقدار تری گلیسرید خون را افزایش می دهد.
۷- در خصوص گروه میوه‌ها، هنگامی که تری گلیسرید فرد بالاست دریافت میوه جات باید به ۳-۲ واحد در روز محدود شود و از دریافت بیش از حد آنها خودداری کرد.
۸- توجه به مقدار نشاسته ی دریافتی نقش بسزایی در این میان دارد .از آنجا که بدن مقادیر مازاد نشاسته را به چربی تبدیل می کند بهتر است سبزیجات نشاسته ای مثل ذرت محدود شود و از سبزیجات غیر نشاسته ای مثل خانواده ی کلم ها استفاده شود. غذاهای نشاسته ای نیز مانند سیب زمینی یا غلات موجب افزایش تری گلیسرید خون می شود.همچنین جایگزین کردن غلات قهوه ای به جای غلات سفید نیاز می باشد.در کل مصرف غلات تصفیه شده را محدود نمایید.
فعالیت بدنی و کاهش تری گلیسرید
اضافه وزن به ویژه افزایش چربی دور کمر تری گلیسرید را افزایش می دهد.در صورت داشتن اضافه وزن ،شروع تمرینات ورزشی در کاهش تری گلیسرید بسیار موثر است . انجام ۳۰ دقیقه تمرینات منظم منجر به تعریق و پمپاژ بیشتر قلب می شود و در عین حال تری گلیسرید را کاهش می دهد که پیاده روی یکی از تمریناتی است که بسیار توصیه می شود.
علاوه بر این در خصوص تغییر سبک زندگی عوامل زیر می تواند موثر باشد:
- ترک کردن سیگار
- عدم داشتن استرس در زندگی روزمره
- کنترل وزن
در پایان باید اشاره کرد که با تعدیل سبک زندگی می توان از مشکلات قلبی عروقی و تری گلیسرید بالا پیشگیری کرد اما در صورت ابتلا به این عارضه تصحیح سبک زندگی در معیت با درمان های دیگر می توان اثرات قابل توجهی داشته باشد.
منبع: نبض ما
