پروستاتیت، التهاب غده پروستات است که همراه با علائمی بروز پیدا می کند. غده پروستات تنها در بدن مردان دیده می شود و زیر گردن مثانه قرار گرفته است. بزرگ شدن غده پروستات سبب مسدود شدن مجرای خلفی و در نتیجه باعث بروز علائم ادراری می شود. سخت یا دردناک بودن دفع ادرار، تکرر ادرار، تب، کمردرد، درد کشاله ران، کاهش میل جنسی و … از جمله علائم بزرگ شدن پروستات هستند.
پروستاتیت می تواند به دو صورت بروز پیدا کند:
1- پروستاتیت حاد
2- پروستاتیت مزمن
در این قسمت توضیحات جامعی در مورد هر کدام از انواع پروستاتیت و روش های درمان آن ها بیان خواهیم کرد.
1- پروستاتیت حاد
از عفونت باکتریایی ناشی می شود که معمولا با عفونت مثانه و مجاری ادراری همراه است.
عوامل موثر در بروز پروستاتیت حاد
پروستاتیت حاد معمولا با انتشار عفونت ناشی از عفونت سیستم ادراری همراه است و یا به علت بیماری های مقاربتی مانند سوزاک یا کلامیدیا بروز می کند.
علائم پروستاتیت حاد
سوزش در هنگام دفع ادرار همراه با درد شدید و عمیق بین پاها. در مواردی که پروستاتیت حاد به علت بیماری های مقاربتی به وجود آمده است، ممکن است فرد با ترشحات آلت تناسلی نیز همراه باشد.
تشخیص پروستاتیت حاد
ممکن است عفونت از ادرار جدا شده و کشت داده شود. نمونه سواپ از مجاری ادراری نیز در برخی موارد گرفته می شود. گاها پزشک با قرار دادن یک انگشت در راست روده و تحریک پروستات، از ترشحات پروستات نمونه برداری می کند.
درمان پروستاتیت حاد
درمان پروستاتیت حاد معمولا به کمک آنتی بیوتیک ها انجام می شود.
2- پروستاتیت مزمن
انواع التهاب پروستات مزمن
۱- پروستاتیت عفونی مزمن
۲- پروستاتیت مزمن/ سندرم درد لگنی مزمن (CPPS)
۱- پروستاتیت عفونی مزمن
پروستاتیت باکتریال (عفونی) مزمن، یک عفونت باکتریال پایدار پروستات است که بیش از ۳ ماه طول بکشد. در کشت ادرار طی دوره ناخوشی مکررا یک سوش باکتریال خاص رشد می‌کند. یکی از پرسشنامه‌های رواسازی‌شده در دسترس، شاخص علایم پروستاتیت مزمن NIH محصول شبکه پژوهش‌های مشترک پروستاتیت مزمن (CPCRN) است.
علل پروستاتیت عفونی مزمن
اشریشیا کولی شایع‌ترین ارگانیسمی است که باعث این بیماری می شود و از این بیماران جدا می‌شود ولی دیگر ارگانیسم‌های گرم منفی مثل کلبسیلا، پروتئوس و پسودومونا نیز شایع‌اند. پس از اشریشیا کولی، شایع‌ترین پاتوژنی که جدا می‌گردد، آنتروکوک‌های گرم مثبت هستند. پژوهش‌ها نشان می‌دهند که آن دسته از سوش‌های اشریشیا کولی که غالبا در پروستاتیت باکتریال مزمن دیده می‌شوند، دارای توان بیماری‌زایی بالاتر و تشکیل بیوفیلم بیشتری نسبت به سوش‌هایی هستند که در عفونت‌های بدون عارضه مجاری ادراری مشاهده می‌گردند؛ این امر می‌تواند دشواری درمان پروستاتیت باکتریال را توجیه کند. پاتوژنز پروستاتیت باکتریال مزمن به صورت علمی ثابت نشده است ولی تصور می‌گردد که عفونت از دیستال پیشابراه به سمت پروستات حرکت می‌کند. سایر احتمالات عبارتند از: کاشته شدن از سمت مثانه، روده، خون یا دستگاه لنفاوی. همراهی‌های مطرح‌شده عبارتند از: وجود پره‌پوس (ختنه نشدن)، فعالیت جنسی، هیپرپلازی خوش‌خیم پروستات، تنگی‌پیشابراه، هیپرتروفی گردن مثانه، سابقه استفاده از ابزار یا کاتتر و استعداد آناتومیک برای گسترش پس‌گرا (retrograde) از مجاری داخل پروستاتی.
علائم پروستاتیت عفونی مزمن
افراد دچار پروستاتیت باکتریال مزمن، برخلاف مردان مبتلا به پروستاتیت باکتریال حاد، ناخوش به نظر نمی‌رسند. آنها با عفونت راجعه یا عودکننده (relapsing) مجاری ادراری، اورتریت یا اپیدیدیمیت با همان سوش باکتریال نظاهر می‌کنند. بین دوره‌های علامت‌دار پاتوژن‌های قابل شناسایی همچنان در آزمون‌های لوکالیزاسیون وجود دارند. ممکن است بیماران دچار علایم تحریکی حین ادرار کردن و درد بیضه، پرینه، کمر و گاه دیستال آلت تناسلی شوند. در معاینه فیزیکی بیماران معمولا تب ندارند و در معاینه رکتوم با انگشت پروستات ممکن است طبیعی، تندر یا فرورونده باشد.
تشخیص پروستاتیت عفونی مزمن
تشخیص مبتنی بر شرح حال و معاینه فیزیکی، یک آزمون ادراری مثل آزمون ۲ لیوانی پیش و پس از ماساژ پروستات و کشت ادراری مثبت است.
درمان پروستاتیت عفونی مزمن
از آنجا که پروستاتیت باکتریال مزمن یک عفونت باکتریال است، باید یک آنتی‌بیوتیک مناسب با نفوذ بافتی خوب در پروستات را انتخاب نمود. بهترین غلظت بافتی از آن فلوئوروکینولون‌ها بوده است که به عنوان داروهای خط اول توصیه می‌گردند. هر چند کوتریموکسازول را هم می‌توان در نظر گرفت، ممکن است نفوذ بافتی آن چندان موثر نباشد و در بسیاری از نواحی ایالات متحده شواهدی از افزایش مقاومت اوروپاتوژنیک به این دارو وجود دارد. تسکین مناسب علایم پروستاتیت باکتریال مزمن توسط مشتقات پنی‌سیلین (که معمولا برای درمان پروستاتیت باکتریال حاد استفاده می‌شوند) نشان داده نشده است. داروهای خط دوم عبارتند از داکسی‌سیکلین، آزیترومایسین و کلاریترومایسین. معمولا ۶-۴ هفته درمان توصیه می‌شود؛ البته برای ریشه‌کنی ارگانیسم عامل و پیشگیری از عود، به خصوص در صورت پایداری علایم پس از پایان درمان ابتدایی، غالبا ۱۲-۶ هفته درمان لازم است. هیچ راهکاری برای درمان ارگانیسم‌های گرم‌مثبت وجود ندارد ولی سیپروفلوکساسین و لووفلوکساسین پوشش گرم‌مثبت کافی و نیز پوشش گرم منفی عالی دارند و هر دو دارو به خوبی به بافت پروستات نفوذ می‌کنند.
التهاب پروستات مزمن/ سندرم مزمن درد لگنی (CPPS)
پروستاتیت مزمن و CPPS عبارت از درد و ناراحتی مداوم در ناحیه پایین لگن است. این درد در آلت و اطراف مقعد است. برای تشخیص، این علائم از سه ماه قبل باید شروع شده باشد. علت این بیماری ناشناخته مانده ولی عللی برای آن پیشنهاد کرده‌اند.
التهاب پروستات مزمن در بین مردان بسیار شایع است. تقریبا دو مرد از ده مرد در طول عمر و زندگی خود مبتلا به پروستاتیت مزمن دارای سندرم مزمن درد لگنی (CPPS) هستند. از هر ۱۰ نفر، ۱ نفر به پروستاتیت مزمن مبتلا می‌باشند که دارای پروستاتیت عفونی است.
علائم التهاب پروستات مزمن
— درد در ناحیه مقعد، آلت، پشت و بیضه‌ها، درد از نظر شدت روز به روز فرق می‌کند.
— علائم ادراری، درد موقع ادرار کردن، نیاز فوری به توالت رفتن برای تخلیه ادرار (urgency)
— کاهش فشار ادرار و زور زدن موقع ادرار کردن (hesitancy)
— مشکلات جنسی، که به صورت اختلال نعوظ یا ناتوانی جنسی و انزال دردناک می باشد.
— احساس خستگی و درد عمومی آلت
تشخیص پروستاتیت مزمن
ارزیابی و تشخیص پروستاتیت مزمن (سندرم درد مزمن لگن) می‌تواند برای پزشک معالج گیج‌کننده و چالش‌برانگیز باشد. بسیاری از آزمون‌های تشخیصی انجام‌شده در بیماران مبتلا، معطوف به رد سایر پاتولوژی‌های قابل درمان (مثل هیپرپلازی خوش‌خیم پروستات و سرطان مثانه) هستند و غالبا ارجاع به اورولوژیست لازم است. در مجموعه‌ای از ۲ مطالعه، CPCRN مفید بودن شمارش گلبولهای سفید و باکتری‌ها را برای گروه‌بندی بیماران مبتلا به پروستاتیت مزمن/ سندرم درد مزمن لگن مورد ارزیابی قرار داد. بنابر یافته‌های این گروه، شمارش گلبولهای سفید و باکتری‌ها با علایم مطابقت نداشت و یافته‌های مثبت غالبا در بیماران شاهد بدون علامت نیز وجود داشتند. مطلوبیت و اهمیت این گونه آزمون‌ها در درمان و تعیین پیامد بیماران مبتلا به پروستاتیت مزمن/ سندرم درد مزمن لگن هنوز مشخص نیست. در بیماری که به نظر می‌رسد مبتلا به پروستاتیت مزمن/ سندرم درد مزمن لگن باشد، ارجاع به یک اورولوژیست جهت تشخیص ضروری است
درمان التهاب پروستات مزمن
درمان پروستاتیت مزمن بسیار سخت می‌باشد، ولی در بیشتر افراد مبتلا علائم بعد از ماه‌ها فروکش می‌کند.
درمان پیشنهادی شامل دادن آنتی بیوتیک به مدت ۴ هفته در صورتی که عفونت ادراری داشته‌اند یا حمله یا برگشت پروستاتیت در سال قبل وجود داشته باشد، ولی باید پزشک مطمئن باشد که عفونتی وجود داشته باشد. سایر داروهای تجویزی مسکن و ملین می‌باشند. پروستاتیت مزمن غیر میکروبی یک نوع دیگر از پروستاتیت است که باعث درد و التهاب در پروستات و قسمت سیستم تحتانی ادراری می‌شود. علائم این بیماری شبیه بیماری قبلی است. علت آن نامشخص است و یک مشکل در حال پیشرفت می‌باشد. علائم بیماری باید در یک زمان و مدت طولانی تداوم داشته و وجود داشته باشد. هدف از درمان بهبود علائم است ولی استفاده از آنتی بیوتیک در این بیماری مورد بحث می‌باشد.
بسیاری عقیده دارند میکروب قابل شناسایی نمی‌باشد ولی آنتی بیوتیک تجویز می‌کنند. سایر مواردی که به درمان کمک می‌کند، خودداری از خوردن الکل، کافئین و مایعات اسیدی می‌باشد. یبوست باید با استفاده از ملین‌ها بهبود یابد. فعالیت آرام‌بخش نیز مفید است.
در آب گرم نشستن نیز به درمان کمک می‌کند. روی اجسام نرم باید نشست. از ماساژ هم می‌توان کمک گرفت.
بعضی بیماران به علت مصرف داروهای آزاردهنده طولانی مدت، دچار مشکلاتی به صورت اضطراب، افسردگی و ناامیدی می‌شوند. لذا گاهی لازم است از داروهای ضد افسردگی و پزشک روانپزشک استفاده کرد.
از بوی ادرار، سرطان پروستات را تشخیص دهید؟
اگر پروستات سالم می خواهید بخوانید
عوامل تغذیه ای تاثیرگذار بر ایجاد سرطان پروستات
سرطان پروستات چیست؟ علل و راه های پیشگیری و درمان
گرد آوری و تدوین: مهدیه انیسی
هرگونه استفاده با درج نام دکتر سلام و با لینک دهی مستقیم مجاز می باشد.
