خیلی وقت‌ها در شرایط بسیار عادی مثل پیک‌نیک در فضای آزاد یا کوهنوردی آخر هفته ممکن است دچار حوادث کوچک یا جراحات جزئی شوید. برای این که بتوانید در زمان حادثه برای خود و اطرافیان‌تان مفید باشید، نیازی نیست حتما مدرک پزشکی داشته باشید یا شغل تان امدادگری باشد. کافی است برخی تکنیک‌های اولیه درمان سرپایی را بلد باشید تا در موقع نیاز بتوانید اقدامات اولیه را انجام دهید یا تا رسیدن نیروهای امدادی کمک‌حال بیمار باشید.
البته با توجه به پیشرفت فناوری و علم پزشکی، درک ما از بدن و روش‌های مداوای جراحات هم پیشرفت کرده است. به همین بهانه تصمیم گرفتیم جدید ترین روش های کمک های اولیه را که هر کسی باید با آن‌‌ها آشنا باشد، به شما معرفی کنیم، با دکتر سلام همراه باشید.
1) کوفتگی و کبودی‌ها
– انجام دهید: سریعا کمپرس سرد کنید.
– انجام ندهید: به هیچ عنوان بلافاصله محل کوفتگی را گرم نکنید.
اگر در هنگام ورزش زمین خوردید یا پای‌تان به یکی از لوازم منزل خورد و دچار کوفتگی یا کبودی شدید، چطور آن را مداوا می‌کنید؟ اولین کار استفاده از کمپرس یخ برای کمتر کردن خونریزی مویرگ‌های محل جراحت است. این خونریزی منجر به کبودی و تشدید درد می‌شود و بهتر است هر چه زودتر جلوی آن را بگیرید. در 48 ساعت اول بهتر است در هر ساعت هر 20 دقیقه محل ضرب دیده را با یخ کمپرس کنید. برای پیشگیری از سوختگی ناشی از سرما بهتر است یک پارچه سبک یا حوله بین پوست و یخ حائل کنید. بعد از 48 ساعت می‌توانید برای شروع روند بهبود، از کمپرس آب گرم کمک بگیرید تا جریان خون در محل حادثه دیده تسریع شود.
2) سوختگی
– انجام دهید: محل سوختگی را زیر آب خنک بگیرید.
– انجام ندهید: از کرم ویتامین E، آلوئه‌ورا یا خمیردندان استفاده نکنید.
سوختگی در منزل، یکی از شایع‌ترین شکل‌های جراحت است. در صورتی که مثلا در هنگام آشپزی دچار سوختگی شدید، اولویت‌های شما باید به این صورت باشد: اول جلوی سوختگی را بگیرید و سپس به فکر خنک کردن منطقه سوختگی باشید. در صورتی که پوست تاول زده باشد یا سوختگی عمیق باشد، باید هرچه سریع‌تر خود را به یک مرکز درمانی برسانید؛ اما برای سوختگی‌های سطحی، مثل سوختگی ناشی از چسبیدن پوست به ظروف داغ، بهتر است دست خود را زیر شیر آب سرد قرار دهید یا چند قطعه یخ را در یک حوله گذاشته و روی محل سوختگی قرار دهید. این کار به کاهش درد و کمتر شدن ورم زخم شما کمک می‌کند. این کار را در فواصل معین بین 24 تا 48 ساعت پس از سوختگی تکرار کنید. پس از این زمان استفاده از پمادهای سوختگی آنتی بیوتیک می‌تواند به مرطوب شدن پوست و کاهش درد کمک کند.
3) زخم و بریدگی
– انجام دهید: با دقت به همراه آب و صابون بشویید.
– انجام ندهید: از الکل طبی یا آب‌اکسیژنه استفاده نکنید.
برای اینکه از عفونی شدن یک زخم پیشگیری کنید، مهم‌ترین کار شست و شوی کامل آن با آب برای خارج شدن آلودگی‌ها و باکتری‌هاست. در واقع مهم‌تر از ماده ضدعفونی کننده‌ای که استفاده می‌کنید، عمل شست و شو با آب و درست انجام دادن آن است؛ بنابراین خیلی تفاوتی ندارد که با آب شیر شست و شو را انجام دهید یا سرم نمکی، مهم تمیزشدن محل زخم است. استفاده از الکل موجب سوزش در زخم می‌شود و آب اکسیژنه هم می‌تواند باعث از بین رفتن سلول‌های بدن در کنار باکتری‌ها و تاخیر در فرآیند بهبودی شود. پس از شست و شوی زخم با آب و صابون، آن را به نرمی خشک کرده و در صورت ادامه پیدا کردن خونریزی از یک پماد آنتی بیوتیک برای پوشش زخم و باند برای بستن آن استفاده کنید. اگر طول بریدگی بیشتر از سه سانتی متر باشد، لبه‌های تیز دارد یا خیلی عمیق است و ممکن است برای درمان صحیح نیاز به بخیه وجود داشته باشد، پس به یک مرکز درمانی مراجعه کنید.
4) خون دماغ شدن
– انجام دهید: جلوی خونریزی را با اعمال فشار بگیرید.
– انجام ندهید: سر خود را به عقب متمایل کرده یا سوراخ بینی را با دستمال پر کنید.
اگر وسط ورزش و دویدن دماغ‌تان ضربه شدیدی خورد و شروع به خونریزی کرد، به احتمال زیاد مویرگ‌های خونی قسمت جلویی بینی و غضروف آن را پاره کرده‌اید. بهترین راه‌حل این است که یک دستمال کاغذی یا حوله بردارید، قسمت‌های نرم جلو بینی را با دو دست بسته و سر خود را به جلو خم کنید تا خونریزی متوقف شود. فشار را برای پنج تا 10 دقیقه حفظ کنید و در صورت لزوم از کمپرس یخ برای کاهش تورم و توقف خونریزی استفاده کنید.
بیشتر ما شنیده‌ایم که برای بستن راه خون دماغ، بهتر است سرتان را به عقب خم کنید. شاید این روش به نظر منطقی باشد، اما اشتباه است. این کار، وقتی با اعمال فشار به بخش‌های نرم بینی همراه باشد، باعث می‌شود خون از راه گلو وارد مری و معده شما شود. اگر این حجم خون زیاد باشد، می‌تواند باعث به هم خوردن حال شما و بدتر شدن اوضاع شود. پس از اتمام خونریزی، اجازه دهید خون لخته شده حداقل چند ساعت در جای خود باقی بماند. (دماغ تان را پاک نکنید!) اگر خونریزی بینی تا 30 دقیقه مهار نشود، حتما باید برای اقدامات تکمیلی به مراکز درمانی مراجعه کنید.
در این باره بیشتر بخوانید: در مورد خون دماغ شدن کودکان بیشتر بدانید
5) پیچ‌خوردگی و کشیدگی‌ها
– انجام دهید: کمپرس سرد انجام دهید و محل آسیب‌دیدگی را بالاتر از بدن قرار دهید.
– انجام ندهید: بلافاصله با کمپرس گرم درد را ساکت نکنید.
پیچ خوردن یا کشیدگی مچ دست یا پا، چه در هنگام ورزش اتفاق افتاده باشد، چه در زمانی که از پله‌های منزل‌تان بالا می‌روید، بسیار دردناک است و می‌تواند تا چند روز شما را از کار بیندازد. به خصوص خانم‌هایی که از کفش پاشنه بلند استفاده می‌کنند، بیشتر در معرض خطر این آسیب هستند. درد این آسیب دیدگی ناشی از کشیدگی یا فشار بیش از حد روی یکی از تاندون‌ها، عضلات یا رباط‌های مفاصل است. این موضوع می‌تواند باعث خونریزی داخلی در محل آسیب دیدگی هم بشود؛ بنابراین بهترين راه برای کاهش التهاب و خونریزی داخلی احتمالی، کار نکشیدن از عضو آسیب دیده و استفاده از کمپرس یخ است. نکته دیگر بالاتر نگه داشتن قسمت آسیب دیده از ارتفاع قلب است که به سادگی امکان پذیر است. به این معنی که اگر مثلا پای شما پیچ خورده، کافی است دراز کشیده و پای خود را مثلا روی صندلی و بالاتر از بدن‌تان قرار دهید. استفاده از داروهای ضد التهاب (البته با نظر پزشک) هم می‌تواند به کاهش درد و بهبود سریع‌تر شما کمک کند.
لینک مرتبط: کمک های اولیه برای زایمان اضطراری
منبع: دکتر سلام
