زمانی که پزشکان سلولهای سرطانی را پیدا کنند، میتوانند بفهمند که اول کدام قسمت از بدن مبتلا شده است. این قسمت میتواند یک ارگان مشخص، یک نوع از بافت و یا قسمتی از خون فرد باشد. چنانچه مشخص نباشد، فرد به نوعی از سرطان دچار شده است که آن را سرطان اولیه نامشخص “carcinoma of unknown primary“ یا به اختصار CUP می نامند.
این نوع از سرطان تا زمانی که به غدد لنفاوی فرد، کبد، ریه، استخوان و یا پوست وی انتشار پیدا نکرده است، مشخص نمیشود. اگرچه درمان ممکن است به این نوع از سرطان جواب ندهد، اما آزمایشات بالینی ممکن است به آن کمک کند.
1- دلیل سرطان اولیه نامشخص
سرطان زمانی اتفاق می افتد که یک جهش در سلولهای DNA فرد رخ دهد. شیمی درون سلول فرد تعیین میکند که چه رفتاری برای کنترل سلول دارد. در اغلب موارد بسیاری از جهش ها قبل از اینکه سلول سرطانی شود، اتفاق می افتند. پزشکان اعتقاد دارند که تغییرات DNA که باعث CUP می شود، از طریق وراثت منتقل نمیشود، اما در طی زندگی فرد اتفاق می افتد؛ که ممکن است به علت قرار گرفتن فرد در معرض چیزهای ناشناخته ای باشد که باعث سرطان میشوند مثل: تابش اشعه، جویدن یا دود کردن تنباکو و یا مواد شیمیایی.
اما این تغییرات مضر به دلایل ناشناخته نیز رخ می دهند. بسیاری از افراد مبتلا به CUP افرادی هستند در کمال سلامت، وزن متناسب، اغلب ورزشکار و دارای تغذیه درست. اگر شما و یا فردی که میشناسید، به این بیماری دچار شده اید، باید توجه داشته باشید که هیچ کاری برای جلوگیری از آن نمیتوانستید انجام بدهید.
2- نشانه های سرطان اولیه نامشخص
بستگی به محل ابتلا در بدن، نشانه های آن نیز گوناگون هستند. برخی نشانه ها شامل: تورم درغدد لنفاوی، جرم در داخل شکم، احساس سنگینی، درد در قفسه سینه یا شکم، تنفس کوتاه، درد استخوان اغلب در پشت- باسن- پاها، تومورهای پوستی، آنمی (میزان پایین گلبول قرمز خون)، ضعف، خستگی، کاهش اشتها، از دست دادن وزن، تغییراتی در عادات خوابیدن، سرفه مزمن، گرفتگی صدا، دیدن کابوس شبانه، تب، خونریزی و یا ترشح می باشد.
البته این شانس هم وجود دارد که فرد بدون علامت مشخصی باشد؛ برخی از افراد تنها پس از یک آزمایش به دلایل دیگر، متوجه ابتلا به CUP میشوند.
3- تشخیص سرطان اولیه نامشخص
پزشک آزمایشاتی از شما خواهد خواست، یا سوالاتی از شما خواهد پرسید. همچنین از شما درباره سابقه مشکلات مربوط به سلامتی و یا هرگونه سابقه بیماری سرطان در خانواده را خواهد پرسید. نمونه خون، ادرار و مدفوع شما میتواند به بیشتر شدن اطلاعات پزشک شما کمک کند. سپس آزمایشات زیر مشخص کننده است:
الف- آزمایشات تصویر برداری: شامل اشعه ایکس، MRI ، سی تی اسکن و سونوگرافی است.
ب- آندوسکوپی: پزشک ممکن است یک لوله خیلی باریک را از طریق دهان، بینی، یا پایین بدن فرد، به درون بدن فرستاده و یا یک برش کوچک روی پوست انجام داده و به وسیله دوربین کوچکی که در سر لوله وجود دارد، میتواند تومور را واضح تر ببیند.
ج- بیوپسی: بر اساس نوع تومور، پزشک یک نمونه از سلولهای آن، مایع و یا مغز استخوان را برداشته و به آزمایشگاه می فرستد، تا در زیر میکروسکوپ نگاه دقیق تری به آن انداخته شود. به تازگی تست ژنتیک جدیدی تهیه شده است که با دقت، هر قسمت بدن را که سرطان در آن شروع به اعلام وجود کرده، شناسایی میکند.
4- درمان CUP چگونه است؟
بیشتر انواع سرطان،”مرحله ای” هستند. این مرحله ها شرح میدهند که آنها در کجای بدن هستند و چقدر انتشار پیدا کرده اند. همچنین به تهیه برنامه درمانی کمک میکنند. پزشک تصمیم میگیرد که چگونه بر اساس محل سرطان، چگونگی حالت سلولها در زیر میکروسکوپ، نتایج آزمایش شما، نشانه های شما و اینکه این بار اول ابتلای شماست یا عود مجدد، شما را درمان کند.
درمان شما ممکن است شامل موارد زیر باشد:
جراحی: پزشک قسمت سرطانی را به اضافه قسمتی از بافت اطراف آن جدا میکند.
شیمی درمانی: شما باید داروهای بسیار قوی که نابود کننده سلولهای سرطانی است، مصرف کنید. ممکن است این داروها داخل وریدی باشند یا به صورت قرص از طریق دهان مصرف شوند.
پرتو درمانی: اشعه ایکس با قدرت بالا و یا سایر انواع تابش میتواند برای نابودی سلولهای سرطانی استفاده شوند. ممکن است توسط یک ماشین و یا از طریق یک سوزن، مفتول سیمی و یا یک دانه مهر و موم شده باریک به درون بدن شما گذاشته شود.
هورمون درمانی: اگر اعتقاد به این باشد که هورمونها در سرطان شما نقشی دارند، پزشک تلاش خواهد کرد تا میزان آن را در بدن کاهش داده و یا آن نوعی که هنوز مفید است، حفظ کند. گاهی این کار به وسیله داروها انجام میشود، ولی جراحی و پرتو درمانی نیز همزمان استفاده میشوند.
درمان هدفمند: داروها یا دیگر مکمل ها میتوانند به سلولهای سرطانی حمله کنند، بدون اینکه به سایر قسمتهای بدن ضربه بزنند.
ایمن درمانی: این درمان بر اساس بالا بردن سیستم ایمنی بدن در یک حالت کلی و یا استفاده از حمله به سلولهای سرطانی است.
آزمایشات بالینی: در بعضی از موارد، استفاده از آزمایشات بالینی شاید بهترین انتخاب شما باشد. این آزمایشات، داروی جدیدی را برای سرطان و درمان آن آزمایش میکنند. ممکن است این داروها خوب کار کنند و یا حتی بهتر از درمانهای معمول برای سرطان کار کنند. CUP در هر شخصی متفاوت است. پیش بینی چگونگی درمان برای آن سخت است.
مطمئن شوید که با پزشک خود به طور کامل در این باره صحبت میکنید. چرا که از سرطان شما، نتایج تست های شما و سلامت کلی شما آگاه است. در نهایت اوست که نظر بهتری در باره بازیابی شانس زندگی در شما دارد.
برگردان: سیما آزادفلاح
بازنویسی: فرزانه پاشایی
هرگونه کپی برداری با نام دکتر سلام و لینک دهی مستقیم مجاز می باشد.
