ترس شدید بیمارگونه در روانشناسی به فوبیا یا هراس شهرت دارد و نوعی پایدار از ترس است که سبب اختلال در زندگی روزمره فرد میشود. ترس معمولی واکنشی زودگذر و طبیعی به یک عامل خطرناک خارجی است، اما فوبیا بیشتر ترس از قرار گرفتن در یک موقعیت خطرناک است. ترس از محیطهای اجتماعی، ترس از فضاهای باز و ترسهای ویژهتری مانند هراس از ارتفاع، مکانهای بسته و بلایای طبیعی از رایجترین هراسها هستند. اگر از چیزی می ترسید خجالت نکشید؛ شما تنها نیستید. افراد سرشناسی بین ما با این هراسها درگیر هستند.
برای مثال ترانه علیدوستی تنگنا هراسی دارد، فواد صفاریانپور از ارتفاع میترسد، مهدی امینیخواه از دریا و محسن کیایی هم از مار میهراسد. در این بین فوبیاهایی وجود دارند که عجیب و غریب هستند و ممکن است سبب تعجبتان شود. شاید با برخی از اینها هم ذات پنداری کنید و در مواجهه با برخی این سوال برایتان پیش بیاید که مگر میشود کسی از چنین چیزی بترسد. با ۱۳ ترس باورنکردنی اما موجود آشنا شوید:
۱. هراس از رنگ زرد Xanthophobia
– آیا شما هم از رنگ زرد میترسید و دیدنش سبب آزار و اذیتتان میشود؟ اگر نه، بدانید هستند کسانی که با دیدن خورشید، گل نرگس و دیوارهای زرد حالشان بد میشود. در بدترین حالت حتی برخی از افراد از شنیدن یا دیدن کلمه زرد هم احوالشان به هم میریزد. چینیها بیش از مردم دیگر کشورها از رنگ زرد هراس دارند، به ویژه ترس از روسری زرد، که در قدیم نشانه دستور خودکشی از سوی امپراطوری بوده است.
۲. پنیر هراسی Turophobia
– ترس از پنیر اغلب به خاطر این باور که مصرف آن به حافظه آسیب میرساند، شکل میگیرد. این دسته از افراد معمولا از پنیر موجود در پیتزاها و ساندویچ ها و ظاهر کش آمده و مزه آن فراری هستند. برخی تنها از یک نوع خاصی از پنیر هراس دارند، اما برخی دیگر هم ممکن است با تمام انواع آن مشکل داشته باشند.
۳. ترس از خواب Somniphobia
– بسیاری از افراد از خواب رفتن، خوابیدن و خواب دیدن به شکل غیرمنطقی و بیش از حد میترسند. یکی از دلایلش این است که آنها خواب را با مرگ یکی می دانند یا میترسند هنگامیکه خواب هستند، بمیرند. عدهای هم از ترس دیدن کابوس دوست ندارند، بخوابند. برخی نیز ممکن است به این دلیل که هنگام خواب کنترلی بر هیچ چیز ندارند، بیداری را ترجیح بدهند و اما عده آخر استرس از دست دادن زمان را دارند.
۴. دلقک هراسی Coulrophobia
– دلقک هراسی یک فوبیای نسبتا شایع است و بر اساس بررسی های مختلف بین بسیاری از کودکان وجود دارد. دلقک یا شاید بهتر بتوان گفت مقلدهای ترسناک مانند جوکر در فیلم و کمیکهایی مانند بتمن در فرهنگ عامه بسیار پرطرفدار است. حتی برخی از بازیگران بزرگ دنیا مانند «جانی دپ» هم از این بیماری رنج میبرند و از چهره دلقکها به ویژه آن لبخند نقاشی شده بر صورتشان وحشت دارند.
۵. درخت هراسی Hylophobia
– هایلوفوبیا شامل ترس غیرمنطقی از چوب، جنگل یا درختان است. اغلب دلیل این ترس دیدن یا خواندن صحنههای ترسناک فیلمها و کتابهای افسانهای است که در آن درختهای جنگل به حرکت در میآیند. متاسفانه بسیاری انسانها به دلیل همین ترس، خود را از پیادهروی در یک محیط خوش منظره و زیبا محروم میکنند. گاهی حتی فکر کردن به چوب هم سبب ایجاد اضطراب شدید در این افراد میشود.
۶. ترس از ناف Omphalophobia
– شاید عجیب و حتی خندهدار به نظر برسد، اما بعضیها واقعا از ناف وحشت دارند. این ترس اغلب با بند ناف و رحم مادر در زمان جنینی مرتبط است. این افراد از لمس کردن ناف خود و دیگران میترسند.
۷. نوموفوبیا Nomophobia
– این یک فوبیای جدید است و تقریبا ۵ سال پیش نامگذاری شده است. افراد مبتلا به نوموفوبیا از اینکه از محدوده آنتن دهی تلفنهای همراه خارج باشند، دچار وحشت میشوند. بیش از نیمی از ساکنان انگلیس با این هراس زندگی میکنند. نوموفوبیا با از دست رفتن آنتن، تمام شدن شارژ یا فاصله گرفتن از تلفن همراه تشدید میشود.
۸. باران هراسی Ombrophobia
– ترس غیرعادی از باران که با حملات شدید اضطرابی همراه است را باران هراسی میگویند. شاید یکی از مهمترین عواملی که سبب به وجود آمدن این ترس در افراد شده است، ترساندنشان در کودکی و گفتن این جمله که: «در باران بیرون نرو مریض میشوی» باشد.
۹. ترس از بهشت Uranophobia
– افرادی هم هستند که از بهشت یا آسمان میترسند. حتی اگر طبق تعاریف مذهبی در بهشت یک زندگی خوب و عالی در انتظارشان باشد، اما باز هراس رفتن به آن را دارند. شاید چون ملاقات با فرشتگان؛ موجوداتی که بال دارند، با انسانها و آنچه روی زمین دیدهاند متفاوت است؛ آنها را به وحشت میاندازد. در برخی نیز این ترس شاید به دلیل این تصور «مورد قضاوت قرار گرفتن» باشد.
۱۰. ترس از ریش Pogonophobia
– از پوگونوفوبیا در سال ۱۸۵۰ برای توصیف یک ترس قوی از ریش نام برده شده است. این ترس میتواند دلایل زیادی داشته باشد؛ رویدادهای منفی و آسیبزا که توسط فرد ریشدار انجام شده و دیدن بیماریها و بدبختیهای افراد بیخانمان ریشدار و تماشای فیلمهایی که شخصیتهای منفی آن، افراد متعصب ریشدار هستند میتواند از مهمترین دلایل این هراس باشد.
۱۱. کاغذ هراسی Papyrophobia
– ترس از کاغذ به طور کلی شامل ترس از دست زدن، نوشتن یا پاره شدن آن است. اگر چه تعداد آدمهایی که از کاغذ میهراسند بسیار کم است اما کاغذ هراسها وجود دارند و از افراد مشهوری که به این بیماری مبتلا هستند میتوان مگان فاکس، بازیگر آمریکایی را نام برد. چنین هراسی ممکن است با برش کوچک در نقطه حساس و دردناک انگشت در کودکی ایجاد شود و بعدها این حساسیت را به وجود آورد که فرد حتی از کاغذ مچاله، کاغذدیواری یا حتی کاغذ بستهبندی هدیه نیز هراس داشته باشد.
۱۲. ترس از سوراخ ریز Trypophobia
– حفرههای کوچک، به ویژه الگوهای نامنظم سبب هراس برخی از افراد میشود. این افراد نه تنها کم نیستند که تعدادشان رو به افزایش نیز هست. واکنش برخی از افراد مبتلا آنقدر شدید است که حتی با دیدن عکس سوراخ هم ممکن است دچار حمله وحشت شوند. تریپوفویا یکی از موارد عجیب در بین هراسهاست که حتی میتواند به هراس کلی از شکل اجسام نیز گسترش پیدا کند.
۱۳. هراس از عدد ۱۳ Triskaidekaphobia
– بسیاری از آدمهای خرافاتی از عدد ۱۳ میترسند، اما عده کمی از آنها هراس بیش از حد از این عدد دارند. باورهای خرافه سیزدهمین روز یک ماه که با جمعه مصادف میشود را شوم و باعث بدشانسی میدانند. این افراد تلاش میکنند تا هر طور که ممکن است از استفاده کردن، دیدن یا ارتباط با عدد ۱۳ شدیدا بپرهیزند.
مطلب مرتبط: اضطراب یا استرس، تفاوت در چیست؟
منبع: مجله زندگی ایده آل