نمونه برداری یا بیوپسی معده به برداشتن تکه ی کوچکی از معده می باشد که طی عمل آندوسکوپی صورت می گیرد. در بیشتر مواقع وقتی پزشک مشکوک به وجود یک بیماری مثل باکتری هلیكوباكترپیلوری می شود، بیوپسی معده را تجویز می کند.

دلایل انجام بیوپسی معده و روده :

شناخت و تشخیص بسیاری از بیماری های گوارشی  شامل:

1- پولیپها
2-کولیت ها و گاستریت ها ( ورم روده و معده)
3- تومورهای خوش خیم و بدخیم
4-شناسایی میکروب معده یا همان هلیکوباکتر پیلوری

5- در برخی از موارد بیوپسی می تواند جنبه ی درمانی داشته باشد و ضایعه های ایجاد شده را هم زمان با بررسی روده برداشته و از بین ببرد، مانند پولیپکتمی که به خارج کردن پولیپ ها در حین آندوسکوپی یا کولونوسکوپی گفته می شود و توانسته است شیوع سرطان روده یا کانسر کولون را کاهش دهد.
6- سلول های تومرال که انواع خوش خیم و بدخیم دارند با روش بیوپسی قابل تشخیص است ،البته این کار با برداشتن نمونه ها و یا بافت های مشکوک و البته بررسی میکروسکوپی آن ها و ارسال آن به آزمایشگاه قابل انجام می باشد .

انواع  بیوپسی معده

روش اول : بیوپسی با سوزن Needle biopsy

ابتدا پوست بیمار با استفاده از بی حسی موضعی، بی حس شده و یک سوزن بسیار نازکی را از طریق پوست به اندام مورد نظر وارد می کنند و یک نمونه کوچک از آن عضو بر می دارند. این روش بیشتر برای اندام هایی مثل کبد کاربرد دارد.

روش دوم : بیوپسی باز Open biopsy

در این روش پزشک با توجه به میزان شکاف و وضعیت بیمار از یکی از بی حسی های موضعی یا بیهوشی عمومی استفاده می کند.

در مرحله ی بعد، پوست شکافته می شود و اندام ها کنار زده می شود تا به اندام مورد نظر برسند.

سرانجام تکه ی کوچکی از بافت آن اندام را برداشته و پوست مجددا ترمیم می شود، دقیقا مانند یک جراحی وافعی.

3- روش سوم: بیوپسی کلی Excisional biopsy
این روش دقیقا مانند روش قبلی است ولی در این روش تکه ای از بافت برداشته نمی شود بلکه تومور مشکوک به طور کامل بریده می شود و برای آزمایش فرستاده می گردد.

طریقه انجام بیوپسی معده و روده برای تشخیص باکتری هلیكوباكترپیلوری

قطعه برداشته شده سپس در یك محلول مخصوص قرار داده میشود كه در صورت وجود عفونت هلیكوباكترپیلوری، رنگ این محلول تغییر می‌یابد. این آزمایش اصطلاحاً آزمایش اوره‌ آز (Urease test) می‌نامند.

 باكتری هلیكوباكترپیلوری یك پروتئین به نام اوره‌آز ترشح می‌كند كه موجب تغییر اوره به آمونیاك میشود (اوره ماده‌ای است كه در جریان خون و در ادرار وجود دارد و از تجزیه پروتئین‌ها به دست می‌آید).

محلول تشخیصی كه قطعه برداشته شده از معده در داخل آن قرار داده میشود حاوی اوره و یك شاخص قلیایی میباشد. اگر در قطعه برداشته شده از معده، هلیكوباكترپیلوری وجود داشته باشد، اوره‌ای كه در محلول وجود دارد به آمونیاك تبدیل میشود و باعث می‌گردد كه شاخص قلیایی كه در محلول موجود می‌باشد تغییر رنگ دهد و آزمایش را مثبت نماید.

به غیر از آزمایش اوره‌ آز كه انجام میشود، نمونه برداشته شده از معده را می‌توان برای بررسی‌های بیشتر به آزمایشگاه پاتولوژی نیز فرستاد.

 در آنجا نه تنها می‌توان باكتریهای هلیكوباكترپیلوری را مستقیماً زیر میكروسكوپ مشاهده نمود بلكه قادر هستیم التهاب معده را كه اصلاحاً به آن گاستریت گفته میشود را نیز تشخیص دهیم.

مزیت اصلی بیوپسی معده و روده

مزیت اصلی این آزمایشها در این است كه آنها دقیق‌ترین آزمایشهایی هستند كه برای تایید اینكه آیا در هنگام آزمایش، هلیكوباكترپیلوری وجود داشته است، مورد استفاده قرار می‌گیرند.

بعلاوه، در هنگام انجام آندوسكوپی، پزشك می‌تواند مشاهده نماید كه آیا شواهدی از وجود یك زخم وجود دارد یا خیر.

عیب اصلی بیوپسی معده و روده

عیب این آزمایش در این است كه برای انجام آن باید اقدام به آندوسكوپی نمود. هم در این آزمایش و هم در آزمایشهای دیگر، در صورت مصرف دارویی به نام اومپرا زول (Omeprazol) كه بدون اینكه باكتریها را بكشد باعث سركوب و پنهان شدن آنها میشود، تفسیر نتایج آزمایش می‌تواند به صورت غلطی انجام شود.

بیوپسی معده به همراه آندوسکوپی معده چطور انجام می‌شود؟

آندوسکوپ، وسیله‌ای است که توسط آن می‌توان درون مری، معده و اثنی‌عشر را مشاهده نمود.

آندوسکوپ های اولیه فقط از چند آینه و عدسی ساخته شده بودند، اما از سی سال پیش، آنها جای خود را به دستگاه های حاوی فیبر نوری دادند که با استفاده از آنها، تصاویر بسیار واضح و روشنی از درون بدن بدست می‌آید.

آندوسکوپ های امروزی، بسیار پیشرفته هستند. آنها دارای دوربین‌های ویدیویی می‌باشند که تصاویر را می‌توان به طور مستقیم از یک مانیتور مشاهده نمود.

این آندوسکوپ ها همچنین دارای لوله‌هایی برای ساکشن یا کشیدن مایع درون معده به خارج، فرستادن هوا به داخل معده و بادکردن آن و عبور دادن وسایل خاصی برای نمونه‌برداری از بافت معده (بیوپسی) نیز می‌باشند.

آزمایش آندوسکوپی، دقیق‌ترین و مفیدترین راه برای بررسی علل مشکلات گوارشی به خصوص معده می‌باشد. این آزمایش، بهترین راه تشخیص زخم‌های گوارشی و سرطان معده بوده و همچنین برای تشخیص عفونت هلیکوباکترپیلوری بسیار مفید می باشد.

چگونه بیوپسی معده را در خانه نگهداری کنیم؟

شما هنگامی که بیوپسی معده را انجام می دهید باید بلافاصله آن را به پاتولوژی تحویل دهید.در صورتی که بخواهید نمونه را در خانه نگه دارید باید آن را به همراه ظرف مخصوصش داخل یخچال قرار دهید ولی در صورتی که نمونه را دیرتر از زمان مقرر به آزمایشگاه تحویل دهید کیفیت نمونه مشکل پیدا می کند.

خطر نمونه برداری از معده

احتمال کمی وجود دارد ( ۱ در ۱۰۰۰۰ ) که دیواره معده، دئودنوم  و یا مری در حین انجام آزمایش و نمونه گرفتن از معده سوراخ شود.

نمونه برداری از معده ممکن است باعث کمی خونریزی در محل نمونه برداری شود. اما این خونریزی بدون درمان متوقف می شود.

 نتیجه نمونه برداری  (بیوپسی) از بافت  معده

1- طبیعی

 نمونه ی بیوپسی حاوی باکتری هلیکوباکتر پیلوری نمی باشد.

باکتری هلیکوباکتر پیلوری در نمونه ی کشت بیوپسی بافتی رشد نمی کند.

2- غیر طبیعی

 نمونه ی بیوپسی حاوی باکتری هلیکوباکتر پیلوری می باشد.

باکتری هلیکوباکتری پیلوری در کشت نمونه های بیوپسی بافتی رشد می کند.

گردآوری و تدوین: فرزانه پاشایی

هرگونه کپی برداری با نام دکتر سلام و لینکدهی مستقیم مجاز می باشد.

بیوپسی و آسپیراسیون مغز استخوان چگونه انجام می شود؟

نحوه انجام بیوپسی بیضه

نحوه انجام بیوپسی پروستات

بیوپسی از تومور مغزی چگونه انجام می شود؟