دلایل ترس از شب و تاریکی

ترس از شب و تاریکی یک احساس مشترک است که در بین کودکان و حتی بزرگسالان دیده می شود ، این ترس برخی اوقات به دلیل استرس ناشی از فعالیت های روزمره و گاهی نیز به دلیل ایجاد توهم های ذهنی در افراد پدیدار می شود.ترس از تاریکی یکی از انواع فوبیاست که در کودکان و بزرگسالان دیده می‌شود، قابل درمان بوده و می‌توان با کمک متخصص یا به تنهایی بر آن غلبه کرد.

ترس از تاریکی ( نکتوفوبیا Nyctophobia) چیست؟

ترس از تاریکی یا نکتوفوبیا (واژه‌ای با ریشه یونانی از کلمه نکتوس (nuktos) به معنی شب و فوبوس (phobos) به معنی ترس) ترس شدید و غیرمنطقی از تاریکی است. افرادی که ترس از تاریکی دارند ممکن است تنها با فکر تنها بودن در یک فضای تاریک احساس بدی پیدا کنند. وحشتی که فرد مبتلا به ترس از تاریکی هنگامی که در تاریکی قرار می‌گیرد احساس می‌کند، خیلی شدیدتر از احساس یک فرد معمولی است. افراد طبیعی معمولاً نگران چیزی هستند که نمی‌توانند در تاریکی ببینند، اما فردی که نکتوفوبیا دارد متفاوت است. علاوه بر ترس از چیزهایی که نمی‌تواند ببیند، از خود تاریکی هم می‌ترسد. تنها بودن در تاریکی فرد را دچار وحشت، دلهره، و لرزیدن و تعریق می‌کند. این نوع فوبیا ممکن است در زندگی فرد ناراحتی و مزاحمت زیادی ایجاد کند چون فعالیت‌های شبانه فرد و انتخاب‌های او را محدود می‌کند.

تقریباً همه کودکان چنین ترسی را تجربه می‌کنند. مطالعات اخیر نشان می‌دهد که حدود 90% از کودکان انواع مشخصی از ترس را تجربه کرده و ترس از تاریکی شایع‌ترین ترس در کودکان در رنج گسترده‌ای از سنین است. وقتی کودکان تا بزرگ‌سالی نمی‌توانند بر ترسشان غلبه کنند، ترس تبدیل به فوبیا (هراس) می‌شود که می‌تواند زندگی فرد را تحت تأثیر قرار داده و موجب استرس و کاهش بهره‌وری او شود.

ترس از تاریکی ریشه در کجا دارد؟

• تحقیقات نشان می‌دهد که هراس از تاریکی از ابتدای تاریخ بشر وجود داشته است و تاکنون نیز ادامه دارد. غریزه حفاظت از خود در برابر حیوانات شکارچی و درنده در طول شبانه روز، به قرن‌ها پیش برمی‌گردد و از هزاران سال قبل تاریکی نمادی از خطر، فعالیت شکارچیان و دوری از سرپناه و جامعه بود. گفته می‌شود همین غریزه ترس از تاریکی سبب شد توماس ادیسون به فکر اختراع لامپ بیفتد.

• از آنجا که ما موجوداتی هستیم که به قوه بصری خود اتکا داریم، در صورت ناتوانی در دیدن محیط و وجود تاریکی، ذهن ما به سمت خطرات محتمل سوق پیدا می‌کند. در واقع اینکه ما به درستی نمی‌دانیم که در یک فضای تاریک چه می‌گذرد موجب ایجاد ترس می‌شود. ترس بسیاری از افراد از تاریکی به دلیل تجربه‌هایی است که در کودکی داشته‌اند و این ترس تا بزرگسالی با آنها مانده است.

دلیل ترس از تاریکی:

ترس از تاریکی همانند فوبیاهای دیگر به واسطه واقعه آسیب‌زایی در تاریکی در گذشته ایجاد می‌شود، مثلاً فردی که در بزرگ‌سالی از تاریکی می‌ترسد، شاید در کودکی دزدی در تاریکی وارد خانه آن‌ها شده و او را در خطر قرار داده است یا درحالی‌که با دوستانش در شب قایم موشک بازی می‌کرده گم شده است. معمولاً فردی که ترس از تاریکی دارد به خاطر شرمندگی از ترس خود یا حتی ترس از صحبت کردن درباره تاریکی، ترس خود را به دیگران و حتی اعضای خانواده‌اش نمی‌گوید . زمانی که ترس از تاریکی مشکلات و ناراحتی‌های زیادی برای فرد ایجاد می‌کند باید به دنبال کمک حرفه‌ای و درمانگر باشد تا بتواند بر مشکلاتش غلبه کند.

علائم ترس از تاریکی:

افرادی که ترس از تاریکی دارند معمولاً وقتی در فضای تاریکی تنها می مانند خیلی احساس ناآرامی می‌کنند. افرادی که نکتوفوبیای شدیدی را تجربه می‌کنند ممکن است احساس وحشت، نفس‌نفس زدن، سرگیجه، لرزیدن و تعریق کنند و نتوانند به بدترین شرایطی که ممکن است در تاریکی اتفاق بیفتند فکر نکنند.

وقتی فردی که نکتوفوبیا دارید نمی‌تواند ترسش را کنترل کند (در موارد شدید)، ممکن است مدت کوتاهی پس از قرار گرفتن در تاریکی ضعف کند. اگر فرد هیچ کاری برای غلبه بر فوبیای خود نکند زندگی‌اش تحت تسلط این ترس قرار خواهد گرفت.

راهکارهای مقابله با ترس از تاریکی:

1- مراجعه به روانشناس

رفتار درمانی شناختی: رفتار درمانی شناختی که به اختصار CBT نیز یاد می‌شود، یک رویکرد روان‌درمانی است، که احساسات ناکارآمد و رفتارها، فرایندها و مضامین شناختی ناسازگارانه را از طریق شماری از روش‌های سیستماتیک، صریح و هدف‌مدار نشانه می‌گیرد. نام این روش اشاره به رفتار درمانی، شناخت درمانی و به ترکیبی درمانی از این دو بر اساس اصول پایه و پژوهش‌های رفتاری و شناختی دارد.

2- نگرشتان به تاریکی را اصلاح کنید

یکی از دلایلی که باعث ترس از تاریکی می‌شود، این است که شما از آن یک غول، چیزی وحشتناک، رازی تاریک یا هر چیز منفی دیگری ساخته‌اید. اگر می‌خواهید بر ترستان غلبه کنید باید شروع کنید به تغییر این نگرش به نگرشی مثبت. فکر کنید

3- خود را به تاریکی عادت دهید

نیازی نیست که تمام چراغ‌ها را با هم خاموش کنید تا به ترس از تاریکی غلبه کنید . اول اینکه باید بدانید خوابیدن در تاریکی، خوابی عمیق‌تر و موثرتر را نسبت به خوابیدن در نور برای شما به همراه خواهد داشت. می‌توانید این نکته را مرتبا برای خود یاد آوری کنید. اگر همیشه تمام چراغ‌ها را موقع خواب روشن می‌گذاشتید، حالا سعی کنید کمی قبل از خواب شروع به کم کردن تدریجی نور کنید

تدوین و گرد آوری آرش توکلی

هرگونه استفاده با درج نام مجله پزشکی دکتر سلام (لینک دهی مستقیم) مجاز می باشد.

مطالب مرتبط :

ترس شب هنگام یا خواب ترسناک

ترس افراد در طول شب

ترس های شبانه در بچه ها