سردرد ناشی از کم آبی بدن یک نوع سردردی است که به خاطر کم شدن آب بدن به وجود می آید و شبیه به سردرد میگرنی می باشد. در این مقاله از دکتر سلام می خواهیم به علل، علایم و راه های درمان این سردرد بپردازیم. برای کسب اطلاعات بیشتر در خصوص سردرد ناشی از کم آبی بدن با ما همراه شوید.
وقتی افراد به حد کافی آب نمی‌نوشند، دچار نوعی سردرد شبیه به سردرد میگرنی می‌شوند که سردرد ناشی از کم‌آبی بدن نامیده میشود. تاکنون تحقیقات بسیار کمی برای اثبات اینکه کمبود آب در بدن موجب سردرد میشود انجام شده است، با اینحال، فقدان تحقیقات کافی بدین معنی نیست که این نوع سردرد وجود خارجی ندارد. به احتمال زیاد این پژوهش نیازمند بودجه کلانی است. جامعه پزشکی یک طبقه‌بندی برای انواع سردرد انجام داده که بخشی از آن به دلیل کم‌آبی بدن ایجاد میشود.
نشانه‌های سردرد ناشی از کم‌آبی
علائم سردرد ناشی از کم آبی بدن از فردی به فرد دیگر متفاوت است. اما عموما مشابه سردردهای معمول دیگر است. برای بسیاری از افراد این نوع سردرد به صورت درد نبضی در دو طرف سر است که با فعالیت جسمانی افزایش می‌یابد.
در یک بررسی منتشر شده در مجله علمی «سردرد» که به صورت مصاحبه انجام شده، از هر 10 نفر فرد مورد مصاحبه یک نفر این نوع سردرد را تجربه کرده است. آنها شرح دادند که با حرکت سر به اطراف، خم شدن و یا راه رفتن، دردشان افزایش یافته است. بسیاری از این افراد تا سه ساعت پس از خوردن آب به مدت 30 دقیقه دردشان کاملا تسکین پیدا کرد. در بررسی دیگر در مورد افراد مبتلا به میگرن که در همان مجله منتشر شده، دریافتند که از میان 95 نفر شخص مورد بررسی، 34 نفر با کم‌آبی بدن سردرد میگرنی آنها شروع شده است. نشانه‌های میگرن بسیار متفاوت است اما معمولا شامل موارد زیر است :
- درد شدید در یک طرف سر
- حالت تهوع
- تاری دید
نشانه‌های خفیف تا ملایم کم‌آبی بدن :
- تشنگی
- خشکی یا چسبناکی دهان
- کاهش ادرار
- ادرار تیره رنگ
- سردی و خشکی پوست
- گرفتگی عضلات
عوامل ایجاد کننده سردرد ناشی از کم‌آبی
کم‌آبی بدن هنگامی رخ می‌دهد که شما آب بیشتری نسبت به حجم دریافتی از دست می‌دهید. گاهی اوقات شما فراموش می‌کنید که آب کافی بنوشید. بسیاری از اوقات کم‌آبی به هنگام ورزش شدید رخ می‌دهد و شما نمی‌توانید دوباره آبی را که از طریق عرق کردن از دست رفته جبران کنید. در روزهای گرم بخصوص وقتی هوا شرجی است، شما مقدار زیادی از آب از طریق عرق کردن از دست می‌دهید.
کم شدن آب بدن یکی از عوارض جانبی استفاده خودسرانه از دارو است. بدن انسان برای انجام وظایف حیاتی به شدت متکی به آب است به طوری که کاهش مقدار کمی از آّب بدن میتواند خطرناک باشد. کم‌آبی شدید، سبب آسیب‌های شدید مغزی و حتی مرگ میشود. کم‌آبی شدید در این اشخاص بیشتر رخ می‌دهد.
- کودکان
- سالمندان
- افراد دارای بیماریهای مزمن
- افرادی که به آب آشامیدنی سالم دسترسی ندارند.
اما کم‌آبی حتی به میزان خفیف در بدن موجب سردرد میشود.
درمان سردرد ناشی از کم‌آبی بدن
نوشیدن آب کافی
نخست اینکه، در اسرع وقت آب بنوشید. سردرد کم‌آبی در عرض سه ساعت پس از نوشیدن آب رفع میشود. نیازی نیست که آب زیادی بنوشید، یک یا دو شیشه کوچک آب، در اغلب موارد کافی است. نوشیدن زیاد آب در زمان کوتاه در بسیاری از افراد موجب کم‌آبی بر اثر استفراغ میشود.
نوشیدنیهای الکترولیتی
در همین حال که آب ساده تسکین دهنده درد است، نوشیدینهای الکترولیتی میزان الکترولیتهای بدن را بالا می‌برند. الکترولیتها مواد معدنی هستند که بدن برای عملکرد درست به آنها نیاز دارد. شما اغلب الکترولیتها را از طریق غذاهایی که می‌خورید و موادی که می‌نوشید بدست می‌آورید. کم شدن آب بدن تعادل الکترولیتها را مختل می‌کند، بنابراین جایگزینی آنها بوسیله یک نوشیدنی ورزشی کم قند موجب میشود که احساس بهتری داشته باشید.
داروهای مسکن بدون نیاز به نسخه
- ایبوپروفن (ادویل، موترین)
- آسپرین (بافرین)
- استامینوفن (تیلنول)
سعی کنید از مصرف قرص‌های مسکن میگرن که حاوی کافئین هستند، خودداری کنید چون کافئین موجب کم‌آبی بدن میشود. مثل همیشه قبل از استفاده از داروهای جدید با دکتر خود مشورت کنید، حتی در مورد داروهای بدون نسخه. این داروها را همراه با غذا یا آب مصرف کنید و از مصرف آنها با معده خالی خودداری کنید.
کمپرس سرد
به هنگام سردرد، یخ بهترین دوست شما است. یک کیسه یخ ژله‌ای معمولا راحت‌ترین گزینه است. شما همیشه می‌توانید این یخ پک را با یک کاور خریداری کنید که در جلوی پیشانی شما بوسیله نوارهایی قرار می‌گیرد. بسیاری از افراد با ریختن قطعات یخ خرد شده در یک کیسه پلاستیکی، یخ پک خانگی درست می‌کنند که بهتر از یخ پک صنعتی روی پیشانی قرار می‌گیرد. یخ را در یک کیسه پلاستیکی قرار داده، آن را روی سر بگذارید و در یک مکان ساکت و تاریک دراز بکشید.
پیشگیری از سردرد ناشی از کم‌آبی
اگر شما مطمئن هستید که کم‌آبی بدن موجب راه افتادن سردرد میشود، سعی کنید برای پیشگیری از آن موارد زیر را انجام دهید :
یک بطری آب را همیشه در کیف یا ماشینتان داشته باشید بطوری که همیشه، در درسترس شما باشد.
مقداری ترکیب بدون قند به آب اضافه کنید تا مزه بهتری پیدا کند.
به هنگام تمرینات ورزشی شدید، آب با خود ببرید. از یک کیف نگهدارنده بطری، کیف کمری یا کوله پشتی آبی مخصوص کوهستان استفاده کنید.
منبع: مجله قرمز
