برای برداشتن مواد غذایی بین دندان ها، از نخ دندان استفاده می کنیم. جنس نخ دندان از نایلون یا تفلون می باشد. نخ دندان های تک رشته ای از جنس تفلون و نخ دندان های چند رشته ای از نایلون ساخته شده اند. بیشتر مردم از فواید این ابزار بی خبر هستند و نحوه ی درست استفاده کردن از نخ دندان را نمی دانند.
فواید نخ دندان
واقعیت اینکه در بسیاری موارد سطوح در دسترس دندانها به صورت فیزیولوژیک و یابا خوردن میوه های سفت مثل سیب یا هویج تا حدی تمیز میشوند ، اما مشکل همیشه از مناطقی شروع میشود که در دسترس شستشوی فیزیولوژیک هم نیستند شامل:
- شیار لثه
- نواحی از دندان که زیر جرم ها قرار گرفته اند
- نواحی بین دندانی
نحوه استفاده صحیح از نخ دندان
1- پیچیدن نخ:
حدود 50 سانتی‌متر از نخ را دور انگشتان وسط هر دست بپیچید. نخ را بین دو انگشت شست و اشاره به گونه‌ای بگیرید که دو و نیم تا پنج سانتی‌متر از نخ بین دو انگشت کشیده شود. نخ را با انگشت شست بین دندان‌های بالا برانید.
2- هدایت نخ:
دو و نیم تا پنج سانتی‌متر از نخ را محکم بین انگشتان بگیرید. نخ را با انگشت اشاره بین دندان‌های پایین ببرید.
3- حرکت دادن نخ:
نخ را با حرکتی زیگزاگی به آرامی بین دندانها راه ببرید. نخ را با شدت از بین دندانها بیرون نکشید. نخ را دور دندان بیاندازید.
4- لغزاندن نخ:
نخ را بین سطح دندان و زیر خط لثه به بالا و پایین بلغزانید. برای هر دندان از یک قطعه تمیز از نخ استفاده کنید.
نخ دندان اورتودنسی ( نخ دندان مخصوص بریج)
نخ دندان مخصوص اورتودنسی یا بریج را ، super floss میگویند. این نخ دندانها معمولا یک سر نوک تیز دارند و یک بخش اسفنجی که جهت تمیز کردن زیر بریجهای دندانی (dental bridges) ، زیر سیمها و براکتهای اورتودنسی و بعضا فضاهای باز بین دندانی استفاده میشود. به دلیل استفاده مبرم آن جهت روکشهای ایمپلنتC و بریجها، به این دست نخ دندانها ، نخ دندان مخصوص بریج هم می گویند.
نخ دندان کشیدن اطراف وسایل ارتودنسی
اگر از بریس یا دیگر وسایل ارتودنسی استفاده می‌کنید، کشیدن نخ دندان به روش صحیح برای جلوگیری از گیر کردن نخ دندان به سیم یا براکتارتودنسی ضروری است. میتوانید از نخ دندان مخصوص ارتودنسی استفاده کنید که سر سفتی دارد و می‌توان آن را به راحتی زیر سیم اصلی (سیم قوسی ارتودنسی) بریس لغزاند. همچنین میتوانید سوزن نخ دندان یا floss threader تهیه کنید؛ یک سر این وسیله‌ی انعطاف‌پذیر حلقوی است و سر دیگر آن تیز است. برای استفاده از سوزن نخ دندان کافی است حدود 18 اینچ از نخ دندان را از حلقه رد کنید، سپس سر نوک تیز آن را زیر سیم اصلی ارتودنسی بگذارید و آن را بکشید تا نخ زیر سیم برود. پس از قرار گرفتن نخ در جای مناسب، نخ دندان کشیدن را به روش صحیح توضیح داده شده ادامه دهید.
نگهدارنده نخ دندان چیست؟
این وسیله نخ دندان را نگه می‌دارد تا بتوانید دندانها را با یک دست نخ بکشید.
نگهدارنده نخ دندان به ویژه برای متخصصینی مفید است که انگشتان بزرگ دارند یا به بیماران مبتلا به رفلاکس گگ کمک می‌کنند.
نخ دندان را دور دسته نگهدارنده بپیچید.
نخ را بین تمام دندانها فرو ببرید و آن را کنار هر دندان بالا و پایین بلغزانید.
نخ استفاده شده را جدا کنید و نگهدارنده را با آب داغ، دهانشویه و … تمیز کنید.
همچنین میتوانید نگهدارنده یکبار مصرف تهیه کنید و آن را پس از استفاده دور بیاندازید.
استفاده از فلاس تریدر برای نخ دندان کشیدن
فلاس تریدر ارتودنسی ابزاری یک بار مصرف و ارزان است که به راحتی در هر مغازه ای که مسواک و خمیر دندان یافت می شود قابل دسترس می باشد. طول کوتاهی از نخ دندان را داخل فلاس تریدر رد کرده و سپس به کمک فلاس تریدر نخ را از پشت سیم ارتودنسی عبور دهید. در ادامه نخ را در ناحیه تماس دندانها بالا و پایین ببرید.
قیمت نخ دندان
مارک های زیادی برای نخ دندان در بازار وجود دارد مثل اورال بی ،oral-b، نخ دندان ارکید، نخ دندان مینا. این مارک ها جزء بهترین نخ دندان های موجود هستند. قیمت نخ دندان oral b معمولا گرانتر است (چیزی حدود 12.000 تومان) و در عین حال برای کنترل موارد پوسیدگی های بین دندانی بیشتر توصیه میشود. نخ دندان قیمت بالایی ندارد و همه ی خانواده ها می توانند آن را در سبد خرید خود بگنجانند.
کشیدن نخ دندان برای کودکان
نباید انتظار داشته باشید که کودکان کم سن و سال تر مهارت کافی برای کشیدن صحیح نخ دندان در حضور سیم و براکت های ارتودنسی داشته باشند. شما باید به او کمک کنید. بهترین حالت این است که از او بخواهید در مکانی با نور کافی مقابل شما بنشیند یا زانو بزند زیرا این کار ممکن است زیاد طول بکشد. اگر کودک شما برای نشستن طولانی مشکل دارد او را جایی بنشانید که بتواند برنامه تلویزیونی مورد علاقه اش را ببیند یا به آهنگی در آن مدت گوش دهد.
چند توصیه هنگام استفاده از نخ دندان:
1- نخ دندان را از یک طرف دیواره ی دندان وارد کرده و موقع خارج کردن از دیواره مقابل خارج کنید، یعنی نخ دندان یک حلقه ی کامل بین دو دندان مجاور بزند.
2- نخ دندان را حتما به لثه ی مجاور دو دندان بکشید تا خوب تمیز شود. شاید در اوایل از لثه خون بیاید، ولی بعد از مدتی که لثه خوب تمیز شد، خونریزی کاهش پیدا خواهد کرد. در صورت ادامه ی خونریزی حتما به دندانپزشک مراجعه کنید. احتمالا به جرم گیری نیاز خواهید داشت.
3- در صورتی که نخ دندان هنگام استفاده در بین دندان ها، رشته رشته یا پاره شود، احتمالا دو مشکل وجود دارد: یکی پوسیدگی بین دو دندان. دوم وجود جرم در آن قسمت از دندان.
البته پرکردگی نامناسب دندان هم باعث پاره شدن نخ خواهد شد که در هر سه صورت باید به دندانپزشک مراجعه کنید و نسبت به رفع مشکل اقدام نمایید.
4- بهتر است قبل از مسواک زدن، اول با نخ دندان بین دندان ها را خوب تمیز کنید و بعد مسواک بزنید.
5- اگر دچار پوسیدگی دندان یا پُرکردگی نامناسب یا بیماری لثه باشید، استفاده از مسواک و نخ دندان مشکل شما را حل نخواهد کرد و باید حتما به دندانپزشک خانوادگی خود مراجعه کنید تا سلامتی دندان هایتان مطمئن شوید. بعد با خیال راحت به بهداشت دهان و دندان خود برسید و سالی یک بار به دندانپزشک مراجعه کنید.
6- پشت آخرين دندان هر فك را نيز مثل دندانهاي ديگر نخ بكشيد.
7- بهتر است روزي دو بار (شبها قبل از خواب و صبحها بعد از صبحانه) از نخ دندان و مسواك استفاده كنيد. در غير اينصورت حداقل شبها قبل از خواب ابتدا از نخ دندان استفاده كرده، سپس دندانها را مسواك كنيد.
8- اگر هنگام مسواك زدن و نخ كشيدن دندانها، درد و خونريزي وجود داشت، جاي نگراني نيست. در اكثر مواقع با ادامه اينكار و برطرف شدن التهاب لثه درد و خونريزي هم از بين مي رود. اگر پس از يك هفته علائم برطرف نشد حتماً بيمار را به مركز بهداشتي درماني ارجاع دهيد.
9- به جای نخ دندان برای تمیز کردن سطوح بین دندانها از هیچ نوع نخ دیگر یا وسایل سخت و نوک تیز مثل سنجاق و چوب کبریت استفاده نکنید.
10- خلال دندان وسیله ایست که به آسانی به لثه آسیب می رساند و استفاده از آن توصیه نمی شود.
فیلم آموزش کشیدن نخ دندان
گردآوری و تدوین: فرزانه پاشایی
هرگونه کپی برداری با نام دکتر سلام و لینک دهی مستقیم مجاز می باشد.
مقاله های مرتبط:
آیا خمیردندان زغالی برای دندان ها ضرر دارد؟
جرم گیری دندان از مراحل تا عوارض
