یکی از اختلالاتی که سلامت گوش و حتی جان شما را تهدید می کند نوروم آکوستیک است. این اختلال می تواند منجر به بروز خطرات ناگواری برای فرد شود که از جمله می توان به از دست دادن شنوایی و یا حتی خطر مرگ اشاره کرد. روش های مختلفی برای درمان این بیماری وجود دارد. البته تشخیص به موقع یکی از مهم ترین فاکتور هایی است که در روند بهبود شما نقش بسیار مهمی را ایفا خواهد کرد. در ادامه با دکتر سلام همراه باشید.
نوروم آکوستیک چیست؟
نوروم آکوستیک یک تومور خوش خیم است که در عصب که گوش به مغز متصل است. تومور معمولا به آهستگی رشد می کند. در ابتدا، ممکن است علائم یا نشانه های خفیف داشته باشد. آنها می توانند شامل:از دست دادن شنوایی در یک طرف,زنگ گوش, سرگیجه شود.تومور نیز می تواند در نهایت باعث بی حسی و یا فلج صورت شود. اگر رشد کند و به اندازه کافی بزرگ شود، می تواند به مغز فشار آورد و زندگی را تهدید کند.
اهميت اين تومور به خاطر موقعيت تومور است كه زيرا عصب شنوايي و عصب صورت ( زوج 7 و 8 ) در اين تومور گرفتار است.منشاء تومور عصب ستيبولاردر از كانال گوش داخلي است و بتدريج رشد كرده و در ناحيه زاويه مخچه و ساقه مغز رشد مي كند و در مواردي كه بسيار بزرگ باشد با چسبندگي به ساقه مغزي مي تواند عوارض حركتي و حتي هيدروسفالي ( افزايش مايع مغزي نخاعي ) ايجاد كند. بسته به اندازه تومور آنرا به چهار گريد 1 و 2 و 3 و 4 تقسيم مي كنند.
علائم ابتلا به نوروم آکوستیک
علائم شایع:
- احساس حرکات غیرعادی (سرگیجه)
- از دست دادن قدرت شنوایی در گوش آسیب دیده که شنیدن مکالمات را دشوار می‌کند.
- وزوز کردن گوش آسیب دیده
علائمی که شیوع کمتری دارند:
- دشواری در درک مکالمات
- سرگیجه
- سردرد
- اختلالات تعادلی
- بی‌حسی در ناحیه‌ی صورت و یا در یکی از گوش‌ها
- درد در صورت یا یکی از گوش‌ها
- احساس ضعف در صورت
کاهش شنوایی شایع ترین نشانه است وبیشتر، نوع حسی عصبی آن دیده می شود. وزوز گوش بسیار شایع است و معمولاً به صورت یک طرفه ایجاد می شود. شما میتوانید اطلاعاتی را راجع به علل های مختلف وزوز کردن گوش و درمان آن را در اینجا ( درمان وزوز گوش ) مشاهده و استفاده لازم رو ببرید. سرگیجه در بیماری تومور عصبی شنوایی شایع نیست ولی در بعضی از بیماران وجود دارد. در تومورهای کوچک تر، سرگیجه دیده می شود. به گزارش آسان طب،حدود 70% از بیماران دارای تومورهای بزرگ دچار احساس نامتعادل بودن ( نه سرگیجه واقعی) هستند. اختلالات عصبی صورت فقط در تومورهای بزرگ دیده می شوند.
علائم فیزیکی ابتلا به نوروم آکوستیک
- کاهش حس در یک طرف صورت
- افتادگی در یک طرف صورت
- راه رفتن لرزان
کارآمدترین آزمایش برای تشخیص تومور عصب شنوایی، انجام اسکن MRI از مغز می‌باشد. ازجمله دیگر تست‌ها برای تشخیص دادن تومور و تمیز دادن آن از دیگر علل ایجاد سرگیجه می‌توان موارد زیر را نام برد:
- تست شنوایی (آدیولوژی)
- تست تعادل (الکترونیستاگموگرافی)
- تست شنوایی و عملکرد ساقه‌ی مغز (تحریک پاسخ ساقه‌ی مغز با محرک‌های شنوایی)
روش های درمان نوروم آکوستیک
انتخاب مناسب ترین روش برای درمان یکی از مهم ترین اقداماتی است که باید در زمینه مقابله با نوروم آکوستیک در نظر داشت. روش های درمانی متفاوتی در رابطه با این بیماری پیشنهاد می شوند که از جمله می توان به استفاده از روش های خانگی و یا عمل جراحی اشاره کرد؛ اما نکته مهم اینجاست که استفاده از برخی روش های درمانی با ریسک بالایی همراه است و عوارض جدی را برای فرد مبتلا در پی خواهد داشت.
درمان به‌اندازه و محل تومور، سن فرد و وضعیت کلی سلامتی او بستگی خواهد داشت. پزشک و شما باید تصمیم بگیرید که تومور را رها کنید، برای رشد آن از اشعه استفاده کنید و یا آن را جراحی کنید. الگوی رشد تومورهای عصب شنوایی متفاوت است. طبق گزارشات، چیزی در حدود 75 درصد از تومورهای عصب شنوایی، رشد نمی‌کنند. بااین‌حال نمی‌توان با اطمینان خاطر رفتار یک تومور را پیش‌بینی کرد. سه گزینه‌ی درمانی وجود دارند: عمل جراحی (روش توصیه‌شده)، پرتودرمانی و منتظرشدن. در زمان بررسی بهترین روش درمانی برای یک فرد خاص، باید به کیفیت زندگی او در آینده، از بین رفتن علائم عارضه و کنترل شدن تومور و همچنین حفظ عملکرد عصب صورت و شنوایی توجه شود.
درمان کم ریسک
برای بیمارانی که به تومورهای کوچک مبتلا بوده و شنوایی آنها آسیب ندیده است، بهترین کار انتظار کشیدن و انجام سالانه‌ی عکس‌برداری برای تحت نظر داشتن سطح رشد تومور است. جایی که رشد تومور تشخیص داده شد، روش‌های درمانی فعال‌تری به کار گرفته می‌شوند چراکه خطر ایجاد عوارض ناشی از عمل جراحی و همچنین توانایی شنوایی فرد تا حدی به‌اندازه‌ی تومور بستگی دارند. مدارکی مبنی بر کاهش کیفیت زندگی در بیماران درمان نشده وجود دارند. البته متخصصین بر روی اندازه‌ای از تومور که پس از رسیدن به آن باید روند درمان فعال شروع شود اتفاق‌نظر ندارند.
درمان با عمل جراحی
در برخی جاها، اکثر بیمارانی که تحت درمان فعال قرار می‌گیرند، با عمل جراحی درمان می‌شوند. روش مورداستفاده برای انجام عمل جراحی به مکان تومور، اندازه‌ی آن و اهمیت حفظ توانایی شنوایی برای فرد بستگی دارد. در اکثر موارد، برداشتن کامل تومور ممکن است. برداشتن تومور عصب شنوایی در موارد زیر انجام می‌شود:
- تومورهای بزرگ
- تومورهایی که باعث ایجاد علائم شده‌اند.
- تومورهایی که با سرعت بالا رشد می‌کنند.
- تومورهایی که بر روی مغز فشار وارد می‌کنند.
عوارضی که در اثر عمل جراحی شما را تهدید می کند
- خطر مرگ ( 5/0 تا 2 درصد)
- سکته مغزی ( نادر)
- آسیب دیدگی مخچه، پل مغزی و بخش گیجگاهی مغز ( نادر)
- نشت مایع مغزی نخاعی ( در 5 تا 15 درصد بیماران)
- مننژیت ( 2 تا 10 درصد)
- ضعف عضلات صورت
- احتمال کاهش شنوایی ( بلافاصله بعد از عمل)
- سردرد ( 10 تا 34 درصد)
- عدم تعادل
درمان به وسیله اشعه
در این روش از اشعه‌ی ایکس پرتوان بر روی یک ناحیه‌ی کوچک استفاده می‌شود. این روش درواقع نوعی پرتودرمانی بوده و عمل جراحی محسوب نمی‌شود. می‌توان از این روش برای مقاصد زیر استفاده کرد:
- کند یا متوقف کردن رشد تومورهای که برداشتن آنها با عمل جراحی دشوار است.
- درمان بیمارانی که نمی‌توانند تحت عمل جراحی قرار بگیرند مانند افراد مسن و یا افرادی که ازنظر سلامتی در وضعیت مناسبی قرار ندارند.
برداشتن تومور عصب شنوایی می‌تواند باعث آسیب رسیدن به اعصاب شده و منجر به از دست دادن شنوایی و یا ضعف در عضلات صورت شود. خطر ایجاد این آسیب‌ها زمانی که تومور بزرگ باشد بیشتر خواهد بود. در روش پرتودرمانی، تومور تحت تأثیر دوز بالایی از اشعه‌ی ایکس پرتوان همگرا، اشعه‌ی گاما و یا ذرات باردار قرار می‌گیرد که این روش، یک روش درمانی جایگزین است. هدف از انجام درمان، کنترل کردن (کند یا متوقف کردن) رشد تومور است. پرتودرمانی می‌تواند در حفظ توانایی شنوایی فرد نسبت به عمل جراحی کارایی بسیار بالاتری داشته باشد.
عمل جراحی پس از انجام پرتودرمانی ازلحاظ فنی دشوارتر از عمل جراحی اولیه است. ازجمله دیگر خطرات بلندمدت همراه با پرتودرمانی می‌توان موارد زیر را نام برد:
- نکروز مغزی در اثر پرتو
- آسیب به اعصاب کرانیال در اثر پرتو
- تغییرات بدخیم (برای مثال، ایجاد گلیوبلاستوم مولتی فرم)
- ممکن است پس از انجام پرتودرمانی، برخی از آثار آن مانند آسیب‌های عصبی، از دست دادن شنوایی و فلج شدن صورت با تأخیر بروز کنند.
بطور کلی واژه نوروم به معنی توموری شدن است و یا به عبارتی ساده تر تقسیم بدون کنترل سلول ها شامل می شود. به همین دلیل خطر این بیماری نسبت به سایر اختلالات بسیار جدی تر است؛ اما نکته امیدوار کننده اینجاست که نوروم آکوستیک نوعی تومور خوش خیم است و به این معناست که این بیماری قابل درمان است! پس جای نگرانی نیست.
در این باره بیشتر بخوانید: هر آنچه باید در باره نورومای آکوستیک بدانید
تدوین و گردآوری: حسن جوانبخت
هرگونه استفاده با درج نام دکتر سلام و لینک دهی مستقیم مجاز است