سیپروترون کامپاند (Cyproterone Compound) از جمله دارو های ضد بارداری به شمار می آید که علاوه بر اثر پیشگیرانه برای باردای با داشتن خاصیت ضد باکتریایی و همچنین درمان آکنه های مقاوم به آنتی بیوتیک نیز مورد استفاده قرار می گیرد. از دیگر موارد مصرف سیپرترون کامپاند می توان به کاهش و درمان پر مویی نیز اشاره کرد. در ادامه به تشریح و بررسی عملکرد این دارو می پردازیم. با دکتر سلام همراه باشید.
سیپروترون به همراه استروژن، اثر ضدبارداری دارد. این دارو به دلیل آثار آنتیآندروژنیک در مردان در درمان سرطان پروستات استفاده میشود.
ترکیبات:
- یک جزء استروژنی + یک جزء آنتی آندروژن
- Cyproterone Acetate 2 mg +Ethinylestradiol 35 mcg
- طبقهبندی فارماكولوژیك: تركیب استروژن و پروژستین
- طبقهبندی درمانی: ضد آندروژن، جلوگیری كننده از بارداری.
- طبقهبندی مصرف در بارداری: رده X
نحوه و مقدار مصرف:
الف) درمان آكنه شدید و مقاوم به درمان طولانی مدت با آنتیبیوتیكهای خوراكی،درمان پرمویی خفیف تا متوسط بدون علت مشخص.
در اولین دوره درمان، از روز پنجم قاعدگی روزی یك قرص به مدت 21 روز مصرف میشود. دورههای بعدی درمان بعد از گذشت هفت روز بدون مصرف قرص، به همان ترتیب شروع میشود.
ب) جلوگیری از بارداری.
از روز پنجم قاعدگی روزانه یك قرص به مدت 21 روز مصرف میشود. سپس، به مدت یك هفته مصرف دارو قطع، و بعد از آن، دوباره همین برنامه مصرف دنبال میشود. در صورت بروز وقفه در قاعدگی، ابتدا باید احتمال بارداری را رد كرد و سپس دوره بعدی درمان را شروع نمود.
توجه: اگر چه این فرآورده اثری شبیه داروهای خوراكی جلوگیری كننده از بارداری دارد ، ولی استفاده از آن صرفاً برای این منظور توصیه نمیشود. مصرف آن در این مورد تنها برای زنانی توصیه میشود كه به درمان بیماریهای پوستی وابسته به آندروژن نیاز دارند.
نحوه مصرف سیپروترون کامپاند برای پیشگیری از بارداری
سیپروترون کامپاند از جمله دارو هایی است که برای پیشگیری از بارداری و در دوره های معین مورد مصرف قرار می گیرد. البته توصیه پزشکان بیشتر بر این است که بجای استفاده از قرص ها و دارو های ضد بارداری از ابزاری مانند کاندوم استفاده شود زیرا مصرف این نوع دارو ها عوارض مختلفی را برای فرد مصرف کننده در پی خواهد داشت.
اصول مصرف قرص diane یا همان cyproterone compound به این ترتیب است که یک قرص در روز به مدت 21 روز تجویز میشود. در مان را باید از روز 5 ام قائدگی شروع کرد. در دوره های بعد..7 روز پس از قطع دارو .. درمان باید مجددا شروع شود.
طریقه اثر گذاری
اين تركيب داراي يك جزءآنتيآندروژني (سيپروترون) و يك جزءاستروژني (اتينيل استراديول) ميباشد.ضديت با آثار آندروژنها موجب كاهشترشح سبوم و يا كاهش رشد موهاميگردد. فعاليت پروژستيني سيپروترونو اثر استروژني اتينيلاستراديول نيز درجلوگيري از بارداري موثر واقع ميشود.
توجه: این دارو از تولید اسپرم میکاهد و مردها را عقیم میکند که بعد از ترک دارو معمولا بخودی خود برطرف میشود.
نکاتی که باید در هنگام مصرف به آنها توجه نمود
1- در طول درمان با این دارو، معاینه پستانها و اعضای لگنی و اندازهگیری فشار خون بیماران به طور منظم توصیه میشود.
2- درمان را تا بهبود كامل آكنه یا پرمویی بدن باید ادامه داد، و در صورت عود مجدد بیماری، دوره درمان باید تكرار شود.
3- در صورت مصرف این دارو به عنوان ضد بارداری، طی دو هفته اول مصرف، باید از روشهای دیگر جلوگیری از بارداری نیز استفاده شود.
4- عواملی مانند چاقی، سیگار كشیدن، بیماریهای قلبی- عروقی، دیابت و میگرن ممكن است خطر ترومبوز را افزایش دهند. افزایش سن،خطر ترومبوز شریانی ناشی از مصرف داروهای خوراكی تركیبی جلوگیری كننده از بارداری را افزایش میدهد و سیگار كشیدن این وضعیت را وخیم تر میكند.
5- مصرف این دارو ممكن است بعضی از بیماریهای مزمن را تشدید كند.
6- اگر بعد از قطع مصرف دارو خونروی اتفاق نیفتد، باید قبل از شروع دوره جدید مصرف دارو، احتمال بارداری را رد كرد.
7- در صورت بروز اسهال یا استفراغ، ممكن است اثربخشی دارو در جلوگیری از بارداری كاهش یابد. بنابراین ، استفاده از سایر روشهای جلوگیری از بارداری در زمان باقیمانده از دوره مصرف دارو توصیه میشود.
8- در افراد چاق و فشار خون بالا با احتیاط تجویز می شود.
موارد منع مصرف قرص سیپروترون کامپاند
اين تركيب در صورتوجود اختلالات ترومبوليك يا سابقه آن ويا وجود هر نوع بيماري و حالات مرضيكه خطر بروز ترومبوز را افزايش ميدهد،ميگرن حاد، حملات گذراي ايسكميكمغزي، بيماريهاي كبدي و از جمله سندرمدوبين ـ جانسون و سندرم روتور، هپاتيت،پورفيري، آدنوم كبد، سنگهاي صفراوي،متعاقب تخليه مول هيدراتي فرم، سابقهكهير، يرقان انسدادي، كارسينوم پستان يادستگاه تناسلي و خونريزيهاي مهبل باعلت نامشخص نبايد مصرف شود.
سایر نکات
- طبقهبندی فارماكولوژیك: تركیب استروژن و پروژستین.
- طبقهبندی درمانی: ضد آندروژن، جلوگیری كننده از بارداری.
- طبقهبندی مصرف در بارداری: رده X
1- بر اساس یك نظریه عمومی مبتنی بر مشاهدات آماری، مصرف كنندگان داروهای خوراكی تركیبی ضد بارداری بیش از افراد دیگر در معرض خطر ترومبوآمبولی وریدی ، ترومبوز شریانی (از جمله انفاركتوس مغزی و قلبی) و خونریزی زیر عنكبوتیه قرار دارند. بهبود كامل این عوارض همیشه ممكن نیست و در بعضی موارد ممكن است كشنده باشند.
2- در طول درمان با این دارو، معاینه پستانها و اعضای لگنی و اندازهگیری فشار خون بیماران به طور منظم توصیه میشود.
3- درمان را تا بهبود كامل آكنه یا پرمویی بدن باید ادامه داد، و در صورت عود مجدد بیماری، دوره درمان باید تكرار شود.
4- در صورت مصرف این دارو به عنوان ضد بارداری، طی دو هفته اول مصرف، باید از روشهای دیگر جلوگیری از بارداری نیز استفاده شود.
5- عواملی مانند چاقی، سیگار كشیدن، بیماریهای قلبی- عروقی، دیابت و میگرن ممكن است خطر ترومبوز را افزایش دهند. افزایش سن،خطر ترومبوز شریانی ناشی از مصرف داروهای خوراكی تركیبی جلوگیری كننده از بارداری را افزایش میدهد و سیگار كشیدن این وضعیت را وخیم تر میكند.
6- مصرف این دارو ممكن است بعضی از بیماریهای مزمن را تشدید كند.
7- اگر بعد از قطع مصرف دارو خونروی اتفاق نیفتد، باید قبل از شروع دوره جدید مصرف دارو، احتمال بارداری را رد كرد.
8- در صورت بروز اسهال یا استفراغ، ممكن است اثربخشی دارو در جلوگیری از بارداری كاهش یابد. بنابراین ، استفاده از سایر روشهای جلوگیری از بارداری در زمان باقیمانده از دوره مصرف دارو توصیه میشود.
در این موارد از مصرف این دارو جلوگیری شود
مصرف این دارو توسط زنان سیگاری، بویژه افراد بالاتر از 35 سال، خطر بروز بیماری های شریانی را افزایش می دهد.
در مبتلایان به زیادی فشار خون و یا افراد چاق با احتیاط تجویز گردد.
در صورت سابقه خانوادگی ابتلا به بیماری های شریانی در بستگان درجه یک زیر سن 45 سالگی و یا ابتلا به وریدهای واریسی، افسردگی شدید، بی حرکت ماندن به مدت طولانی، کم خونی داسی شکل و بیماری های التهابی روده مانند بیماری کرون با احتیاط تجویز شود.
تداخل های دارویی
مصرف همزمان این دارو با ترکیبات القا کننده فعالیت آنزیم های کبدی مانند کاربامازپین، فنی توئین، فنوباربیتال، پیریمیدون، گریزئوفولوین و ریفامپین موجب تسریع متابولیسم این دارو و در نتیجه کاهش کارآیی درمانی آن می گردد.
مصرف همزمان با برخی از آنتی بیوتیک های وسیع الطیف مانند آمپی سیلین باعث کاهش جذب مجدد اتینیل استرادیول از روده بزرگ و کاهش اثرات درمانی این دارو می گردد.
نکات تکمیلی
در صورت فراموش کردن مصرف دارو باید به محض بخاطر آوردن مصرف شود. در صورتی که تاخیر در مصرف دارو بیش از 12 ساعت باشد، بهتر است از مصرف آن نوبت خودداری شود و ضمن ادامه مصرف بقیه قرص ها به روال قبلی، از یک روش دیگر جلوگیری از بارداری نیز استفاده شود.
عده ای بر این باورند که قرص های ضد بارداری اثر لاغری دارند و موجب ایجاد کاهش وزن و لاغری می شوند؛ یه همین سبب رو به مصرف این نوع دارو ها می آورند؛ اما عوارض مصرف این دارو ها چند برابر عوارض قرص های لاغری است و حتی ممکن است منجر از دست رفتن توانایی باروری و نازایی شود. به همین سبب تا حد ممکن می بایست از مصرف این نوع دارو ها پرهیز شود.
در این باره بیشتر بخوانید: عوارض قرص ضد بارداری
تدوین و گردآوری: حسن جوانبخت
هرگونه استفاده با درج نام دکتر سلام و لینک دهی مستقیم مجاز است